|
|
|
Tüm Yazıları
 ShareThis
|
Çift paralı ekonomiler
16.06.2011 |
|
|
| Okunma Sayısı : |
9321 |
|
|
| Oy Sayısı : |
1 |
|
|
| Değerlendirme : |
5 |
|
|
| Popülarite : |
0 |
|
|
| Verdiğiniz Puan : |
|
|
|
|
|
|
Çift paralı ekonomiler
MODERN ekonomi diye bir şey varsa, herhalde bu, merkez bankalarının kurulmasından sonra ortaya çıkan ekonomik düzendir.
Arkalarına bir devleti alan merkez bankalarının "para üretmek" gibi inanılmaz bir yeteneği vardır. Pek tabii ürettikleri para, altından değil kâğıttandır.
Yönetim biliminin büyük ustası Peter Drucker'in (1909–2005) hayatının son döneminde finans sektörünün geleceğini çizerken "para bir enformasyon ürünüdür" kâğıt da yerini "kayıt"a bırakacaktır demişti.
Bir bilgi/enformasyon kâğıt üstüne yazılabileceği gibi bilgisayarların belleğine de kaydedilebilir. Unutmayın artık hiçbirimizin bir "banka cüzdanı" bile yok.
Parasal servetler netice itibariyle bir kayıttan ibaret.
Tam hokus-pokus yani.
* * *
Özetle: Modern ekonomiler merkezinde bir "merkez bankası" olan ulusal veya AB gibi çok uluslu sistemlerdir.
Modern ekonominin işleyiş kuramına "parasal iktisat" deniyor.
Bu kurama göre merkez bankaları, dolanımdaki paranın "faizini ve miktarını" belirleyerek ekonomileri yönlendiriyor.
Ancak bu kuramın teorisyenleri modellerini "tek ülke-tek para" kabulü üzerine kurmuşlardır. Muhtemelen ABD ve diğer güçlü ekonomiler için büyük çapta bu böyledir.
Ancak bizim gibi, ülkesinde ulusal parasından çok yabancı paranın mesela doların "ölçü birimi" olduğu ülkelerde "tek ülke-tek para" kuramları geçerli olamaz.
Mesela TL'nin patronu olduğu için Türk ekonomisini yönlendirdiği kabul edilen T.C. Merkez Bankası Türkiye'de dolanımda bulunan toplam (döviz ve TL) paranın faizini ve miktarını belirleyemez.
Bu, parası döviz olmayan tüm ulusal ekonomilerin sorunudur.
Nitekim koskoca Rusya, Hindistan, Malezya, Endonezya merkez bankaları da kendi ekonomilerini yönlendirmek bakımından yeterli güce sahip değildir.
Şüphesiz bu tamamen çaresizdirler anlamına da gelmez.
* * *
Burada vurgulamak istediğim husus şudur: Türkiye gibi parası döviz (hard currency) olmayan ve üstelik cari açık bağımlısı ülkelerin merkez bankalarının, ekonomilerini yönlendirirken kullandıkları esas alet "döviz fiyatı"nı yönetmektir.
Bu ülkelerin merkez bankaları, ulusal paralarının faiz ve miktarını saptarken, aldıkları kararların kurlara nasıl yansıyacağını göz önünde tutarlar.
Ben, ulusal paranın faizini ve miktarını belirleyerek ekonomiye yön veririm, döviz fiyatları ister düşmüş, ister çıkmış olsun beni ilgilendirmez diyemezler.
Çünkü ulusal ekonominin gidişatının, ulusal paradan çok, dövizin fiyatının seyrine bağlı olduğu tecrübeyle anlaşılmıştır.
Türkiye'de yatırımı ve büyümeyi etkileyen faiz, döviz faizidir.
Bankaların kredi hacmini belirleyen para miktarı da, ister Malta adasından ister Londra'dan yola çıksın ülkeye "giren-çıkan" döviz miktarı demektir.
* * *
Hal böyle olmakla birlikte, ince hesaplara dayanan grafikler çizip, "faiz ile enflasyon", "faiz ile büyüme" arasında ilgileşim (korelâsyon) kuran uzmanlar hâlâ "tek ülke-tek para" modelini kullanırlar.
Sonra da hem enflasyon düştü, hem milli gelir büyüdü bu bir mucize diye şaşkın, şaşkın konuşurlar.
