|
|
|
Tüm Yazıları
 ShareThis
|
TURCOMONEY Dergisi - Serbest Piyasa Ekonomisi Türkiye'de Uygulanıyor Mu?
03.07.2022 |
|
|
| Okunma Sayısı : |
2237 |
|
|
| Oy Sayısı : |
4 |
|
|
| Değerlendirme : |
5 |
|
|
| Popülarite : |
3,01 |
|
|
| Verdiğiniz Puan : |
|
|
|
|
|
|
TURCOMONEY Dergisi - Serbest Piyasa Ekonomisi Türkiye'de Uygulanıyor Mu?
"Bir sistemi eğip bükerseniz, sistemsiz yaşamaya başlarsınız."
Bülent Şenver
.
.
.
.
TURCOMONEY Dergisi
Bülent Şenver
Duayen Bankacı
5 Soru 5 Cevap
"Serbest Piyasa Ekonomisi"
"Bir sistemi eğip bükerseniz, sistemsiz yaşamaya başlarsınız."
Bülent Şenver
Soru 1
Serbest piyasa ekonomisi ne demek?
Serbest piyasa ekonomisi kitaplarda şöyle tarif edilir.
Serbest piyasa ekonomisi, faaliyetlerin tam rekabet şartları içinde serbestçe yapılabildiği, ekonomik sorunların çözümünün devletin ekonomiye müdahalesiyle değil fiyat mekanizması aracılığı ile gerçekleştirildiği bir ekonomi modelidir.
Arz ve talebin temel belirleyici olarak kabul edildiği bu tür ekonomilerde fiyat mekanizmasının iyi işlemesi zorunludur.
İdeal serbest piyasa ekonomisinde üreticilerin ve tüketicilerin pazarda aynı şartlar altında bulunduğu varsayılır.
Pazara giriş ve çıkışlar sınırlandırılmamıştır.
Soru 2
Serbest piyasa ekonomisi uygulaması yapabilmek nasıl mümkün olur?
Serbest piyasa ekonomisi uygulayabilmek için söz konusu ülke ekonominde beş önemli unsurun oluşturulması gerekir.
Piyasada tam rekabet şartları olmalıdır.
Ekonomik sorunların çözülmesi için devletin ekonomiye müdahale etmemesi gerekir.
Ekonomik sorunlar fiyat mekanizması aracılığı ile çözülmelidir.
Üreticiler ve tüketiciler pazarda aynı şartlarda faaliyet gösterebilmelidir.
Pazara giriş ve çıkışlar serbest olmalıdır.
Soru 3
Türkiye'de serbest piyasa ekonomisi uygulanıyor mu?
Ülkeyi yöneten hükümetler verdikleri beyanlarda "Türk ekonomisi, serbest piyasa ekonomisi kurallarına uygun şekilde yoluna devam edecektir" derler.
Niyetleri bu olsa dahi zor oyunu bozar.
Hükümetler ekonomiyi yönetmekte zorlandıklarında serbest piyasa ekonomisi kurallarını eğip bükmeye başlarlar.
Sistemin beş ana unsuru bir yerinden delindi mi arkası gelir.
Bir delik, beş olur. B
eş delik on, on yirmi derken sistem kontrolden çıkar.
Eğer bir hükümet aşağıdakilerin olmasına müsaade ederse serbest piyasa ekonomisini eğip bükmeye başlar:
Enflasyon oranı 70% iken mevduat faiz oranı bunun çok altında 17% olarak uygulanırsa,
Döviz kurlarının yükselmesini önlemek için Merkez Bankasının döviz ve altın rezervlerini harcamasını isterse
Bankaların vereceği ticari kredilere devlet geri ödeme garantisi vermeye başlarsa
Bankaların müşterilerinden aldığı değişken faizli mevduatlara devlet verim garantisi vermeye başlarsa
Özel sektörün yurt dışından temin edeceği döviz kredilerine devlet garanti vermeye başlarsa
Köprü, yol, hastane, tünel, hava limanı ve benzeri projeleri yapanlara devlet gelir garantisi vermeye başlarsa
İhracatçının kazandığı dövizlerin 40%'ını Merkez Bankasına satma zorunluluğu getirirse
Çarşıda, pazarda, marketlerde satılan ürünlerin fiyatlarına hükümet karışmaya başlarsa
Gayrimenkul satış fiyatları ile kiralara hükümet sınırlama getirmek için çalışma başlatırsa
Türkiye'de şu anda serbest değil "Yarı Serbest Piyasa Ekonomisi" modeli uygulanıyor.
Soru 4
"Yarı Serbest Piyasa Ekonomisi" kimin işine yarar?
"Yarı Serbest Piyasa Ekonomisi"
fırsatçıların,
spekülatörlerin,
karaborsacıların,
kayıt dışı işler yapanların,
vole vurma peşinde olanların,
uyanık patronların,
hükümetin yapacağı uygulamalar konusunda içeriden bilgi alabilenlerin,
parası bol olanların ve
parayla para kazananların işine yarar.
Serbest piyasa ekonomisinin düzgün ve adil çalışabilmesi için yukarıda sıraladığım beş unsurun da eksiksiz, aksamadan düzgün çalışıyor olması gerekir.
