Ziynet Odası       Odam Olsun       Türklider Odaları       Sizin Odalarınız       Sohbet Odası       TV Odası       E-Kitap Odası       BŞenver       Gazete Odası       iPad       Hakkımızda       Şifremi Unuttum   

 

Yusuf Ziya HALEFOGLU Gözüyle 


     

 



Tüm Yazıları

       ShareThis
HOMO SAPIENS
16.04.2023
Yusuf Ziya HALEFOGLU
Okunma Sayısı : 1065
Oy Sayısı : 4
Değerlendirme : 5
Popülarite : 3,01
Verdiğiniz Puan :
 

 

 

Toplumsal yaşam insanlığın ortak ürünüdür. Homo sapiens'in hayatta kalmasını sağlayan en önemli unsur birlikte hareket edebilmeyi öğrenmesinden kaynaklanmıştır. O zaman doğayla mücadeleyi kazanmış ve var olmuştur. Ancak doğada var olmuş, fakat her zaman barışçıl olmayı sağlayamamıştır.

Homo Sapiens Latince de bilge insan anlamına gelmektedir. Nasıl oldu da Homo Sapiens diğer tüm insan türlerini yok edip, sadece kendisi kalmıştır? Yaptığı mucizevi şey, karıncalar gibi koloniler halinde yaşamayı başarmasının yanında, süper bir gücü vardı; "hayal" edebiliyordu. Ancak bunu her zaman olumlu kullanamamıştır. O zaman bilge insan değil mi? Bu becerisi belki de en tehlikeli türü yaratmıştır.

Sapiens; sapere fiilinin şimdiki zaman ortacıdır, tat alma duyusuna sahip olmak, kokusunu almak, farklı tatları ayırt edebilmek, ayırt edebilen olmak, anlayabilen olmak, anlamlarından hareketle "akıllı olmak, bilge olmak, sağduyulu olmak" anlamlarına gelmektedir. Yine Latince de "Si sapis" aklın varsa anlamına gelmektedir, aynı zamanda bilmek, anlamak anlamında da kullanılmaktadır. (Cengiz Çevik)

Kant'a göre; "Sapere Aude!" aklını kendin kullanmak cesaretini göster! İşte Aydınlanmanın düsturu budur...
Acaba homo sapiens aklını kullanmadı mı? Yoksa tutkularına yenik mi düştü?

İnsan toplum içinde yaşar; toplumu etkiler ve ondan etkilenir. İnsanın içinde yaşadığı toplumdan etkilenerek toplumun beklentilerine uygun tepkilerde bulunmasına sosyal davranış denir. Olumlu insan ilişkileri, toplumsallaşmanın ve gelişmenin temelidir. İnsan, toplumun bir parçası olarak birlikte yaşamak gereğinin bilincine vararak, toplum içinde kurulan ilişkiler yoluyla kültürlenir. Bu kültürle beraber sevgi, bir toplumun ayakta kalabilmesi için insanlar arasında kurulması gereken en önemli bağdır. Ancak gerçek sevginin oluşması için, insanların karşılıklı haklarına gösterilmesi gereken saygıdan da öte bir davranış biçimi gerekir. O da karşılıklı çıkarları korumanın ötesinde olan egoizmden uzak, karşılıksız dayanışmadır.

Çok okumayan, zayıf zekaların, bir konu, bir fikir üzerinde düşünebilme becerileri yoktur, bu nedenle her zaman kendi fikirlerini ve dogmatik düşüncelerini dikte etme eğilimi içindedirler. Çünkü düşünebilmek, anlamaktır, anlamak özgürlüktür, özgürlük hoşgörüdür. Bunun tam tersi okumayan insanların, sınırlı vasat hayalleri, Kanadalı yazar Yan Martel'in dediği gibi toplumun kabusu haline dönüşebilmektedir.

