|
|
|
|
Prof.Dr.Asaf Savaş AKAT Gözüyle
|
|
|
|
|
Tüm Yazıları
 ShareThis
|
Vatandaştan kriz soruları
22.02.2009 |
|
|
| Okunma Sayısı : |
2561 |
|
|
| Oy Sayısı : |
3 |
|
|
| Değerlendirme : |
5 |
|
|
| Popülarite : |
2,39 |
|
|
| Verdiğiniz Puan : |
|
|
|
|
|
|
Vatandaştan kriz soruları
Prof.Dr.Asaf Savas Akat
.
.
Perşembe günü toplanan Para Politikası Kurulu -PPK- gecelik faizlerde 1.5 puan indirime gitti. Böylece Merkez Bankası'nın borçlanma faizi yüzde 11.5'e, fonlama faizi yüzde 14'e geriledi. Bankalar indirimi derhal mevduat faizlerine yansıttılar.
Mali piyasalar 0.5 ile 1 puan arasında indirim bekliyordu. Kasım'dan bu yana gecelik faizler piyasanın arzuladığından daha hızlı iniyor. Cuma günü yayınlanan raporlarda kararı "riskli" bulanlar çoktu.
Ben asgari 2 puan indirim istemiştim ama 1.5 da iş görür. Genelde PPK ile aynı dalga boyunda olduğumuzu görüyorum. Gelen olumsuz tepkileri görünce Merkez Bankası'na biraz hak verdim. Düşük faiz dönemine yumuşak geçiş istiyorlar.
Kısaca hatırlatalım. Borçlanma faizi 18 Kasım'da yüzde 16.75'di. Yani üç ayda 5.25 puan geriledi. Ekonominin içine girdiği küçülme kısır döngüsü düşünülürse, faizin hâlâ çok yüksek olduğu bence açıktır. Faiz indirimlerinin devam etmesi gerekmektedir.
Bu kriz başka kriz
Son bir hafta içinde dört ayrı topluluk önünde konuşma yaptım. İlginç sorularla karşılaştım. Yararlı oluyor. Vatandaşın olayı nasıl gördüğünü daha iyi anlama olanağını veriyor. Doğal olarak yazılarımı da etkiliyor.
Türkiye'de bugün yaşananların geçmiş krizlere benzemediğini baştan beri söylüyoruz. "Bu kriz başka kriz" diye her fırsatta hatırlatıyoruz. Ama insanların krizlerle birinci elden kendi deneyimleri var. Haklı olarak olayları onların süzgecinden geçiriyorlar.
Soruyu özetleyelim. "Eskiden kriz döneminde döviz kuru, enflasyon ve faizler beraberce yükselirdi. Aynı zamanda bütçe sıkılırdı. Şimdi tam tersi oluyor. Enflasyon ve faizler hızla düşüyor, kur pek kıpırdamıyor, bütçe ise açık veriyor. Ben anlamıyorum".
Yukarıdaki kısa durum tespiti fevkalade önemli bir gözlemdir. İnsanların hafızalarına iyice yerleşmiş kriz kavramı ile bugün yaşananlar arasındaki temel farkları veciz şekilde ortaya çıkarmaktadır.
Cevap da çok basittir. Türkiye geçmişte popülist maliye ve para politikaları sonucunda krize girdi. Bu kez tersi geçerlidir. Resesyon sıkı maliye ve para politikaları uygulanıken başladı. Hatta, bunların zamanında gevşetilmemesi resesyonu ağırlaştırdı.
Ezber bozan kriz
Bir başka izleyici devam etti. "Hocam, ekonomi resesyona girince enflasyon düşüşe geçti. Kafam karışıyor. Buna sevinmek mi yoksa üzülmek mi gerekiyor?" Alın size dört dörtlük bir soru. Öğrencim olsa doğru soruyu sorduğu için yüksek notu koparmıştı.
İktisadın temel kurallarından biridir. Hiç bir gelişme kendi içinde kötü yada iyi değildir. Mutlaka diğer koşullarla birlikte değerlendirilmesi gerekir. Aksi ezberleri tekrarlamak olur. Tehlikeli sonuçları vardır.
İki temel makro politikaya bakalım. Gevşek para politikası kötü müdür? Talep baskısı enflasyonu hızlandırıyorsa kötüdür. Ama resesyonda zorunludur. Bütçe açığı zararlı mıdır? Gene aynı cevap. Ekonomi aşırı ısınmışsa zararlıdır. Ama resesyonda çok yararlıdır.
Biliyorum, insanlar yılların deneyimini yansıtan görüşlerinden kolay vazgeçmez. Koşullar değişse bile, ezberler kalır. Atalarımız "zor zarı bozar" demiş. Bu krizin ezber bozmakta çok başarılı olacağı kesindir.
.
.
Tüm Yazıları
.
