|
|
|
|
Ahmet Kilicaslan Aytar Gözüyle
|
|
|
|
|
Tüm Yazıları
 ShareThis
|
CEZAYİR SORUNU
11.03.2019
Ahmet Kilicaslan Aytar |
|
|
| Okunma Sayısı : |
49051 |
|
|
| Oy Sayısı : |
2642 |
|
|
| Değerlendirme : |
5 |
|
|
| Popülarite : |
17,11 |
|
|
| Verdiğiniz Puan : |
|
|
|
|
|
|
Charles de Gaulle, 1943'de karargahını Fransa Cezayir Mandası'na taşıdı.
1944' de Paris'e döndü, bir dizi siyasi mücadelenin ardından,
Mayıs 1958'de, Cezayir'deki Fransız birliklerinin 4.Cumhuriyet yönetimine karşı başlattıkları ayaklanmanın ülkeyi iç savaşa doğru sürüklemesi üzerine Cumhurbaşkanlığına seçildi.
Fransa'da hâlâ hüküm süren 5.Cumhuriyet dönemi başladı.
*
Fransa Cezayir Mandası 1830 - 1962 yılları arasında Cezayir'de varolmuş bir Fransız sömürgesiydi.
Cezayir?in Bağımsızlık Savaşı terörizm ve işkenceyle belirginleşti.
Bağımsızlıkçılarının bir kaç suikast girişimleri ardından,
Mart 1962'de Charles de Gaulle, "Fransızlar kendilerine başka bir endişe kaynağı bulsunlar" dedi.
Fransa'nın Cezayir egemenliğini sona erdiren barış anlaşmasını imzaladı.
*
Halbuki Fransız siyasetine önem veren herkes Cezayir?in Fransa?nın ayrılmaz bir parçası olduğunu ve ne pahasına olursa olsun savunulacağına inanıyordu.
1962'de görüşler değişti, de Gaulle cumhurbaşkanlığının dördüncü yılında Cezayir'in bağımsızlığını tanıdı ama bir de para cezası verdi.
Bağımsızlıklarını kazanan Cezayirliler korkunç şekilde çalıştılar.
Çoğu bağımsızlıkçıların için için biriktirdiği intikamla korkunç ölümlere maruz kaldı.
Sadece Mart 1962 ateşkesinin sonrasında gelen yaz aylarında 15 bin kişi öldü...
*
Cezayir savaşı sırasında başlayan geçici fabrika işçiliği göçü,.
Ardından işçilerin eşlerini Fransa'ya getirebilmeleri için aile birleşimi hükümlerinin uygulamaya konmasıyla,
Şimdi Fransa'da çifte vatandaşlığa sahip üç milyon civarında Cezayirli yaşıyor.
Fransa?nın Cezayir hükümeti ile ilişkisi ayrıcalıklıdır
Her Fransız cumhurbaşkanı ilk görev yılında Cezayir?e devlet ziyareti yapıyor.
Karşılıklı ticaret önemlidir ve Cezayir, Fransız Afrika politikasında kritik bir rol oynuyor.
*
Cezayir Devlet Başkanı Abdelaziz Bouteflika, altı yıl önce ciddi bir felç geçirdi, nadiren halka görünüyor.
82 yaşındadır ama hem kendisi hem de çevresi görevinde devam istiyor.
Bu Cezayir'in seçimlerinde iktidar partisinin oy kullanma ve oy sayma işlemlerini tam olarak kontrol etmesi nedeniyle,
Boutefflika'nın seçim zaferinin önceden belirlenmiş olduğu anlamına geliyor.
Peşin zaferi protesto etmek için yüz binlerce Cezayirli ülke genelinde şehirlerde inançlı ama barışçıl gösterilerde bulunuyor.
Protestolara Fransa şehirlerindeki Cezayirliler de katılıyor...
*
3 Mart'ta, protestoların yayılmasını sınırlamak amacıyla, ulusal televizyonda Buteflika?dan bir mesaj okundu.
Mektup, açık bir tehdit içeriyor ve "her koşulda anayasal görevini yerine getirmek üzere seferber olan ulusal halk ordusu"nu selamlıyordu.
Mesajda, Buteflika?nın, seçilmesi durumunda yalnızca bir yıl görevde kalacağı ve ardından erken seçim çağrısı yapıp çekileceği sözü veriliyordu.
Halbuki orduya ve istihbarat servisine dayanan rejimin farklı hizipleri Fransa ile iştişare edip bir mirasçı seçmeyi amaçlıyordu...
*
Cezayir siyasetindeki gerçek güç dengesini anlamak zordur.
Orduyla bağlantılı güçlü bir devlet aygıtı bulunuyor ama güçlü siyasi partiler yoktur.
İslamcılar 1991'de ilk yasama seçimlerini kazandılar ve ordunun acımasız bir iç savaş başlatan darbesine yön verdiler.
Altı yıl sonra, orduyla bağlantılı bir parti yasama seçimlerini kazandı.
1999'da Bouteflika cumhurbaşkanlığını aldı ve af yoluyla bir tür yeniden ulusal birleşme başlattı.