Tarih boyunca birçok kimse, kendileri için iyi olanı ararken, insanları sevmenin sıcaklığını her zaman önemsiz kılmıştır. Eğer kendilerinin bir yararları ve çıkarları yoksa insanlara hiçbir zaman el uzatmamış, onları anlamaktan uzaklaşmışlardır. Bu toplumlar her zaman tutkularına yenildiler ve bencilliğin alevlerinde yanarak yok olmuşlardır.
İnsanlar için iyiyi ararken, aslında kendimize iyi olanı ararız. Bunun en basit yolu kendimizi tanımak, belki de bütün bildiklerimizi, geleneklerimizi, alışkanlıklarımızı yıkmaktan geçmektedir. Kendimizi yıkıp yeniden inşa etmekten. Bu şekilde önce kendimizi aydınlatarak, sonra başkalarını aydınlatmalıyız. Ama şunu da hiçbir zaman unutmamalıyız; aydınlanma kişinin kendisi ile mücadelesidir... Bu mücadele de hep birlikte olmak, bencil olmadan dayanışma içinde olmak, bizlere cesaret vermektedir. Yetenek, kararlılık ve bilinçli emek, her zaman kalıcı başarılar kazandıracaktır. Kaba güç gösterenler zaman, zaman her yerde kendini gösterebilir ve tutkularının esiri olabilirler. İnsanların özgürlüklerini yok edebilir, bizleri karanlıklar içinde bırakabilirler. İşte bu durumda ihtiyacımız olan şey bizleri bu durumdan kurtaracak, sevgi dolu, iyi niyetli, özverili, katılımcı paylaşımcı olmaktır.

Paylaşımcı, sevecen ve merhamet sahibi olmak diğeriyle hemhal olmak demektir. İnsanlar, acılı ya da sıkıntılı günlerinde diğer insanların desteği ile teselli bulurlar. Acıları azalır, yaşama tutunma tutkuları artar. Bu anlamda Seneca, ahlaklı davranışın koşulu olarak diğerine "acımayacaksın", diğerine "yardımcı olacaksın" der. Zira diğerine yardımcı olmak, diğeriyle dayanışma göstermek, diğerinin kaderini paylaşmak demektir. Diğerinin acısını paylaşarak onun acısını dindirmek, diğerinin mutluluğunu paylaşarak artırmak; bu koşulun yerine geldiği ilişkilerde ve toplumda "ahlaklılık" var demektir. Bunu kendisine amaç edinen bir toplum açıkça "ahlaklılığı" kurmayı amaç ediniyor demektir.

İnsan sevecenlik ve merhamet duygusunu her şeyden önce diğeri dolayısıyla öğrenir. Viktor Hugo'nun eseri Sefiller'de hırsız Jean Valjean'ı affetmekle kalmayıp, aynı zamanda değerini onaylayıp ona güven vererek bütün hayatını değiştiren Katolik Başrahibin yaptığı gibi, acımadan, sevecenlikle bir insanın yaşamına nasıl anlam kattığını görmüştük.
Her şeyden evvel, biraz kendimizi tanımalı, farkında olmalı ve olaylara farklı açıdan bakmayı öğrenmeliyiz. Hiç kimse yatağın içindeyken, yatağını düzeltemez. Bulunduğumuz konumdan biraz farklı konuma geçmek gerekir. Aksi takdirde, feraset sahibi, hoşgörülü olmak çok zor.

Nuri Bilge Ceylan'ın "Ahlat Ağacı" filminden bir alıntı inanılmaz etkilemişti; "dar kafalı, hoşgörüsüz, bezelye taneleri gibi birbirine benzeyen bir sürü insan..."

Bezelye tanesi olmak ne kadar kolay...

"Sapere Aude!"


Kötü         Çok İyi  Oyla 
           
Tüm yazıları        ShareThis
  Geri  |  Arkadaşıma Gönder  |  Yazıcı Dostu
                 

    Hayat Verenler : Microsoft    HP Türkiye    PBS Bilişim    SAY Ajans    SFS - MAN    Superonline       

Türk Liderler:

