|
|
|
|
Tüm Yazıları
 ShareThis
|
Hissedilir Sıcaklık Nasıl Hesaplanır?
23.01.2006
Süleyman Dönem |
|
|
| Okunma Sayısı : |
4112 |
|
|
| Oy Sayısı : |
3 |
|
|
| Değerlendirme : |
3,67 |
|
|
| Popülarite : |
1,75 |
|
|
| Verdiğiniz Puan : |
|
|
|
|
|
|
Hissedilir Sıcaklık Nasıl Hesaplanır?
İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Böl. ve Afet Yönetim Merkezi Öğretim Üyesi Sayın Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu son günlerde sözü çok edilen Hisedilen Sıcaklık kavramının ne olduğunu ve nasıl hesaplandığını açıklayan bir izahat yapmış. Sizlerle paylaşmak , istedim.......
.
.
.
.
Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Böl. ve Afet Yönetim Merkezi Öğretim Üyesi
Artık geride bıraktığımız yaz mevsiminde ne kadar çok terlediğimizi ve ne kadar sık bunaldığımızı unutmaya bile başladık. Önümüzdeki günlerde ise yaklaşan kışın, yani ıslak, soğuk ve rüzgarlı havaların etkisine gireceğiz. Geçtiğimiz yaz aylarında yüksek hava sıcaklığı ile birlikte yüksek nem bizi ne kadar bunalttıysa, benzer şekilde önümüzdeki kış günlerinde de düşük hava sıcaklığı ile birlikte kuvvetli rüzgarlar da bizi o kadar olumsuz bir şekilde etkileyebilir.
Türkiye, çok uzun yıllar sonra olsa da artık yüksek sıcaklık + yüksek nem = bunaltıcılık olduğunu öğrendi. TV’lerimizde ilk defa boy gösteren meteoroloji mühendisi hava durumu sunucuları ile bir-iki gazetemiz de artık termometreler ile ölçülebilecek hava sıcaklığı ile birlikte yüksek nemden dolayı insanların hissedeceği sıcaklıkları da vermeye başladı.
Şimdi sıra düşük sıcaklık + kuvvetli rüzgar = rüzgar soğuğuna geldi. ABD’de 1940’lı yıllardan beri soğuk havanın esen kuvvetli rüzgarlar tarafından el, yüz, kulak gibi çıplak yüzeylerdeki etkisi bilinip ona göre giyinilerek sokağa çıkılıyor. Kış sabahları Amerikan TV’lerinde rüzgar soğuğuna göre halkın kafasındaki “bu gün nasıl giyinelim?” sorusuna yanıt veriliyor. Neden bizim insanımız da bu gündelik bilgiye sahip olmasın? Dışarı çıkarken sizin ya da çocuğunuzu okula gönderirken çocuğunuzun eldiven ve kaşkole ihtiyacının olup olmadığını bilseniz kötü mü olur?
Bazen “Nereden çıktı bu hissedilen sıcaklık?” gibi sorular ile de karşılaşıyorum. “Bu psikolojik veya fizyolojik bir olaydır; herkes sıcaklığı aynı şekilde hissetmez. Erzurumlu başka, Adanalı başka hisseder” gibi açıklamalar da geliyor bana. Sıcaklıkları herkesin çok çeşitli nedenlerden dolayı farklı farklı şekillerde hissettiği doğrudur. Fakat bilimde kriterler, uç değil ortalama değerlere göre belirlenir...
Meteoroloji bilim dergilerinde ısı indeksi ve rüzgar soğuğu üzerine sayısız bilimsel makaleler vardır. Gelişmiş ülkelerde medya, insan sağlığı için önemli olan bu ve benzeri bilgileri halka yıllardır ulaştırıyor. Türkiye’de de artık böyle bir bilimsel ve toplumsal faydaları olan önemli bir bilginin kullanılmasının zamanı gelmiş ve geçmiştir bile. Bu konuda daha fazla bilgiye erişmenin en kolay yolu da, internet’de “Heat Index” ve “Wind Chill” kelimeleri ile aramalar yapmaktır.
Isı indeksi ve rüzgar soğuğu kavramlarını kafasında canlandırmada zorlananlar olabilir.
Isı indeksi ve rüzgar soğuğu en basit anlamda ne demek?
Bunları açıklamak için önce The Free Lance – Star gazetesi yazarı Donnie Johnston’un yaptığı şaka yollu benzetmeleri biraz değiştirerek sizlere aktarmak istiyorum.
Isı indeksini, yani yüksek sıcaklık ve nemden dolayı olan bunaltıcılığı, anlayabilmek için çok sıkı bir şekilde giyinmiş bir Erzurumluyu alıp yazın Antalya şehrinin ortasına koyduğumuzu düşünmeniz yeterlidir.