Böylece Cezayir'in 1960'lardaki kurtuluş hareketinin genç öncüsü, 1990'ların iç savaşından sonra uzlaşmacı bir figüre dönüştü.
Cezayir'in siyasal yapısı karmaşaya düştü, şimdi Bouteflika' dan sonra ne olacağını kimse bilmiyor...
*
Cumhurbaşkanı E. Macron ve danışmanları, Cezayir İslamcılarının 90'larda olduğu gibi popüler olmadığı düşünüyor.
Mısır'da askeri bir diktatörlüğe ve Suriye'de sert bir iç savaşa yol açan Arap Baharı'nın Cezayir'de yeniden boy atmasını pek olası görmüyorlar.
Ama Arap dünyasında başarılı bir hükümet modelinin olmayışından endişeleniyorlar...
*
Le Figaro , Cezayirlilerin iyi bir hükümeti hak ettiğinden hareketle; insanların üzerindeki uyuşukluktan kurtulması için kitlesel barışçıl gösterilere destek verdi.
Cezayir'in çok sayıda eğitimli ve yetenekli kişiyle zengin bir ülke olduğunu belirtiyor.
Ancak, "Cezayirliler bu seçim yöntemiyle nasıl bir sonraki aşamaya geçebilecekleri,
57 yıllık diktatörlük ve yolsuzlukların verdiği hasarın nasıl onarılacağı,
Nasıl bir sosyal taslak oluşturulacağı,
Bunlara kimin öncülük edeceği,
Öncünün Devlet İstihbaratı laboratuvarında üretilen bir başka Bouteflika'mı,
Yoksa bir kamu güvenliği komitesi mii olacağı" sorularına karşılık veremiyor.
*
Diğer taraftan, çok sayıda ve organize Müslüman Kardeşler yanlısı İslamcının her zaman kararlı bir bekleyişte olduğuna dikkat çekiliyor.
Cezayir, muhafazakar bir Müslüman ülkedir ama Selefizm güçlü bir kuvvettir.
Selefiler, hükümetin milyarlarca dolar yatırım yaparak hayata çıkarmaya çalıştığı gerçek İslam düşüncesini;
İnsanları yeraltında işleyerek ve eğitim, sağlık gibi alanlarda kalitelerini oluşturarak insan sermayesi yatırımı,
Çıkara bulanmış din-iman yoluyla da kişiler arasında ilişkileri, güveni, duyarlılıkları ve hedefe yöneliş becerilerini sağlayarak sosyal sermaye yatırımı yaparak engelliyorlar.
Bu yüzden Cezayirlilerin modernite ile bağlantısı yetersiz kalıyor...
Diğer taraftan Cezayir ordusunun ülkeyi tamamen kontrol etmesine rağmen, bu ordunun 1990'ların iç savaşını kazanamadığına,
İslamcıların ise asla politik olarak mağlub edilemediklerine dikkat çekiliyor.
*
Cezayir bir kaosa düşmesi halinde Fransa'nın istikrarsızlaşacağı ve büyük bir yasadışı göç dalgasına uğrayacağı,
Göçmenlerin çoğunun İslamcı olacağı,
Fransa'daki şehirlerdeki mahallerinde Cezayirlilerin giderek bir İslam Cumhuriyeti embriyosu oluşturacakları öngörülüyor.
*
Cumhurbaşkanı E.Macron yönetimi, Sarı Yeleklilerin "siyasi doğruluk" gösterileri ve İslamlaşma konusundaki endişeler arasında parçalanmış görünüyor.
Bu noktada Fransa, Cezayirlinin kendi kaderini tayinine verdiği desteği tekrar tekrar yineliyor.
Ama Cezayirlinin, Fransa'yı değerli bir stratejik ortaktan mahrum bırakacak ve yönetilemez bir göç dalgasını açığa çıkaracak korkunç bir seçim yapmasından korkuyor.
*
Fransa'nın nüfusu, sömürge fethi yılı olan 1830 da Cezayir'in 17 katıydı, şimdi iki katından azdır.
De Gaulle Cezayir'i kurtarırken, Fransa'nın endişelenecek başka bir şey bulması gerektiğini söylemekte haklıydı.
Ancak 57 yıl sonra bugün, bunun ancak Müslüman Kardeşler İdeolojisinin mahkum edilmesiyle,
Bu yüzden o kadar kolay olmadığı anlaşılıyor.