Son Söz: Model yanlışsa, analiz zırvadır.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Tüm yazıları |
|
ShareThis
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Türk Liderler:
Abbas Güçlü, Adil Karaağaç, Ali Ağaoğlu, <Ali Kibar, Adnan Nas, Adnan Polat, Adnan Şenses, Ahmet Başar, Ahmet Esen, Alber Bilen ,Ahmet Cemal Kura, Ali Abalıoğlu, Ali Naci Karacan, Ali Sabancı, Ali Koç, Ali Saydam, Ali Talip Özdemir, Ali Üstay, Arman Manukyan, Arzuhan Yalçındağ, Asaf Güneri, Atila Şenol, Attila Özdemiroğlu, Avni Çelik, Ayduk Koray, Aydın Ayaydın, Aydın Boysan, Ayhan Bermek, AyşeKulin, Ayten Gökçer, Başaran Ulusoy, BedrettinDalan, Bedri Baykam, Berhan Şimşek, BetülMardin, Bülend Özaydınlı, Bülent Akarcalı, Bülent Eczacıbaşı, Bülent Şenver, CağvitÇağlar, Can Ataklı, Can Dikmen, Can Has, Can Kıraç, Canan Edipoğlu, Celalettin Vardarsuyu, Cengiz Kaptanoğlu, Cevdetİnci, Çoşkun Ural, Cüneyt Asan, Cünety Ülsever, Çağlayan Arkan, Çetin Gezgincan, DenizAdanalı, Deniz Kurtsan, Didem Demirkent, Dilek Sabancı, Dr. Oktay Duran, Ege Cansel, Em. Org. Çevik Bir, Emre Berkin, Engin Akçakoca, Enver Ören, Erdal Aksoy, Erdoğan Demirören, ErhanKurdoğlu, Erkan Mumcu, Erkut Yücaoğlu, Ergun Özakat, Ergun Özen, Erol Üçer, Ersin Arıoğlu, Ersin Faralyalı, Ersin Özince, Ethem Sancak, Fatih Altaylı, Fatih Terim, Ferit Şahenk, Ferruh Tanay,Feyhan Kalpaklıoğlu, Feyyaz Berker, Fuat Miras, Fuat Süren, Füsun Önal, Göksel Kortay, Güler Sabancı, Güngör Kaymak, Hakan Ateş, Halit Soydan, Halit Kıvanç, Haluk Okutur, Haluk Şahin, Hamdi Akın, Hasan Güleşçi, HayrettinKaraca, Hazım Kantarcı, Hilmi Özkök, Hüsamettin Kavi, Hüseyin Kıvrıkoğlu, Hüsnü Özyeğin, Işın Çelebi, İbrahim Arıkan, İbrahim Betil, İbrahim Bodur, İbrahim Cevahir, İbrahim Kefeli, İdris Yamantürk, İhsan Kalkavan, İshak Alaton, İsmet Acar, İzzet Garih, İzzet Günay, İzzet Özilhan, JakKamhi, Kazım Taşkent, Kemal Köprülü, Kemal Şahin, Leyla Alaton Günyeli, LeylaUmar, Lucien Arkas, Mahfi Eğilmez, MehmetAli Birand, Mehmet Ali Yalçındağ, Mehmet Başer, Mehmet Günyeli, Mehmet Huntürk, Mehmet Keçeciler, Mehmet Kutman, Mehmet Şuhubi, Melih Aşık, Meltem Kurtsan, Mesut Erez, Metin Kalkavan, Metin Kaşo, Muharrem Kayhan, Muhtar Kent, Murat Akdoğan, Murat Dedeman, MuratVargı, Mustafa Koç, Mustafa Özyürek, Mustafa Sarıgül, Mustafa Süzer, Mümtaz Soysal, Nafi Güral, Nail Keçili, Nasuh Mahruki, Nebil Özgentürk, Neşe Erberk, Nevval Sevindi, Nezih Demirkent, Nihat Boytüzün, Nihat Gökyiğit, Nihat Sırdar, Niyazi Önen, Nur Ger, Nurettin Çarmıklı, Nuri Çolakoğlu, Nüzhet Kandemir, Oğuz Gürsel, Oktay Duran, Oktay Ekşi, Oktay Varlıer, Osman Birsel, Osman Şevket Çarmıklı, Ozan Diren, Özen Göksel, ÖzdemirErdoğan, Özhan Erem, Pervin Kaşo, R.BülentTarhan, Raffi Portakal, Rahmi Koç, Rauf Denktaş, Refik Baydur, Rıfat Hisarcıklıoğlu, SakıpSabancı, Samsa Karamehmet, Savaş Ünal, SedatAloğlu, Sefa Sirmen, Selçuk Alagöz, SelçukYaşar, Selim Seval, Semih Saygıner, SerdarBilgili, Sevan Bıçakçı, Sevgi Gönül, Sezen Cumhur Önal, SinanAygün, Suna Kıraç, Süha Derbent, Süleyman Demirel, ŞadanKalkavan, Şadi Gücüm, Şahin Tulga, Şakir Eczacıbaşı, Şarık Tara, Şerif Kaynar, ŞevketSabancı, Tan Sağtürk, Taner Ayhan, Tanıl Küçük, Tanju Argun, Tansu Yeğen, TavacıRecep Usta, Tayfun Okter, Tevfik Altınok, Tezcan Yaramancı, Tinaz Titiz, Tuna Beklevic, Tuncay Özilhan, Türkan Saylan, Uğur Dündar, Uluç Gürkan, Umur Talu, Ümit Tokçan, Üzeyir Garih, Vehbi Koç, Vitali Hakko, Vural Öger, Yaşar Aşçıoğlu, Yaşar Nuri Öztürk, Yılmaz Ulusoy, Yusuf Köse, Zafer Çağlayan, Zeynel AbidinErdem
|
|
|