Bunlardan herhangi birisi aksarsa sistemin otokontrol dengesi bozulur.
Sistem içinde faaliyette bulunan bir taraf çok kazanırken diğer taraf çok kaybeder.
Piyasalarda tam rekabet şartları olmazsa haksız rekabet yapanlar fahiş karlar elde eder.
Ekonomik sorunların çözülmesi için devlet ekonomiye müdahale edip Merkez Bankası piyasa faiz oranlarının çok altında bankalara borç para vermeye başlarsa, bankaların karları artar.
Merkez Bankası kendi döviz rezervlerinden bazı bankalara ve özel sektör kuruluşlarına piyasa kurunun altında düşük kur ile döviz satmaya başlarsa, ucuz döviz bulan banka ve şirketlerin maliyetleri azalır ve karları artar.
Ekonomik sorunlar fiyat mekanizması aracılığı ile değil, cezalarla, korkutarak, polisiye tedbirlerle çözülmeye çalışılırsa stokçular, karaborsacılar, kayıt dışı iş yapanlar kazanır.
Pazara giriş ve çıkışlar serbest olmazsa, bazı sektörler veya iş adamları kayırılırsa, sübvansiyonlar aşırı ve adil olmayan şekilde uygulanırsa, haksız kazanç elde edenler kazanır.
Yukarıdaki örnekleri çoğalmak mümkündür.
Sözün kısası "Serbest Piyasa Ekonomisi" sisteminin orasına burasına hükümetler çomak sokmaya başlarsa vatandaş kaybeder, bir avuç insan servetlerine servet katmaya başlar.
"Yarı Serbest Piyasa Ekonomisi" dar gelirlinin ve esnafın parasını ve varlıklarını alıp, zenginlerin ve yüksek cirolu şirketlerin ceplerine aktaran ve haksız servet transferine yol açan bir sistemdir.
Sağlıklı değildir ve sürdürülemez.
Soru 5
Yeniden "Şerbet Piyasa Ekonomisine" dönmek için ne yapılmalı?
Serbest piyasa ekonomisini uygulayabilmek için acilen aşağıdaki tedbirlerin alınmasında fayda vardır.
Devlet elini her işe sokmamalıdır.
Piyasada meydana gelen her sorunu hükümet ben çözeceğim diye serbest piyasa ekonomisi kurallarına uymayan uygulamalar yapılmamalıdır.
Devlet taşıyamayacağı borç yükü altına girmemelidir.
Mevduat faiz oranlarını enflasyon oranının üzerine çıkartılmalıdır.
Serbest piyasadaki ticari ve mali işlere devlet garantisi verme alışkanlığına son verilmelidir.
Büyümeyi arttırmak için gelir getirmeyen ve ilerideki devlet gelirlerini ipotek altına alacak fahiş fiyatlarla yapılan yap işlet devret projelerine son verilmelidir.
Devletin elde ettiği vergi gelirleri toplumun gelir dağılımını iyileştirecek şekilde toplum yararına kullanılmalıdır.
Üretmeden tüketmek ve kazanmadan harcamak modeli tersine çevrilmelidir.
Devletin malı deniz, yemeyen domuz zihniyeti acilen terk edilmelidir.
Her sektörde piyasanın kaymağını yiyen üç beş şirket yerine bu sektörlerde faaliyet yapacak şirket sayısını çoğaltacak önlemler alınmalıdır.
Yolsuzluk, haksız kazanç, rüşvet ve usulsüz ticari işlemler ortadan kaldırılmalıdır.
Tarım ve hayvancılığın yeniden canlandırılması için kapsamlı yeni bir tarım politikası uygulanmalıdır.
İşsizliğin azaltılması için istihdam sağlayacak sektörlere yeni imkanlar sağlanmalıdır.
Sonu belli olmayan borçlanmalara son verilmelidir.
Devlet garantisi, taahhüt ve yükümlülükleri sınırlandırılmalıdır.
Büyük projelerin finansmanı için kamu bankalarının özel sektör şirketlerine büyük krediler vermesi önlenmelidir.
Bütün bunları yapabilmek için, önce niyet etmek sonra kadro oluşturmak ve nihayetinde sabır ve ısrarlı bir çalışma yapmak gerekir.
Son Söz: "Bir sistemi eğip bükerseniz, sistemsiz yaşamaya başlarsınız."
Bülent Şenver
.
.
.