12.3. 2019
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tüm yazıları
ShareThis
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Türk Liderler:
Abbas Güçlü, Adil Karaağaç, Ali Ağaoğlu, <Ali Kibar, Adnan Nas, Adnan Polat, Adnan Şenses, Ahmet Başar, Ahmet Esen, Alber Bilen ,Ahmet Cemal Kura, Ali Abalıoğlu, Ali Naci Karacan, Ali Sabancı, Ali Koç, Ali Saydam, Ali Talip Özdemir, Ali Üstay, Arman Manukyan, Arzuhan Yalçındağ, Asaf Güneri, Atila Şenol, Attila Özdemiroğlu, Avni Çelik, Ayduk Koray, Aydın Ayaydın, Aydın Boysan, Ayhan Bermek, AyşeKulin, Ayten Gökçer, Başaran Ulusoy, BedrettinDalan, Bedri Baykam, Berhan Şimşek, BetülMardin, Bülend Özaydınlı, Bülent Akarcalı, Bülent Eczacıbaşı, Bülent Şenver, CağvitÇağlar, Can Ataklı, Can Dikmen, Can Has, Can Kıraç, Canan Edipoğlu, Celalettin Vardarsuyu, Cengiz Kaptanoğlu, Cevdetİnci, Çoşkun Ural, Cüneyt Asan, Cünety Ülsever, Çağlayan Arkan, Çetin Gezgincan, DenizAdanalı, Deniz Kurtsan, Didem Demirkent, Dilek Sabancı, Dr. Oktay Duran, Ege Cansel, Em. Org. Çevik Bir, Emre Berkin, Engin Akçakoca, Enver Ören, Erdal Aksoy, Erdoğan Demirören, ErhanKurdoğlu, Erkan Mumcu, Erkut Yücaoğlu, Ergun Özakat, Ergun Özen, Erol Üçer, Ersin Arıoğlu, Ersin Faralyalı, Ersin Özince, Ethem Sancak, Fatih Altaylı, Fatih Terim, Ferit Şahenk, Ferruh Tanay,Feyhan Kalpaklıoğlu, Feyyaz Berker, Fuat Miras, Fuat Süren, Füsun Önal, Göksel Kortay, Güler Sabancı, Güngör Kaymak, Hakan Ateş, Halit Soydan, Halit Kıvanç, Haluk Okutur, Haluk Şahin, Hamdi Akın, Hasan Güleşçi, HayrettinKaraca, Hazım Kantarcı, Hilmi Özkök, Hüsamettin Kavi, Hüseyin Kıvrıkoğlu, Hüsnü Özyeğin, Işın Çelebi, İbrahim Arıkan, İbrahim Betil, İbrahim Bodur, İbrahim Cevahir, İbrahim Kefeli, İdris Yamantürk, İhsan Kalkavan, İshak Alaton, İsmet Acar, İzzet Garih, İzzet Günay, İzzet Özilhan, JakKamhi, Kazım Taşkent, Kemal Köprülü, Kemal Şahin, Leyla Alaton Günyeli, LeylaUmar, Lucien Arkas, Mahfi Eğilmez, MehmetAli Birand, Mehmet Ali Yalçındağ, Mehmet Başer, Mehmet Günyeli, Mehmet Huntürk, Mehmet Keçeciler, Mehmet Kutman, Mehmet Şuhubi, Melih Aşık, Meltem Kurtsan, Mesut Erez, Metin Kalkavan, Metin Kaşo, Muharrem Kayhan, Muhtar Kent, Murat Akdoğan, Murat Dedeman, MuratVargı, Mustafa Koç, Mustafa Özyürek, Mustafa Sarıgül, Mustafa Süzer, Mümtaz Soysal, Nafi Güral, Nail Keçili, Nasuh Mahruki, Nebil Özgentürk, Neşe Erberk, Nevval Sevindi, Nezih Demirkent, Nihat Boytüzün, Nihat Gökyiğit, Nihat Sırdar, Niyazi Önen, Nur Ger, Nurettin Çarmıklı, Nuri Çolakoğlu, Nüzhet Kandemir, Oğuz Gürsel, Oktay Duran, Oktay Ekşi, Oktay Varlıer, Osman Birsel, Osman Şevket Çarmıklı, Ozan Diren, Özen Göksel, ÖzdemirErdoğan, Özhan Erem, Pervin Kaşo, R.BülentTarhan, Raffi Portakal, Rahmi Koç, Rauf Denktaş, Refik Baydur, Rıfat Hisarcıklıoğlu, SakıpSabancı, Samsa Karamehmet, Savaş Ünal, SedatAloğlu, Sefa Sirmen, Selçuk Alagöz, SelçukYaşar, Selim Seval, Semih Saygıner, SerdarBilgili, Sevan Bıçakçı, Sevgi Gönül, Sezen Cumhur Önal, SinanAygün, Suna Kıraç, Süha Derbent, Süleyman Demirel, ŞadanKalkavan, Şadi Gücüm, Şahin Tulga, Şakir Eczacıbaşı, Şarık Tara, Şerif Kaynar, ŞevketSabancı, Tan Sağtürk, Taner Ayhan, Tanıl Küçük, Tanju Argun, Tansu Yeğen, TavacıRecep Usta, Tayfun Okter, Tevfik Altınok, Tezcan Yaramancı, Tinaz Titiz, Tuna Beklevic, Tuncay Özilhan, Türkan Saylan, Uğur Dündar, Uluç Gürkan, Umur Talu, Ümit Tokçan, Üzeyir Garih, Vehbi Koç, Vitali Hakko, Vural Öger, Yaşar Aşçıoğlu, Yaşar Nuri Öztürk, Yılmaz Ulusoy, Yusuf Köse, Zafer Çağlayan, Zeynel AbidinErdem
|
|
|