Rüzgar soğuğunu hayal etmek isterseniz o zaman da Antalya'nın bir yerlisini alıp Palandöken dağlarına çıplak bir şekilde konulduğundaki durumunu hayal etmeniz gerekiyor.
Rüzgar soğuğunun en yalın açıklamasını TÜBİTAK Popüler Bilim kitaplarından "Hava ve İklim"in 35’inci sayfasında bulabilirsiniz.
“Rüzgar, hava sıcaklığını olduğundan daha soğuk hissetmemize yol açabilir. Buna rüzgarın soğutucu etkisi denir. ... ”
Örneğin, “Hava sıcaklığı 0 °C olup hafif bir rüzgar esiyorsa sıcaklığı rüzgarın soğutucu etkisinden dolayı –3 °C olarak hissederiz. Kuvvetli bir rüzgar esiyorsa sıcaklık –10 °C gibi hissedilir.” Diğer bir deyişle, kışın rüzgar soğuğunu bilmeden sokağa çıkmamak dolayısıyla güneşli havalara hiç aldanmamak gerekiyor.
İnsan ve hayvanlar, havanın nemine ve esen rüzgarın şiddetine göre termometreden farklı olarak hava sıcaklıklarını hisseder.
O yüzden her gün termometre ile ölçülebilecek olan sıcaklıkları değil, bizim hissedeceğimiz hava sıcaklıklarını öğrenmemiz gerekiyor. Bu nedenle de yazın ısı indeksi, polen miktarları, güneşlenme süresi vb., kışın da rüzgar soğuğu, hava kirliliği vb. bilgileri sunan hava durumu programlarını izleyiniz ve medyanızdan bu bilgileri de ısrarla isteyiniz.
Rüzgarın Soğutucu Etkisi
Rüzgar Sıcaklık (derece C)
Şiddeti 10 5 0 -5 -10 -15 -20 -25 -30 -35 -40 -45
(km/saat)
Sakin 10 5 0 -5 -10 -15 -20 -25 -30 -35 -40 -45
10 8 2 -3 -9 -14 -20 -25 -31 -37 -42 -48 -53
20 3 -3 -10 -16 -23 -29 -35 -42 -48 -55 -61 -68
30 1 -6 -13 -20 -27 -34 -42 -49 -56 -63 -70 -77
40 -1 -8 -16 -23 -31 -38 -46 -53 -60 -68 -75 -83
50 -2 -10 -18 -25 -33 -41 -48 -56 -64 -71 -79 -87
60 -3 -11 -19 -27 -35 -42 -50 -58 -66 -74 -82 -90
70 -4 -12 -20 -28 -35 -43 -51 -59 -67 -75 -83 -91
Küçük tehlike: 5 saatten az bir Artan tehlike: Açık Büyük tehlike: Açık cilt yüzey-
sürede ve kuru ciltte çatlama, yüzeylerin 1 dakika için - lerinin 30 saniye içinde donma
rüzgar ısırığı tehlikesi var. de donma tehlikesi var tehlikesi var.
Rüzgarın soğutucu etkisi nedeniyle hissedilen hava sıcaklığını bulmak için, tablonun en üstündeki satırında bulunan hava sıcaklığını bulun ve sol taraftaki rüzgarın şiddeti ile kesiştirin.
Örneğin, -5 derece hava sıcaklığı ve 40 km/saat rüzgar hızı için tabloya bakılırsa, rüzgarın soğutucu etkisi nedeniyle hissedilen sıcaklığının –23 derece olacağı görülür.
