|
|
|
Tüm Yazıları
 ShareThis
|
KAMU ÇALIŞANLARI YÖNÜNDEN SİVİL ANAYASA TARTIŞMALARI
11.03.2008 |
|
|
| Okunma Sayısı : |
4606 |
|
|
| Oy Sayısı : |
1 |
|
|
| Değerlendirme : |
5 |
|
|
| Popülarite : |
0 |
|
|
| Verdiğiniz Puan : |
|
|
|
|
|
|
  
KAMU ÇALIŞANLARI YÖNÜNDEN SİVİL ANAYASA TARTIŞMASI
'Sivil' anayasa taslağında kamu çalışanlarıyla ilgili pek çok konuda 82 Anayasası'ndan çok da farklı olmayan düzenlemeler görülmektedir
Radikal 18/09/2007
R. BÜLENT TARHAN
Her rejim, kendi hukukuyla birlikte gelir. 'Hikmeti hükümet' ya da polis devleti (polizeistaat) anlayışında getirilen kuralların, hukukun evrensel doğrularından sapması kaçınılmazdır. 12 Eylül'ün ayrılmaz bir parçası olan 82 Anayasası'nın da yer yer 'Hikmeti hükümet' anlayışından izler taşıdığı ve evrensel hukuk kurallarıyla çeliştiği kuşkusuzdur.
Yazımızın başlığıyla bağlantılı bir örnek vermek gerekirse; mevcut Anayasa'nın 129'uncu maddesinin 3'üncü fıkrası uyarınca uyarma ve kınama cezalarına karşı yargıya başvurulamaması, temel bir insan hakkı olan ve başta 1948 tarihli İnsan Hakları Evrensel Bildirisi olmak üzere birçok uluslararası sözleşmede yer alan 'adil yargılanma hakkı'nın ihlali niteliğindedir.
1982 Anayasası'nın temel paradigmasına uygun olarak düzenlenen disiplin suç ve cezaları, ceza normlarında bulunması gereken açıklık, anlaşılabilirlik ve somutluk ölçütlerini içermediği gibi, kimi temel özgürlük alanlarını da ihlal etmektedir.
Bir başka dikkat çeken düzenleme, Devlet Memurları Kanunu'nda 1980 sonrasında yapılan değişikliklerle getirilen 'İkamet ettiği ilin hudutlarını izinsiz terk etmek' fiilidir. Yaptırımı oldukça ağır ve anayasal seyahat özgürlüğüyle bağdaşmadığı açık olan fiille ilgili düzenlemelerde sayın Bülent Ulusu'nun başbakanlığı döneminde o kadar ileriye gidilmiştir ki; o dönemde yayımlanan bir yönergeyle başbakanlık personelinin doğrudan Başbakanlık müsteşarından izin almadan yurtdışına çıkmaları yasaklanmıştır. Başbakanlık özelindeki bu uygulama daha sonra tüm kamu kurumlarını kapsayacak şekilde yaygınlaştırılmıştır.
Yine Devlet Memurları Kanunu'nun 125'inci maddesinde yer alan 'görev mahallinde yasak kitap bulundurma' fiili ile 'ideoloji' ve 'siyaset' kavramlarına göndermede bulunmak suretiyle yapılan disiplin suçu tanımlarının da çağdaş hukukun temel ilkeleriyle ne denli bağdaştığı ayrıca tartışılmalıdır. Memurlar ve diğer kamu görevlilerine siyaset yasağının konulması, kamu çalışanlarının -grev ve toplusözleşmeli sendikal örgütlenmesi bir yana- dernek biçiminde örgütlenmelerine dahi evrensel uygulamalardan sapan sınırlamalar getirilmesi; 1982 Anayasası paradigmasının kamu görevlileri ölçeğindeki yansımalarıdır.