Abbas Güçlü, Adil Karaağaç, Ali Ağaoğlu, <Ali Kibar, Adnan Nas, Adnan Polat, Adnan Şenses, Ahmet Başar, Ahmet Esen, Alber Bilen ,Ahmet Cemal Kura, Ali Abalıoğlu, Ali Naci Karacan, Ali Sabancı, Ali Koç, Ali Saydam, Ali Talip Özdemir, Ali Üstay, Arman Manukyan, Arzuhan Yalçındağ, Asaf Güneri, Atila Şenol, Attila Özdemiroğlu, Avni Çelik, Ayduk Koray, Aydın Ayaydın, Aydın Boysan, Ayhan Bermek, AyşeKulin, Ayten Gökçer, Başaran Ulusoy, BedrettinDalan, Bedri Baykam, Berhan Şimşek, BetülMardin, Bülend Özaydınlı, Bülent Akarcalı, Bülent Eczacıbaşı, Bülent Şenver, CağvitÇağlar, Can Ataklı, Can Dikmen, Can Has, Can Kıraç, Canan Edipoğlu, Celalettin Vardarsuyu, Cengiz Kaptanoğlu, Cevdetİnci, Çoşkun Ural, Cüneyt Asan, Cünety Ülsever, Çağlayan Arkan, Çetin Gezgincan, DenizAdanalı, Deniz Kurtsan, Didem Demirkent, Dilek Sabancı, Dr. Oktay Duran, Ege Cansel, Em. Org. Çevik Bir, Emre Berkin, Engin Akçakoca, Enver Ören, Erdal Aksoy, Erdoğan Demirören, ErhanKurdoğlu, Erkan Mumcu, Erkut Yücaoğlu, Ergun Özakat, Ergun Özen, Erol Üçer, Ersin Arıoğlu, Ersin Faralyalı, Ersin Özince, Ethem Sancak, Fatih Altaylı, Fatih Terim, Ferit Şahenk, Ferruh Tanay,Feyhan Kalpaklıoğlu, Feyyaz Berker, Fuat Miras, Fuat Süren, Füsun Önal, Göksel Kortay, Güler Sabancı, Güngör Kaymak, Hakan Ateş, Halit Soydan, Halit Kıvanç, Haluk Okutur, Haluk Şahin, Hamdi Akın, Hasan Güleşçi, HayrettinKaraca, Hazım Kantarcı, Hilmi Özkök, Hüsamettin Kavi, Hüseyin Kıvrıkoğlu, Hüsnü Özyeğin, Işın Çelebi, İbrahim Arıkan, İbrahim Betil, İbrahim Bodur, İbrahim Cevahir, İbrahim Kefeli, İdris Yamantürk, İhsan Kalkavan, İshak Alaton, İsmet Acar, İzzet Garih, İzzet Günay, İzzet Özilhan, JakKamhi, Kazım Taşkent, Kemal Köprülü, Kemal Şahin, Leyla Alaton Günyeli, LeylaUmar, Lucien Arkas, Mahfi Eğilmez, MehmetAli Birand, Mehmet Ali Yalçındağ, Mehmet Başer, Mehmet Günyeli, Mehmet Huntürk, Mehmet Keçeciler, Mehmet Kutman, Mehmet Şuhubi, Melih Aşık, Meltem Kurtsan, Mesut Erez, Metin Kalkavan, Metin Kaşo, Muharrem Kayhan, Muhtar Kent, Murat Akdoğan, Murat Dedeman, MuratVargı, Mustafa Koç, Mustafa Özyürek, Mustafa Sarıgül, Mustafa Süzer, Mümtaz Soysal, Nafi Güral, Nail Keçili, Nasuh Mahruki, Nebil Özgentürk, Neşe Erberk, Nevval Sevindi, Nezih Demirkent, Nihat Boytüzün, Nihat Gökyiğit, Nihat Sırdar, Niyazi Önen, Nur Ger, Nurettin Çarmıklı, Nuri Çolakoğlu, Nüzhet Kandemir, Oğuz Gürsel, Oktay Duran, Oktay Ekşi, Oktay Varlıer, Osman Birsel, Osman Şevket Çarmıklı, Ozan Diren, Özen Göksel, ÖzdemirErdoğan, Özhan Erem, Pervin Kaşo, R.BülentTarhan, Raffi Portakal, Rahmi Koç, Rauf Denktaş, Refik Baydur, Rıfat Hisarcıklıoğlu, SakıpSabancı, Samsa Karamehmet, Savaş Ünal, SedatAloğlu, Sefa Sirmen, Selçuk Alagöz, SelçukYaşar, Selim Seval, Semih Saygıner, SerdarBilgili, Sevan Bıçakçı, Sevgi Gönül, Sezen Cumhur Önal, SinanAygün, Suna Kıraç, Süha Derbent, Süleyman Demirel, ŞadanKalkavan, Şadi Gücüm, Şahin Tulga, Şakir Eczacıbaşı, Şarık Tara, Şerif Kaynar, ŞevketSabancı, Tan Sağtürk, Taner Ayhan, Tanıl Küçük, Tanju Argun, Tansu Yeğen, TavacıRecep Usta, Tayfun Okter, Tevfik Altınok, Tezcan Yaramancı, Tinaz Titiz, Tuna Beklevic, Tuncay Özilhan, Türkan Saylan, Uğur Dündar, Uluç Gürkan, Umur Talu, Ümit Tokçan, Üzeyir Garih, Vehbi Koç, Vitali Hakko, Vural Öger, Yaşar Aşçıoğlu, Yaşar Nuri Öztürk, Yılmaz Ulusoy, Yusuf Köse, Zafer Çağlayan, Zeynel AbidinErdem

Tecrübeleriniz ve birikimleriniz toprak olmasın @ Copyright 2004 turklider.org