Ziynet Odası 
 Odam Olsun 
 Türklider Odaları 
 Sizin Odalarınız 
 Sohbet Odası 
 TV Odası 
 E-Kitap Odası 
 BŞenver 
 Gazete Odası 
 iPad 
 Hakkımızda 
 Şifremi Unuttum 

 

Prof.Dr.Asaf Savaş AKAT Gözüyle 



Tüm Yazıları
       ShareThis

 

Küresel düzeltme üzerine
31.08.2008
Okunma Sayısı : 2688
Oy Sayısı : 2
Değerlendirme : 5
Popülarite : 1,51
Verdiğiniz Puan :
 

 

Küresel düzeltme üzerine
Prof.Dr.Asaf Savaş Akat

.
.


Gelişmiş ekonomilerde mali piyasaları kasıp kavuran likidite krizinin birinci yıldönümünde küresel konjonktürün sorunlarına bakmaya devam ediyoruz. Bundan önceki yazılarda ağırlığı para politikalarına verdik. Enflasyon ve döviz kurları ile bağlantısını gördük.

Bugün reel ekonomiye bakıyoruz. İki hususu özellikle vurgulamak gerekiyor. Bir: Zenginliğin kökeninde teknoloji, eğitim düzeyi, sermaye birikimi, verimlilik, vs. reel etkenler yatar. İki: İktisat politikalarının amacı reel ekonomide arzulanan sonuçların sağlanmasıdır.

Bu gerçekler mali piyasaların ya da para politikasının önemsiz olduğu anlamına gelmez. Piyasa ekonomilerinde mali sistem hayati bir işleve sahiptir. Ancak asla reel ekonominin yerini alamaz.
Küresel dengesizlik modeli

Birkaç yıldır israrla tekrarladığımız bir gerçek var. 1990'ların başında itibaren küresel ekonomide çok ciddi reel dengesizlikler birikti. Yaşanan sorunların kökeninde bunlar yatıyor. Dengesizlikleri ortadan kaldırmadan sorunların çözüme kavuşması mümkün değildir.

Hangi dengesizlikler? Çıplak gözle görünenle başlabiliriz: Dış açık ve dış fazlalar. Bir tarafta başta ABD olmak üzere sürekli dış açık veren ülkeler yer alıyor (Türkiye bu grupta). Diğer tarafta ise başta Çin ve diğer Asya ülkeleri olmak üzere dış fazla veren ülkeler var. Son dönemde petrol ihracatçısı ülkeler de bunlara katıldı.

Basit bir model kullanalım.

Küresel üretim ve talebin ülkeler arasında dağılımını düşünelim.

Üç tür ülke olabilir.

Bir: Talebi üretiminden düşük ülke (dış fazla).

İki: Talebi üretiminden yüksek ülke (dış açık).

Üç: Talebi üretimine eşit ülke (dış denge).

Üçüncü grup bu noktada ilgi alanımıza girmiyor. Diğer ikisi arasındaki ilişki ise çok ilginç: İlkinin ürettiğini ikincisi tüketiyor. Nasıl? İşte bu noktada devreye mali kesimi sokabilirsiniz. Bir şekilde ikinci ülkenin üretimden elde edilmeyen gelirle harcama yapabilmesini mali sistem sağlıyor.

Şimdi dengesizliğin düzeltilmesine geçelim. Dış açıklı ülkenin tüketimini üretimine eşitlediğini düşünelim. Dış fazlalı ülkede de talep ve üretim eşitlenecektir. Önünde iki yol vadır: Ya üretimini kısacak ya da iç talebini aynı oranda artıracak.

Olayın bu boyutunun doğru kavranması son derece önemlidir. ABD'nin dış açığını kapatması ancak dış fazla veren ülkelerde ciddi yapısal dönüşümlerle mümkündür.

Düzeltmenin neresindeyiz?

Küresel konjonktüre bu açıdan bakınca ne görüyoruz?

İç talepte durgunluk ve doların değer kaybı ABD'nin dış açığında büyümeyi durdurdu. Milli gelire oranında küçük bir gerileme de ortaya çıktı. Ancak hâlâ yıllık 700 milyar dolar civarında dış açığı var.

Başta Çin, dış fazla veren ülkelerin tavrı ise şimdilik belirsiz. Yakın geçmişte büyük başarı ile uyguladıkları
ihracata yönelik sanayileşme/büyüme modelinden vazgeçecekler mi? Vazgeçebilirler mi? Direnirlerse dünya ekonomisine ne olur?

Lafı uzatmak istemiyorum.

Reel ekonomi perspektifinden bakınca küresel sorunların hızla çözülebileceğine inanmıyorum. Küresel düzeltme henüz başlangıç safhasında. Bence beklenenden çok daha uzun sürecek, daha sancılı ve sıkıntılı geçecek.

Haberiniz olsun...
.
.
Tüm Yazıları

.
.