Sıcaklık ve Rüzgar Hızına Göre Hissedilen Sıcaklığı hesaplamak isterseniz Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğünün web sayfasındaki meteorolojik çevrim penceresini de kullanabilirsiniz:
http://www.meteor.gov.tr/2005/cevrim/cevrim.htm
(meteorolojik çevrim penceresi)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tüm yazıları
ShareThis
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Türk Liderler:
Abbas Güçlü, Adil Karaağaç, Ali Ağaoğlu, <Ali Kibar, Adnan Nas, Adnan Polat, Adnan Şenses, Ahmet Başar, Ahmet Esen, Alber Bilen ,Ahmet Cemal Kura, Ali Abalıoğlu, Ali Naci Karacan, Ali Sabancı, Ali Koç, Ali Saydam, Ali Talip Özdemir, Ali Üstay, Arman Manukyan, Arzuhan Yalçındağ, Asaf Güneri, Atila Şenol, Attila Özdemiroğlu, Avni Çelik, Ayduk Koray, Aydın Ayaydın, Aydın Boysan, Ayhan Bermek, AyşeKulin, Ayten Gökçer, Başaran Ulusoy, BedrettinDalan, Bedri Baykam, Berhan Şimşek, BetülMardin, Bülend Özaydınlı, Bülent Akarcalı, Bülent Eczacıbaşı, Bülent Şenver, CağvitÇağlar, Can Ataklı, Can Dikmen, Can Has, Can Kıraç, Canan Edipoğlu, Celalettin Vardarsuyu, Cengiz Kaptanoğlu, Cevdetİnci, Çoşkun Ural, Cüneyt Asan, Cünety Ülsever, Çağlayan Arkan, Çetin Gezgincan, DenizAdanalı, Deniz Kurtsan, Didem Demirkent, Dilek Sabancı, Dr. Oktay Duran, Ege Cansel, Em. Org. Çevik Bir, Emre Berkin, Engin Akçakoca, Enver Ören, Erdal Aksoy, Erdoğan Demirören, ErhanKurdoğlu, Erkan Mumcu, Erkut Yücaoğlu, Ergun Özakat, Ergun Özen, Erol Üçer, Ersin Arıoğlu, Ersin Faralyalı, Ersin Özince, Ethem Sancak, Fatih Altaylı, Fatih Terim, Ferit Şahenk, Ferruh Tanay,Feyhan Kalpaklıoğlu, Feyyaz Berker, Fuat Miras, Fuat Süren, Füsun Önal, Göksel Kortay, Güler Sabancı, Güngör Kaymak, Hakan Ateş, Halit Soydan, Halit Kıvanç, Haluk Okutur, Haluk Şahin, Hamdi Akın, Hasan Güleşçi, HayrettinKaraca, Hazım Kantarcı, Hilmi Özkök, Hüsamettin Kavi, Hüseyin Kıvrıkoğlu, Hüsnü Özyeğin, Işın Çelebi, İbrahim Arıkan, İbrahim Betil, İbrahim Bodur, İbrahim Cevahir, İbrahim Kefeli, İdris Yamantürk, İhsan Kalkavan, İshak Alaton, İsmet Acar, İzzet Garih, İzzet Günay, İzzet Özilhan, JakKamhi, Kazım Taşkent, Kemal Köprülü, Kemal Şahin, Leyla Alaton Günyeli, LeylaUmar, Lucien Arkas, Mahfi Eğilmez, MehmetAli Birand, Mehmet Ali Yalçındağ, Mehmet Başer, Mehmet Günyeli, Mehmet Huntürk, Mehmet Keçeciler, Mehmet Kutman, Mehmet Şuhubi, Melih Aşık, Meltem Kurtsan, Mesut Erez, Metin Kalkavan, Metin Kaşo, Muharrem Kayhan, Muhtar Kent, Murat Akdoğan, Murat Dedeman, MuratVargı, Mustafa Koç, Mustafa Özyürek, Mustafa Sarıgül, Mustafa Süzer, Mümtaz Soysal, Nafi Güral, Nail Keçili, Nasuh Mahruki, Nebil Özgentürk, Neşe Erberk, Nevval Sevindi, Nezih Demirkent, Nihat Boytüzün, Nihat Gökyiğit, Nihat Sırdar, Niyazi Önen, Nur Ger, Nurettin Çarmıklı, Nuri Çolakoğlu, Nüzhet Kandemir, Oğuz Gürsel, Oktay Duran, Oktay Ekşi, Oktay Varlıer, Osman Birsel, Osman Şevket Çarmıklı, Ozan Diren, Özen Göksel, ÖzdemirErdoğan, Özhan Erem, Pervin Kaşo, R.BülentTarhan, Raffi Portakal, Rahmi Koç, Rauf Denktaş, Refik Baydur, Rıfat Hisarcıklıoğlu, SakıpSabancı, Samsa Karamehmet, Savaş Ünal, SedatAloğlu, Sefa Sirmen, Selçuk Alagöz, SelçukYaşar, Selim Seval, Semih Saygıner, SerdarBilgili, Sevan Bıçakçı, Sevgi Gönül, Sezen Cumhur Önal, SinanAygün, Suna Kıraç, Süha Derbent, Süleyman Demirel, ŞadanKalkavan, Şadi Gücüm, Şahin Tulga, Şakir Eczacıbaşı, Şarık Tara, Şerif Kaynar, ŞevketSabancı, Tan Sağtürk, Taner Ayhan, Tanıl Küçük, Tanju Argun, Tansu Yeğen, TavacıRecep Usta, Tayfun Okter, Tevfik Altınok, Tezcan Yaramancı, Tinaz Titiz, Tuna Beklevic, Tuncay Özilhan, Türkan Saylan, Uğur Dündar, Uluç Gürkan, Umur Talu, Ümit Tokçan, Üzeyir Garih, Vehbi Koç, Vitali Hakko, Vural Öger, Yaşar Aşçıoğlu, Yaşar Nuri Öztürk, Yılmaz Ulusoy, Yusuf Köse, Zafer Çağlayan, Zeynel AbidinErdem
|
|
|