|
|
|
Tüm Yazıları
 ShareThis
|
İstanbul'a Uçaktan Bakmak
16.09.2011 |
|
|
| Okunma Sayısı : |
4367 |
|
|
| Oy Sayısı : |
1 |
|
|
| Değerlendirme : |
5 |
|
|
| Popülarite : |
0 |
|
|
| Verdiğiniz Puan : |
|
|
|
|
|
|
İstanbul'a Uçaktan Bakmak
Sunay Akın
Havacılık tarihimizde bir kadın yolcuyla uçan ilk pilot Fethi Bey'dir. 13 Kasım 1913'de, Fethi Bey'in uçağıyla Yeşilköy'den havalanan Belkıs Şevket Hanım, İstanbul üstünde kırmızı ve beyaz kurdeleyle bağlı bildiriler atar.
O güne gidelim ve bir ağacın dalına takılı bildirilerden birini açarak okuyalım: "Kadın Hakları Koruma Derneği üyesi ve Kadınlar Dünyası yazarlarından Belkıs Şevket, Osmanlı ve İslam kadınlığı adına havada uçarken, Kadınlar Dünyası adı ile ordumuza bir uçak armağan etmesini, din ve mezhep ayrımı gözetmeksizin Osmanlı kadınlığından bekler."
Belkıs Hanım'ın uçuş sonrası kaleme aldığı duyguları, İstanbul'un bir uçak yolcusu tarafından anlatıldığı ilk yazıdır . Şehbal dergisinde çıkan yazısıyla, o yılların İstanbul'u üstünde biz de uçalım: "Yeşil tarlalar, ufak köyler, derecikler hakikaten güzel manzaralar.
İstanbul'umuzun üstünde uçarken sepetten kartları aşağıya atıyordum. Harbiye Nezareti'ni, yangın kulesini (Beyazıt Kulesi) daha bazı büyük binalarımızı gördükçe bilmem neden, gülüyordum. Minareler, şamdanların içindeki mumlar gibi görünüyor, binalar fenni çocuk eğlencelerindeki küçük evler gibi göze çarpıyordu. Koyu mavi canfes atlaslar gibi kıvranarak uzanan Boğaziçi ve iki tarafından zümrüt gibi Anadolu ve Rumeli kıyıları ve bütün bunların havadan kuşbakışı görünüşü hakikaten çok güzeldi."
Fethi Bey, uçağı "Muavenet-i Milliye" ile 8 Şubat 1914'de İstanbul'dan Kahire'ye , oradan da İskenderiye'ye uçmak için havalanır; yanındaki Sadık Bey de vardır. 27 Şubat günü, Şam ve Kudüs arasındaki Taberiye Gölü kıyısına düşen uçak , iki havacımıza da mezar olur. Havacılık tarihimiz ilk şehitlerini vermiştir.
Muavenet-i Milliye uçağı yalnız değildir. İstanbul'dan birlikte havalandığı "Prens Celaleddin" adlı uçak da 11 Mart günü Kahire'ye gitmek amacıyla Yafa'dan kalktıktan kısa bir süre sonra denize düşer ve pilot Nuri Bey boğularak ölür.
Bir uçağın penceresinden İstanbul'un görünümünü anlatanlar arasında Avni Mogol da vardır.
1 Eylül 1935 tarihli Yarım ay dergisinde Mogol, şöyle dile getirir duygularını: "Şu var ki, İstanbul'un havadan görünüşünü yazan olmadı bugüne kadar. Ve inanınız, yurttaşlar, elalem ne derse desin, ne ezeli güzelliğinden , ne de doğuyu batıya ulaştıran coğrafi, siyasal paha biçilmez değerinden bir şey kaybetmeyen şu eşsiz İstanbul'un havadan da görünüşüne, gösterişine doyum olmuyor. Bu yazı o görünüşün zevkini tattırmıyor, renk ve ahengini canlandıramıyorsa kabahat ne İstanbul'da ne görende, yazanda ancak."
Avni Mogol'un , Belkıs Şevket Hanım'ın yazısından haberi yoktur: Eğer olsaydı, "İstanbul'un havadan görüntüsünü yazan olmadı bugüne kadar" gibi bir iddia atmazdı ortaya. Yazar, İstanbul'un havadan görünüşünü anlatmadan önce, uçak kabinini tanıtır okurlarına.