Kötü         Çok İyi  Oyla  
  Geri  |  Arkadaşıma Gönder  |  Yazıcı Dostu
 
Tüm yazıları
ShareThis

    Hayat Verenler : Microsoft    HP Türkiye    PBS Bilişim    SAY Ajans    SFS - MAN    Superonline       

Türk Liderler:

Abbas Güçlü, Adil Karaağaç, Ali Ağaoğlu, <Ali Kibar, Adnan Nas, Adnan Polat, Adnan Şenses, Ahmet Başar, Ahmet Esen, Alber Bilen ,Ahmet Cemal Kura, Ali Abalıoğlu, Ali Naci Karacan, Ali Sabancı, Ali Koç, Ali Saydam, Ali Talip Özdemir, Ali Üstay, Arman Manukyan, Arzuhan Yalçındağ, Asaf Güneri, Atila Şenol, Attila Özdemiroğlu, Avni Çelik, Ayduk Koray, Aydın Ayaydın, Aydın Boysan, Ayhan Bermek, AyşeKulin, Ayten Gökçer, Başaran Ulusoy, BedrettinDalan, Bedri Baykam, Berhan Şimşek, BetülMardin, Bülend Özaydınlı, Bülent Akarcalı, Bülent Eczacıbaşı, Bülent Şenver, CağvitÇağlar, Can Ataklı, Can Dikmen, Can Has, Can Kıraç, Canan Edipoğlu, Celalettin Vardarsuyu, Cengiz Kaptanoğlu, Cevdetİnci, Çoşkun Ural, Cüneyt Asan, Cünety Ülsever, Çağlayan Arkan, Çetin Gezgincan, DenizAdanalı, Deniz Kurtsan, Didem Demirkent, Dilek Sabancı, Dr. Oktay Duran, Ege Cansel, Em. Org. Çevik Bir, Emre Berkin, Engin Akçakoca, Enver Ören, Erdal Aksoy, Erdoğan Demirören, ErhanKurdoğlu, Erkan Mumcu, Erkut Yücaoğlu, Ergun Özakat, Ergun Özen, Erol Üçer, Ersin Arıoğlu, Ersin Faralyalı, Ersin Özince, Ethem Sancak, Fatih Altaylı, Fatih Terim, Ferit Şahenk, Ferruh Tanay,Feyhan Kalpaklıoğlu, Feyyaz Berker, Fuat Miras, Fuat Süren, Füsun Önal, Göksel Kortay, Güler Sabancı, Güngör Kaymak, Hakan Ateş, Halit Soydan, Halit Kıvanç, Haluk Okutur, Haluk Şahin, Hamdi Akın, Hasan Güleşçi, HayrettinKaraca, Hazım Kantarcı, Hilmi Özkök, Hüsamettin Kavi, Hüseyin Kıvrıkoğlu, Hüsnü Özyeğin, Işın Çelebi, İbrahim Arıkan, İbrahim Betil, İbrahim Bodur, İbrahim Cevahir, İbrahim Kefeli, İdris Yamantürk, İhsan Kalkavan, İshak Alaton, İsmet Acar, İzzet Garih, İzzet Günay, İzzet Özilhan, JakKamhi, Kazım Taşkent, Kemal Köprülü, Kemal Şahin, Leyla Alaton Günyeli, LeylaUmar, Lucien Arkas, Mahfi Eğilmez, MehmetAli Birand, Mehmet Ali Yalçındağ, Mehmet Başer, Mehmet Günyeli, Mehmet Huntürk, Mehmet Keçeciler, Mehmet Kutman, Mehmet Şuhubi, Melih Aşık, Meltem Kurtsan, Mesut Erez, Metin Kalkavan, Metin Kaşo, Muharrem Kayhan, Muhtar Kent, Murat Akdoğan, Murat Dedeman, MuratVargı, Mustafa Koç, Mustafa Özyürek, Mustafa Sarıgül, Mustafa Süzer, Mümtaz Soysal, Nafi Güral, Nail Keçili, Nasuh Mahruki, Nebil Özgentürk, Neşe Erberk, Nevval Sevindi, Nezih Demirkent, Nihat Boytüzün, Nihat Gökyiğit, Nihat Sırdar, Niyazi Önen, Nur Ger, Nurettin Çarmıklı, Nuri Çolakoğlu, Nüzhet Kandemir, Oğuz Gürsel, Oktay Duran, Oktay Ekşi, Oktay Varlıer, Osman Birsel, Osman Şevket Çarmıklı, Ozan Diren, Özen Göksel, ÖzdemirErdoğan, Özhan Erem, Pervin Kaşo, R.BülentTarhan, Raffi Portakal, Rahmi Koç, Rauf Denktaş, Refik Baydur, Rıfat Hisarcıklıoğlu, SakıpSabancı, Samsa Karamehmet, Savaş Ünal, SedatAloğlu, Sefa Sirmen, Selçuk Alagöz, SelçukYaşar, Selim Seval, Semih Saygıner, SerdarBilgili, Sevan Bıçakçı, Sevgi Gönül, Sezen Cumhur Önal, SinanAygün, Suna Kıraç, Süha Derbent, Süleyman Demirel, ŞadanKalkavan, Şadi Gücüm, Şahin Tulga, Şakir Eczacıbaşı, Şarık Tara, Şerif Kaynar, ŞevketSabancı, Tan Sağtürk, Taner Ayhan, Tanıl Küçük, Tanju Argun, Tansu Yeğen, TavacıRecep Usta, Tayfun Okter, Tevfik Altınok, Tezcan Yaramancı, Tinaz Titiz, Tuna Beklevic, Tuncay Özilhan, Türkan Saylan, Uğur Dündar, Uluç Gürkan, Umur Talu, Ümit Tokçan, Üzeyir Garih, Vehbi Koç, Vitali Hakko, Vural Öger, Yaşar Aşçıoğlu, Yaşar Nuri Öztürk, Yılmaz Ulusoy, Yusuf Köse, Zafer Çağlayan, Zeynel AbidinErdem

Tecrübeleriniz ve birikimleriniz toprak olmasın @ Copyright 2004 turklider.org