|
|
|
Tüm Yazıları
 ShareThis
|
Türk Sermaye Piyasası'na bir öneri
23.07.2013 |
|
|
| Okunma Sayısı : |
5460 |
|
|
| Oy Sayısı : |
4 |
|
|
| Değerlendirme : |
5 |
|
|
| Popülarite : |
3,01 |
|
|
| Verdiğiniz Puan : |
|
|
|
|
|
|
Türk Sermaye Piyasası'na bir öneri (I)
Ali Ağaoğlu
Sermaye piyasasının tüm düzenleyici kurumları; SPK, BIST, Takasbank, Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) ve aracı kurumlar bu önerinin muhataplarıdır.
Önerinin adına "BIST 30 Hisse Havuzu " dersem çok da hatalı olmayacak!
Bu fikri; 2007 yılında çalışmakta olduğum aracı kurumu temsilen; dönemin SPK ve Takasbank yetkilileriyle paylaşmıştım.
O gün de yapılabilirdi, bugün Takasbank'ın "resmi karşı taraf " olma özelliğine kavuşmasıyla haydi haydi yapılabilecek hale geldi!
"Resmi karşı taraftan" kasıt, artık Takasbank menkul kıymet takasının yapılabilmesi için ile tarafların teslimatını beklemeyecek, ilgili takası gerçekleştirdikten sonra taraflarla arasındaki ilişkiyi kendisi yürütecek.
Türk sermaye piyasası için ilerici bir adım atıldı .
Bir adım daha atılması gerekiyor.
Ödünç Pay Senedi Piyasası'na (ÖPSP) işlerlik kazandırılması gerekiyor.
Yabancı yatırımcılar ve aracı kurumlar kendi aralarında, büyük miktarlarda bu işlemleri Londra piyasalarında rahatlıkla yapabiliyorlar.
Ancak yurt içinde bu piyasa sadece "açık kapatma" amacıyla kullanılıyor. "Açığa satış" için ödünç pay bulabilmeniz; teminat sistemlerinden, açığa satış "alerjisinden" dolayı son derece zor!
Hazır yeri gelmişken, bizim piyasamızda "açığa alış" diye bir kavram yok ama yerine kullanılan "kredili hisse senedi alabilmek" için hemen her türlü kolaylaştırıcı düzenleme yapılmış durumda.
"Açığa satış" adeta bir "günah" gibi algılanıyor.
Halbuki değildir, piyasanın doğasında vardır. Biz bunu içeride yasaklarken/zorlaştırırken, yabancılar rahatlıkla yapabiliyorlar. Bunun da değişmesi gerekiyor.
Aksi takdirde Londra'da atı alan, İstanbul'da Üsküdar'a geçiyor! Finans Merkezi olmak istiyorsak; bunun koşullarından biri olan; açığa satışı ve ödünç hisse senedi işlemlerini kolaylaştırmalıyız.
Açığa satışa dair bir not daha; yasaklayarak, yaşanacak bir düşüş varsa bunu sadece erteleyebilirsiniz, engelleyemezsiniz.
Bu da acılı süreci biraz daha fazla uzatmaktan öte bir işe yaramıyor.
"BIST 30 Hisse Havuzu " önerisi açığa satış ile ilgili. Endeks 30'daki hisse senetlerini portföyünde bulunduran bireysel ve kurumsal yatırımcılardan borç vermek isteyenler, vaziyetlerini ve ne kadar hisse senedi borç verebileceklerini MKK'ya bildirecekler.
MKK (veya Takasbank) "havuzdaki"bu hisselerden; 5, 50 ve 250 bin TL'lik 3 değişik "paket" oluşturacak.
Yatırımcılar bu paketlerden; istedikleri paketlerin katları şeklinde; Takasbank nezdinde faaliyet gösteren (teminat meselesinden dolayı gerekirse BIST'e aktarılabilir) ÖPSP'den piyasa koşullarındaki bir faizi ödemeyi kabul ederek borç alabilecekler.
"Paketleri" borç alanlar isterlerse borsanın düşeceğini düşünüyorlarsa açığa satışta kullanabilirler, isterlerse de VOB (ileride VİOP) Endeks 30 kontratına karşı işlem yaparak "faiz pozisyonu" oluşturabilirler. Spot-vadeli arası faiz kazancı yaratacak şekilde açıldığında "paketteki" hisseleri "tek tuşla" (burada aracı kurumların işlem terminallerinde küçük bir ilave yapılması gerekiyor!) açığa satacak, aynı miktarda TL pozisyonuna denk gelen VOB ile de "fiyat riskini" kapatacak!
Hisselerden gelen parayı faizde değerlendirecek, "paket" için ödediği faizi düşecek, aradaki fark da cebine "kâr" olarak kalacak. Böylesi bir fark yaratılabiliyor ki birçok yabancı bunu yıllardır yapıyor!