Bu konuda Belkıs Hanım'dan şanslıdır. Çünkü kendinden 22 yıl önce İstanbul'un uçaktan görünüşünü anlatan Belkıs Hanım'ın , bindiği uçağın tarif edilecek bir kabini yoktu: Mogol'a kulak veriyoruz: "Uçağın içi bir tren vagonundan ayırtsız; sağlı sollu sekiz koltuğa gömüldük. Herkesin yanı başında düzgün kolipostal zarflarına benzeyen kese kağıtları var: Havada deniz tutanlara mahsus!.. Şükür ki kullanan olmadı. Bir de sağırlıktan korunmak için pamuk var…"
"İstanbul Havasında Bir Uçuş" başlığıyla sunulan yazıda Aziz Mogol, gördüklerini anlatmayı şöyle sürdürür: "Yeryüzünde yalnız satıhları gören bakış , şimdi şekilleri toptan kavrıyor. Ve böylece Süleymaniye'nin, Yenicami'nin, Bağdat Kökünün güzel çizgileri daha iyi belirlediği gibi, daha ziyade göze çarpıyor. Bayazıt'taki talkı kapının taklit gülünçlüğü, Sultanahmet'teki çeşmenin kaba mimarisi…"
Mogol, eleştirel bir gözle bakar İstanbul'a; güzelliklerin yanında, çirkinlikleri de aktarır: "Havadan bostanların görünüşü de çok hoş: Sivas, Isparta seccadelerini andırıyor renkleri, çizgileriyle…Mücessem hendeseye, şehirciliğe, mimari ahengine bir küfür gibi sırıtıyor, Taksim meydanındaki rastgele yapılar. Ayrıca göze batan iki leke var, İstanbul'un havadan görünüşünde: Biri mahut Unkapanı köprüsü, öteki Kuruçeşme 'deki kömür yığınları. O köprüden yakında biliyorum kurtuluyoruz. Bindiğimiz bir yolcu uçağı olmasaydı can ve gönülden bir bomba atardım Kuruçeşme üstüne…"
Avni Mogol, 2000'li yıllarda yaşasaydı ve İstanbul'a bir uçağın penceresinden baksaydı , ne dersiniz, kaç yapıyı yıkmak için bombalamak isterdi? Ya da şöyle soralım: Bombalama işi kaç gün sürerdi?
Cumhuriyet'in ilk yıllarında, uçağı göklere çıkaran övgü yazılarına rastlasak da, karşı çıkanlar da yok değildir!... Tepki yazılarından biri 1933 yılının Haziran ayında çıkar. Yazının yayınlandığı derginin adında, insanlığın unutulan bir yoldaşıyla karşılaşırız: "At"
Neşet Halil'in "atçılığımız İçin" başlıklı yazısındaki düşüncelerini okuyoruz:
"Ankara ile İstanbul arasındaki tayyare servisini sürat mefhumu ile müdafaa eden bir arkadaşıma şu sualleri sormuştum:
-Şimdi ne yapıyorsun?
-Hiç!..
-İki saat sonra ne yapacaksın?
-Hiç!..
-Geceyi nasıl geçireceksin?
-Hiç!..
-Azizim , dedim ; sen İstanbul'a trenle git, hiç olmazsa hayatında, vakitlerini 'hiç' ile anlatmaktan kurtulursun."
.
.