Kamuoyuna yansıyan 'sivil' anayasa taslağının 1982 Anayasası'ndaki 'adil yargılanma hakkı'yla çelişen olumsuzluğu giderdiği; ancak kamu çalışanlarıyla ilgili diğer konularda 1982 Anayasası'nın yaklaşımından çok da farklı düzenlemeleri içermediği görülmektedir. Hatta bazı alanlarda 82 Anayasası'nı aşan kısıtlamalar söz konusudur. Örneğin, 82 Anayasası yargıç ve savcıların dernek kurma özgürlüğüne sınırlama getirmezken, taslak, yargıç ve savcıların dernek kurmasının engellenmesinin yolunu açmaktadır. Oysa, AB müzakere süreci kapsamında yapılan alt komisyon toplantılarında Avrupa Komisyonu uzmanlarının 'adalet' alanında ısrarla vurgu yaptıkları konulardan biri 'yargıç ve savcıların örgütlenme özgürlüğü'dür.
Bazı değerli gazeteci-yazarlarımız, bir yargıcın bir vekilden lojman talebini, adı geçen milletvekili ve yargıcın sujesi olacağı olası bir davada yargılamanın nesnelliğine kuşku düşüreceği gerekçesiyle eleştirmişlerdir. 'Sivil' anayasa taslağı, Hâkim ve Savcılar Kurulu'na seçilecek üyelerden bir bölümünün, birinci sınıf hakim ve savcılar arasından TBMM tarafından seçilmesini öngörmektedir. TBMM üyeleri nezdinde kulis faaliyeti yürütecek hâkim ve savcıların yapacağı soruşturma ve yargılamalarda bu sakınca daha ağır bir biçimde söz konusu olmayacak mıdır?
Taslaktaki, memur ve diğer kamu görevlilerinin yargılanmasıyla ilgili düzenleme -mevcut Anayasa'daki 'kovuşturma' kavramını muhafaza ederek- savcıların soruşturma tekeli önündeki anayasal engeli kaldırmaktaysa da, 'kovuşturma' yönünden istisna getirilebileceğini öngörerek evrensel 'yargılama birliği' ilkesinden sapmaktadır. 'Sivil' anayasa tartışmalarına anayasaların hazırlık felsefesi yönünden de bir örnekle katkıda bulunmak isterim:
İspanya'da Franco falanjizmi sırasında direnişçiler, aydınlar ve hukukçular demokrasiye geçildiğinde yasallaştırılmak üzere bir anayasa tasarısı hazırlıklarına başlamışlar; ancak tasarı metinlerini üzerinde taşıyanların ağır cezalara çarptırılması nedeniyle güvenli bir iletişim yolu aramışlar: İspanya'da kadınların pudra kutularının mahremiyeti varmış; kocaları dahi pudra kutularını açamazmış. Direnişçiler de, sorunu, metinleri pudra kutuları içinde birbirlerine ileterek çözmüşler. Şimdi 1978 İspanyol Anayasası pirinç bir pudra kutusu içinde sergileniyor.
Kıssadan hisse: Gerçekten sivil, sağlıklı ve kalıcı anayasalar, dipten gelen dalgalarla hazırlanır...
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Tüm yazıları |
|
ShareThis
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Türk Liderler:
Abbas Güçlü, Adil Karaağaç, Ali Ağaoğlu, <Ali Kibar, Adnan Nas, Adnan Polat, Adnan Şenses, Ahmet Başar, Ahmet Esen, Alber Bilen ,Ahmet Cemal Kura, Ali Abalıoğlu, Ali Naci Karacan, Ali Sabancı, Ali Koç, Ali Saydam, Ali Talip Özdemir, Ali Üstay, Arman Manukyan, Arzuhan Yalçındağ, Asaf Güneri, Atila Şenol, Attila Özdemiroğlu, Avni Çelik, Ayduk Koray, Aydın Ayaydın, Aydın Boysan, Ayhan Bermek, AyşeKulin, Ayten Gökçer, Başaran Ulusoy, BedrettinDalan, Bedri Baykam, Berhan Şimşek, BetülMardin, Bülend Özaydınlı, Bülent Akarcalı, Bülent Eczacıbaşı, Bülent Şenver, CağvitÇağlar, Can Ataklı, Can Dikmen, Can Has, Can Kıraç, Canan Edipoğlu, Celalettin Vardarsuyu, Cengiz Kaptanoğlu, Cevdetİnci, Çoşkun Ural, Cüneyt Asan, Cünety Ülsever, Çağlayan Arkan, Çetin Gezgincan, DenizAdanalı, Deniz Kurtsan, Didem Demirkent, Dilek Sabancı, Dr. Oktay Duran, Ege Cansel, Em. Org. Çevik Bir, Emre Berkin, Engin Akçakoca, Enver Ören, Erdal Aksoy, Erdoğan Demirören, ErhanKurdoğlu, Erkan Mumcu, Erkut Yücaoğlu, Ergun Özakat, Ergun Özen, Erol Üçer, Ersin Arıoğlu, Ersin Faralyalı, Ersin Özince, Ethem Sancak, Fatih Altaylı, Fatih Terim, Ferit Şahenk, Ferruh Tanay,Feyhan Kalpaklıoğlu, Feyyaz Berker, Fuat Miras, Fuat Süren, Füsun Önal, Göksel Kortay, Güler Sabancı, Güngör Kaymak, Hakan Ateş, Halit Soydan, Halit Kıvanç, Haluk Okutur, Haluk Şahin, Hamdi Akın, Hasan Güleşçi, HayrettinKaraca, Hazım Kantarcı, Hilmi Özkök, Hüsamettin Kavi, Hüseyin Kıvrıkoğlu, Hüsnü Özyeğin, Işın Çelebi, İbrahim Arıkan, İbrahim Betil, İbrahim Bodur, İbrahim Cevahir, İbrahim Kefeli, İdris Yamantürk, İhsan Kalkavan, İshak Alaton, İsmet Acar, İzzet Garih, İzzet Günay, İzzet Özilhan, JakKamhi, Kazım Taşkent, Kemal Köprülü, Kemal Şahin, Leyla Alaton Günyeli, LeylaUmar, Lucien Arkas, Mahfi Eğilmez, MehmetAli Birand, Mehmet Ali Yalçındağ, Mehmet Başer, Mehmet Günyeli, Mehmet Huntürk, Mehmet Keçeciler, Mehmet Kutman, Mehmet Şuhubi, Melih Aşık, Meltem Kurtsan, Mesut Erez, Metin Kalkavan, Metin Kaşo, Muharrem Kayhan, Muhtar Kent, Murat Akdoğan, Murat Dedeman, MuratVargı, Mustafa Koç, Mustafa Özyürek, Mustafa Sarıgül, Mustafa Süzer, Mümtaz Soysal, Nafi Güral, Nail Keçili, Nasuh Mahruki, Nebil Özgentürk, Neşe Erberk, Nevval Sevindi, Nezih Demirkent, Nihat Boytüzün, Nihat Gökyiğit, Nihat Sırdar, Niyazi Önen, Nur Ger, Nurettin Çarmıklı, Nuri Çolakoğlu, Nüzhet Kandemir, Oğuz Gürsel, Oktay Duran, Oktay Ekşi, Oktay Varlıer, Osman Birsel, Osman Şevket Çarmıklı, Ozan Diren, Özen Göksel, ÖzdemirErdoğan, Özhan Erem, Pervin Kaşo, R.BülentTarhan, Raffi Portakal, Rahmi Koç, Rauf Denktaş, Refik Baydur, Rıfat Hisarcıklıoğlu, SakıpSabancı, Samsa Karamehmet, Savaş Ünal, SedatAloğlu, Sefa Sirmen, Selçuk Alagöz, SelçukYaşar, Selim Seval, Semih Saygıner, SerdarBilgili, Sevan Bıçakçı, Sevgi Gönül, Sezen Cumhur Önal, SinanAygün, Suna Kıraç, Süha Derbent, Süleyman Demirel, ŞadanKalkavan, Şadi Gücüm, Şahin Tulga, Şakir Eczacıbaşı, Şarık Tara, Şerif Kaynar, ŞevketSabancı, Tan Sağtürk, Taner Ayhan, Tanıl Küçük, Tanju Argun, Tansu Yeğen, TavacıRecep Usta, Tayfun Okter, Tevfik Altınok, Tezcan Yaramancı, Tinaz Titiz, Tuna Beklevic, Tuncay Özilhan, Türkan Saylan, Uğur Dündar, Uluç Gürkan, Umur Talu, Ümit Tokçan, Üzeyir Garih, Vehbi Koç, Vitali Hakko, Vural Öger, Yaşar Aşçıoğlu, Yaşar Nuri Öztürk, Yılmaz Ulusoy, Yusuf Köse, Zafer Çağlayan, Zeynel AbidinErdem
|
|
|