VOB işlem hacmi neden bu kadar hızlı arttı diye düşünüyorsunuz!
"BIST 30 Hisse Havuzunun " avantajlarına ve "sürprizine" de yarın değineceğim!
Temel olarak 'açığa satış' ve 'faiz pozisyonu' yaratmak için kullanılabilecek bu havuzun ne gibi faydaları olacağına gelince:
- Hisseleri MKK'da saklayan uzun vadeli bireysel ve kurumsal yatırımcılar bu hisselerine; değer artışı ve temettü dışında (o da şirket ödüyorsa) başkaca bir gelir elde edemiyorlar.
Oluşturulacak BIST 30 Hisse Havuzu'na bu hisselerini koyacaklarını taahhüt ederler ve onların hisselerini birileri borç alacak olurlar ise 'atıl durumdaki' hisse senetlerinden ekstra bir gelir elde edebilecekler.
Hisselerin değer artış kazançları ve temettünün yanı sıra hisselerinden ek bir 'faiz kazancı' elde etme şansına kavuşacaklar!
- Hem BIST'de hem de VOB'da işlem hacmi artacaktır.
Buna ilave olarak hisse senedi piyasasının likiditesi ve devamında da derinliği artacaktır.
Gerek yükseliş, gerekse düşüşlerdeki hareketlerin daha 'yumuşak' olması sağlanacaktır.
Hisseleri 'çıplak açığa satanlar' (yani borsanın düşüşü yönünde pozisyon alıp fiyat riskini açık bırakan, VOB'la kapatmayanlar) ilk bakışta düşüşü hızlandıracak diye düşünülse de aslında yaşanacak olanı erkene almış olacaklar.
Eğer düşüşe inanmayan birileri var, ancak düşüşler sırasında yeterince likidite bulamadığından yeni alım yapmak istemeyenler de yeterli derinliği görünce alımlarını öne çekebilecekler.
'BIST 30 Hisse Havuzu ' ve bu havuzdan oluşturulacak 'paketler' piyasaları dengeleyici bir işlev görecektir.
- Finans Merkezi olma çabasındaki Türk sermaye piyasasında ürün çeşitliliği artacak, daha fazla yerli ve yabancı katılımcı piyasalarla ilgilenebilecek.
Tek taraflı işlemlerden çok, her iki tarafta da ('açığa alış' ve 'açığa satış') işlem yapmak isteyenler için gerekli alt yapı oluşturulmuş olacak!
- Takasbank, Ödünç Pay Senedi Piyasası'nın canlanmasıyla ek komisyon geliri kazanabilecek.
Gelelim 'BIST 30 Hisse Havuzu' önerisinin sürprizine...
Aslında 'paket' önerisinin devamı bu...
Neden BIST'te 'Endeks 30 havuzu' bir hisse senedi ya da fon gibi alınıp satılmasın?
Biliyorum ilk bakışta 'garip' bir öneri gibi gelebilir.
Diyebilirsiniz ki BIST 30 'taklit' eden fonlar var.
Ancak bunları temin edip 'açığa satmak' ya da bunlarla 'faiz pozisyonu yaratmak' hayli zor!
Tartışsak fena mı olur?
'BIST 30'u hisseler bazında paketleyebilirsek' ve bunun için 'tahta' da açarsak, neden BIST 30 kendi başına alınıp satılamasın?
Bedelli/bedelsiz sermaye arttırımları ve temettü ödemeleri başta olmak üzere bu önerinin pratikte uygulanması hayli zor!
Ayakları hayli yere basan, muhasebesi tutan 'BIST 30 Hisse Havuzu' ve 'paketleri' önerisinin yanı sıra fikir jimnastiği yapmamıza yardımcı olacak bu öneriyi de tartışsak fena mı olur?
Tartışarak, yeni fikirler üreterek bu ülkenin sermaye piyasalarını ileriye götürebileceğimize inanıyorum.