.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Tüm yazıları |
|
ShareThis
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Türk Liderler:
Abbas Güçlü, Adil Karaağaç, Ali Ağaoğlu, <Ali Kibar, Adnan Nas, Adnan Polat, Adnan Şenses, Ahmet Başar, Ahmet Esen, Alber Bilen ,Ahmet Cemal Kura, Ali Abalıoğlu, Ali Naci Karacan, Ali Sabancı, Ali Koç, Ali Saydam, Ali Talip Özdemir, Ali Üstay, Arman Manukyan, Arzuhan Yalçındağ, Asaf Güneri, Atila Şenol, Attila Özdemiroğlu, Avni Çelik, Ayduk Koray, Aydın Ayaydın, Aydın Boysan, Ayhan Bermek, AyşeKulin, Ayten Gökçer, Başaran Ulusoy, BedrettinDalan, Bedri Baykam, Berhan Şimşek, BetülMardin, Bülend Özaydınlı, Bülent Akarcalı, Bülent Eczacıbaşı, Bülent Şenver, CağvitÇağlar, Can Ataklı, Can Dikmen, Can Has, Can Kıraç, Canan Edipoğlu, Celalettin Vardarsuyu, Cengiz Kaptanoğlu, Cevdetİnci, Çoşkun Ural, Cüneyt Asan, Cünety Ülsever, Çağlayan Arkan, Çetin Gezgincan, DenizAdanalı, Deniz Kurtsan, Didem Demirkent, Dilek Sabancı, Dr. Oktay Duran, Ege Cansel, Em. Org. Çevik Bir, Emre Berkin, Engin Akçakoca, Enver Ören, Erdal Aksoy, Erdoğan Demirören, ErhanKurdoğlu, Erkan Mumcu, Erkut Yücaoğlu, Ergun Özakat, Ergun Özen, Erol Üçer, Ersin Arıoğlu, Ersin Faralyalı, Ersin Özince, Ethem Sancak, Fatih Altaylı, Fatih Terim, Ferit Şahenk, Ferruh Tanay,Feyhan Kalpaklıoğlu, Feyyaz Berker, Fuat Miras, Fuat Süren, Füsun Önal, Göksel Kortay, Güler Sabancı, Güngör Kaymak, Hakan Ateş, Halit Soydan, Halit Kıvanç, Haluk Okutur, Haluk Şahin, Hamdi Akın, Hasan Güleşçi, HayrettinKaraca, Hazım Kantarcı, Hilmi Özkök, Hüsamettin Kavi, Hüseyin Kıvrıkoğlu, Hüsnü Özyeğin, Işın Çelebi, İbrahim Arıkan, İbrahim Betil, İbrahim Bodur, İbrahim Cevahir, İbrahim Kefeli, İdris Yamantürk, İhsan Kalkavan, İshak Alaton, İsmet Acar, İzzet Garih, İzzet Günay, İzzet Özilhan, JakKamhi, Kazım Taşkent, Kemal Köprülü, Kemal Şahin, Leyla Alaton Günyeli, LeylaUmar, Lucien Arkas, Mahfi Eğilmez, MehmetAli Birand, Mehmet Ali Yalçındağ, Mehmet Başer, Mehmet Günyeli, Mehmet Huntürk, Mehmet Keçeciler, Mehmet Kutman, Mehmet Şuhubi, Melih Aşık, Meltem Kurtsan, Mesut Erez, Metin Kalkavan, Metin Kaşo, Muharrem Kayhan, Muhtar Kent, Murat Akdoğan, Murat Dedeman, MuratVargı, Mustafa Koç, Mustafa Özyürek, Mustafa Sarıgül, Mustafa Süzer, Mümtaz Soysal, Nafi Güral, Nail Keçili, Nasuh Mahruki, Nebil Özgentürk, Neşe Erberk, Nevval Sevindi, Nezih Demirkent, Nihat Boytüzün, Nihat Gökyiğit, Nihat Sırdar, Niyazi Önen, Nur Ger, Nurettin Çarmıklı, Nuri Çolakoğlu, Nüzhet Kandemir, Oğuz Gürsel, Oktay Duran, Oktay Ekşi, Oktay Varlıer, Osman Birsel, Osman Şevket Çarmıklı, Ozan Diren, Özen Göksel, ÖzdemirErdoğan, Özhan Erem, Pervin Kaşo, R.BülentTarhan, Raffi Portakal, Rahmi Koç, Rauf Denktaş, Refik Baydur, Rıfat Hisarcıklıoğlu, SakıpSabancı, Samsa Karamehmet, Savaş Ünal, SedatAloğlu, Sefa Sirmen, Selçuk Alagöz, SelçukYaşar, Selim Seval, Semih Saygıner, SerdarBilgili, Sevan Bıçakçı, Sevgi Gönül, Sezen Cumhur Önal, SinanAygün, Suna Kıraç, Süha Derbent, Süleyman Demirel, ŞadanKalkavan, Şadi Gücüm, Şahin Tulga, Şakir Eczacıbaşı, Şarık Tara, Şerif Kaynar, ŞevketSabancı, Tan Sağtürk, Taner Ayhan, Tanıl Küçük, Tanju Argun, Tansu Yeğen, TavacıRecep Usta, Tayfun Okter, Tevfik Altınok, Tezcan Yaramancı, Tinaz Titiz, Tuna Beklevic, Tuncay Özilhan, Türkan Saylan, Uğur Dündar, Uluç Gürkan, Umur Talu, Ümit Tokçan, Üzeyir Garih, Vehbi Koç, Vitali Hakko, Vural Öger, Yaşar Aşçıoğlu, Yaşar Nuri Öztürk, Yılmaz Ulusoy, Yusuf Köse, Zafer Çağlayan, Zeynel AbidinErdem
|
|
|