.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Tüm yazıları |
|
ShareThis
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Türk Liderler:
Abbas Güçlü, Adil Karaağaç, Ali Ağaoğlu, <Ali Kibar, Adnan Nas, Adnan Polat, Adnan Şenses, Ahmet Başar, Ahmet Esen, Alber Bilen ,Ahmet Cemal Kura, Ali Abalıoğlu, Ali Naci Karacan, Ali Sabancı, Ali Koç, Ali Saydam, Ali Talip Özdemir, Ali Üstay, Arman Manukyan, Arzuhan Yalçındağ, Asaf Güneri, Atila Şenol, Attila Özdemiroğlu, Avni Çelik, Ayduk Koray, Aydın Ayaydın, Aydın Boysan, Ayhan Bermek, AyşeKulin, Ayten Gökçer, Başaran Ulusoy, BedrettinDalan, Bedri Baykam, Berhan Şimşek, BetülMardin, Bülend Özaydınlı, Bülent Akarcalı, Bülent Eczacıbaşı, Bülent Şenver, CağvitÇağlar, Can Ataklı, Can Dikmen, Can Has, Can Kıraç, Canan Edipoğlu, Celalettin Vardarsuyu, Cengiz Kaptanoğlu, Cevdetİnci, Çoşkun Ural, Cüneyt Asan, Cünety Ülsever, Çağlayan Arkan, Çetin Gezgincan, DenizAdanalı, Deniz Kurtsan, Didem Demirkent, Dilek Sabancı, Dr. Oktay Duran, Ege Cansel, Em. Org. Çevik Bir, Emre Berkin, Engin Akçakoca, Enver Ören, Erdal Aksoy, Erdoğan Demirören, ErhanKurdoğlu, Erkan Mumcu, Erkut Yücaoğlu, Ergun Özakat, Ergun Özen, Erol Üçer, Ersin Arıoğlu, Ersin Faralyalı, Ersin Özince, Ethem Sancak, Fatih Altaylı, Fatih Terim, Ferit Şahenk, Ferruh Tanay,Feyhan Kalpaklıoğlu, Feyyaz Berker, Fuat Miras, Fuat Süren, Füsun Önal, Göksel Kortay, Güler Sabancı, Güngör Kaymak, Hakan Ateş, Halit Soydan, Halit Kıvanç, Haluk Okutur, Haluk Şahin, Hamdi Akın, Hasan Güleşçi, HayrettinKaraca, Hazım Kantarcı, Hilmi Özkök, Hüsamettin Kavi, Hüseyin Kıvrıkoğlu, Hüsnü Özyeğin, Işın Çelebi, İbrahim Arıkan, İbrahim Betil, İbrahim Bodur, İbrahim Cevahir, İbrahim Kefeli, İdris Yamantürk, İhsan Kalkavan, İshak Alaton, İsmet Acar, İzzet Garih, İzzet Günay, İzzet Özilhan, JakKamhi, Kazım Taşkent, Kemal Köprülü, Kemal Şahin, Leyla Alaton Günyeli, LeylaUmar, Lucien Arkas, Mahfi Eğilmez, MehmetAli Birand, Mehmet Ali Yalçındağ, Mehmet Başer, Mehmet Günyeli, Mehmet Huntürk, Mehmet Keçeciler, Mehmet Kutman, Mehmet Şuhubi, Melih Aşık, Meltem Kurtsan, Mesut Erez, Metin Kalkavan, Metin Kaşo, Muharrem Kayhan, Muhtar Kent, Murat Akdoğan, Murat Dedeman, MuratVargı, Mustafa Koç, Mustafa Özyürek, Mustafa Sarıgül, Mustafa Süzer, Mümtaz Soysal, Nafi Güral, Nail Keçili, Nasuh Mahruki, Nebil Özgentürk, Neşe Erberk, Nevval Sevindi, Nezih Demirkent, Nihat Boytüzün, Nihat Gökyiğit, Nihat Sırdar, Niyazi Önen, Nur Ger, Nurettin Çarmıklı, Nuri Çolakoğlu, Nüzhet Kandemir, Oğuz Gürsel, Oktay Duran, Oktay Ekşi, Oktay Varlıer, Osman Birsel, Osman Şevket Çarmıklı, Ozan Diren, Özen Göksel, ÖzdemirErdoğan, Özhan Erem, Pervin Kaşo, R.BülentTarhan, Raffi Portakal, Rahmi Koç, Rauf Denktaş, Refik Baydur, Rıfat Hisarcıklıoğlu, SakıpSabancı, Samsa Karamehmet, Savaş Ünal, SedatAloğlu, Sefa Sirmen, Selçuk Alagöz, SelçukYaşar, Selim Seval, Semih Saygıner, SerdarBilgili, Sevan Bıçakçı, Sevgi Gönül, Sezen Cumhur Önal, SinanAygün, Suna Kıraç, Süha Derbent, Süleyman Demirel, ŞadanKalkavan, Şadi Gücüm, Şahin Tulga, Şakir Eczacıbaşı, Şarık Tara, Şerif Kaynar, ŞevketSabancı, Tan Sağtürk, Taner Ayhan, Tanıl Küçük, Tanju Argun, Tansu Yeğen, TavacıRecep Usta, Tayfun Okter, Tevfik Altınok, Tezcan Yaramancı, Tinaz Titiz, Tuna Beklevic, Tuncay Özilhan, Türkan Saylan, Uğur Dündar, Uluç Gürkan, Umur Talu, Ümit Tokçan, Üzeyir Garih, Vehbi Koç, Vitali Hakko, Vural Öger, Yaşar Aşçıoğlu, Yaşar Nuri Öztürk, Yılmaz Ulusoy, Yusuf Köse, Zafer Çağlayan, Zeynel AbidinErdem
|
|
|