Yasaklarla ve kısıtlayıcı zihniyetle bunu başarmamız hayli zor! |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Tüm yazıları |
|
ShareThis
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Türk Liderler:
Abbas Güçlü, Adil Karaağaç, Ali Ağaoğlu, <Ali Kibar, Adnan Nas, Adnan Polat, Adnan Şenses, Ahmet Başar, Ahmet Esen, Alber Bilen ,Ahmet Cemal Kura, Ali Abalıoğlu, Ali Naci Karacan, Ali Sabancı, Ali Koç, Ali Saydam, Ali Talip Özdemir, Ali Üstay, Arman Manukyan, Arzuhan Yalçındağ, Asaf Güneri, Atila Şenol, Attila Özdemiroğlu, Avni Çelik, Ayduk Koray, Aydın Ayaydın, Aydın Boysan, Ayhan Bermek, AyşeKulin, Ayten Gökçer, Başaran Ulusoy, BedrettinDalan, Bedri Baykam, Berhan Şimşek, BetülMardin, Bülend Özaydınlı, Bülent Akarcalı, Bülent Eczacıbaşı, Bülent Şenver, CağvitÇağlar, Can Ataklı, Can Dikmen, Can Has, Can Kıraç, Canan Edipoğlu, Celalettin Vardarsuyu, Cengiz Kaptanoğlu, Cevdetİnci, Çoşkun Ural, Cüneyt Asan, Cünety Ülsever, Çağlayan Arkan, Çetin Gezgincan, DenizAdanalı, Deniz Kurtsan, Didem Demirkent, Dilek Sabancı, Dr. Oktay Duran, Ege Cansel, Em. Org. Çevik Bir, Emre Berkin, Engin Akçakoca, Enver Ören, Erdal Aksoy, Erdoğan Demirören, ErhanKurdoğlu, Erkan Mumcu, Erkut Yücaoğlu, Ergun Özakat, Ergun Özen, Erol Üçer, Ersin Arıoğlu, Ersin Faralyalı, Ersin Özince, Ethem Sancak, Fatih Altaylı, Fatih Terim, Ferit Şahenk, Ferruh Tanay,Feyhan Kalpaklıoğlu, Feyyaz Berker, Fuat Miras, Fuat Süren, Füsun Önal, Göksel Kortay, Güler Sabancı, Güngör Kaymak, Hakan Ateş, Halit Soydan, Halit Kıvanç, Haluk Okutur, Haluk Şahin, Hamdi Akın, Hasan Güleşçi, HayrettinKaraca, Hazım Kantarcı, Hilmi Özkök, Hüsamettin Kavi, Hüseyin Kıvrıkoğlu, Hüsnü Özyeğin, Işın Çelebi, İbrahim Arıkan, İbrahim Betil, İbrahim Bodur, İbrahim Cevahir, İbrahim Kefeli, İdris Yamantürk, İhsan Kalkavan, İshak Alaton, İsmet Acar, İzzet Garih, İzzet Günay, İzzet Özilhan, JakKamhi, Kazım Taşkent, Kemal Köprülü, Kemal Şahin, Leyla Alaton Günyeli, LeylaUmar, Lucien Arkas, Mahfi Eğilmez, MehmetAli Birand, Mehmet Ali Yalçındağ, Mehmet Başer, Mehmet Günyeli, Mehmet Huntürk, Mehmet Keçeciler, Mehmet Kutman, Mehmet Şuhubi, Melih Aşık, Meltem Kurtsan, Mesut Erez, Metin Kalkavan, Metin Kaşo, Muharrem Kayhan, Muhtar Kent, Murat Akdoğan, Murat Dedeman, MuratVargı, Mustafa Koç, Mustafa Özyürek, Mustafa Sarıgül, Mustafa Süzer, Mümtaz Soysal, Nafi Güral, Nail Keçili, Nasuh Mahruki, Nebil Özgentürk, Neşe Erberk, Nevval Sevindi, Nezih Demirkent, Nihat Boytüzün, Nihat Gökyiğit, Nihat Sırdar, Niyazi Önen, Nur Ger, Nurettin Çarmıklı, Nuri Çolakoğlu, Nüzhet Kandemir, Oğuz Gürsel, Oktay Duran, Oktay Ekşi, Oktay Varlıer, Osman Birsel, Osman Şevket Çarmıklı, Ozan Diren, Özen Göksel, ÖzdemirErdoğan, Özhan Erem, Pervin Kaşo, R.BülentTarhan, Raffi Portakal, Rahmi Koç, Rauf Denktaş, Refik Baydur, Rıfat Hisarcıklıoğlu, SakıpSabancı, Samsa Karamehmet, Savaş Ünal, SedatAloğlu, Sefa Sirmen, Selçuk Alagöz, SelçukYaşar, Selim Seval, Semih Saygıner, SerdarBilgili, Sevan Bıçakçı, Sevgi Gönül, Sezen Cumhur Önal, SinanAygün, Suna Kıraç, Süha Derbent, Süleyman Demirel, ŞadanKalkavan, Şadi Gücüm, Şahin Tulga, Şakir Eczacıbaşı, Şarık Tara, Şerif Kaynar, ŞevketSabancı, Tan Sağtürk, Taner Ayhan, Tanıl Küçük, Tanju Argun, Tansu Yeğen, TavacıRecep Usta, Tayfun Okter, Tevfik Altınok, Tezcan Yaramancı, Tinaz Titiz, Tuna Beklevic, Tuncay Özilhan, Türkan Saylan, Uğur Dündar, Uluç Gürkan, Umur Talu, Ümit Tokçan, Üzeyir Garih, Vehbi Koç, Vitali Hakko, Vural Öger, Yaşar Aşçıoğlu, Yaşar Nuri Öztürk, Yılmaz Ulusoy, Yusuf Köse, Zafer Çağlayan, Zeynel AbidinErdem
|
|
|