.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Tüm yazıları |
|
ShareThis
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Türk Liderler:
Abbas Güçlü, Adil Karaağaç, Ali Ağaoğlu, <Ali Kibar, Adnan Nas, Adnan Polat, Adnan Şenses, Ahmet Başar, Ahmet Esen, Alber Bilen ,Ahmet Cemal Kura, Ali Abalıoğlu, Ali Naci Karacan, Ali Sabancı, Ali Koç, Ali Saydam, Ali Talip Özdemir, Ali Üstay, Arman Manukyan, Arzuhan Yalçındağ, Asaf Güneri, Atila Şenol, Attila Özdemiroğlu, Avni Çelik, Ayduk Koray, Aydın Ayaydın, Aydın Boysan, Ayhan Bermek, AyşeKulin, Ayten Gökçer, Başaran Ulusoy, BedrettinDalan, Bedri Baykam, Berhan Şimşek, BetülMardin, Bülend Özaydınlı, Bülent Akarcalı, Bülent Eczacıbaşı, Bülent Şenver, CağvitÇağlar, Can Ataklı, Can Dikmen, Can Has, Can Kıraç, Canan Edipoğlu, Celalettin Vardarsuyu, Cengiz Kaptanoğlu, Cevdetİnci, Çoşkun Ural, Cüneyt Asan, Cünety Ülsever, Çağlayan Arkan, Çetin Gezgincan, DenizAdanalı, Deniz Kurtsan, Didem Demirkent, Dilek Sabancı, Dr. Oktay Duran, Ege Cansel, Em. Org. Çevik Bir, Emre Berkin, Engin Akçakoca, Enver Ören, Erdal Aksoy, Erdoğan Demirören, ErhanKurdoğlu, Erkan Mumcu, Erkut Yücaoğlu, Ergun Özakat, Ergun Özen, Erol Üçer, Ersin Arıoğlu, Ersin Faralyalı, Ersin Özince, Ethem Sancak, Fatih Altaylı, Fatih Terim, Ferit Şahenk, Ferruh Tanay,Feyhan Kalpaklıoğlu, Feyyaz Berker, Fuat Miras, Fuat Süren, Füsun Önal, Göksel Kortay, Güler Sabancı, Güngör Kaymak, Hakan Ateş, Halit Soydan, Halit Kıvanç, Haluk Okutur, Haluk Şahin, Hamdi Akın, Hasan Güleşçi, HayrettinKaraca, Hazım Kantarcı, Hilmi Özkök, Hüsamettin Kavi, Hüseyin Kıvrıkoğlu, Hüsnü Özyeğin, Işın Çelebi, İbrahim Arıkan, İbrahim Betil, İbrahim Bodur, İbrahim Cevahir, İbrahim Kefeli, İdris Yamantürk, İhsan Kalkavan, İshak Alaton, İsmet Acar, İzzet Garih, İzzet Günay, İzzet Özilhan, JakKamhi, Kazım Taşkent, Kemal Köprülü, Kemal Şahin, Leyla Alaton Günyeli, LeylaUmar, Lucien Arkas, Mahfi Eğilmez, MehmetAli Birand, Mehmet Ali Yalçındağ, Mehmet Başer, Mehmet Günyeli, Mehmet Huntürk, Mehmet Keçeciler, Mehmet Kutman, Mehmet Şuhubi, Melih Aşık, Meltem Kurtsan, Mesut Erez, Metin Kalkavan, Metin Kaşo, Muharrem Kayhan, Muhtar Kent, Murat Akdoğan, Murat Dedeman, MuratVargı, Mustafa Koç, Mustafa Özyürek, Mustafa Sarıgül, Mustafa Süzer, Mümtaz Soysal, Nafi Güral, Nail Keçili, Nasuh Mahruki, Nebil Özgentürk, Neşe Erberk, Nevval Sevindi, Nezih Demirkent, Nihat Boytüzün, Nihat Gökyiğit, Nihat Sırdar, Niyazi Önen, Nur Ger, Nurettin Çarmıklı, Nuri Çolakoğlu, Nüzhet Kandemir, Oğuz Gürsel, Oktay Duran, Oktay Ekşi, Oktay Varlıer, Osman Birsel, Osman Şevket Çarmıklı, Ozan Diren, Özen Göksel, ÖzdemirErdoğan, Özhan Erem, Pervin Kaşo, R.BülentTarhan, Raffi Portakal, Rahmi Koç, Rauf Denktaş, Refik Baydur, Rıfat Hisarcıklıoğlu, SakıpSabancı, Samsa Karamehmet, Savaş Ünal, SedatAloğlu, Sefa Sirmen, Selçuk Alagöz, SelçukYaşar, Selim Seval, Semih Saygıner, SerdarBilgili, Sevan Bıçakçı, Sevgi Gönül, Sezen Cumhur Önal, SinanAygün, Suna Kıraç, Süha Derbent, Süleyman Demirel, ŞadanKalkavan, Şadi Gücüm, Şahin Tulga, Şakir Eczacıbaşı, Şarık Tara, Şerif Kaynar, ŞevketSabancı, Tan Sağtürk, Taner Ayhan, Tanıl Küçük, Tanju Argun, Tansu Yeğen, TavacıRecep Usta, Tayfun Okter, Tevfik Altınok, Tezcan Yaramancı, Tinaz Titiz, Tuna Beklevic, Tuncay Özilhan, Türkan Saylan, Uğur Dündar, Uluç Gürkan, Umur Talu, Ümit Tokçan, Üzeyir Garih, Vehbi Koç, Vitali Hakko, Vural Öger, Yaşar Aşçıoğlu, Yaşar Nuri Öztürk, Yılmaz Ulusoy, Yusuf Köse, Zafer Çağlayan, Zeynel AbidinErdem
|
|
|