|
|
|
|
Prof.Dr.Asaf Savaş AKAT Gözüyle
|
|
|
|
|
Tüm Yazıları
 ShareThis
|
Dış açıktan dış fazlaya
15.03.2009 |
|
|
| Okunma Sayısı : |
2747 |
|
|
| Oy Sayısı : |
2 |
|
|
| Değerlendirme : |
5 |
|
|
| Popülarite : |
1,51 |
|
|
| Verdiğiniz Puan : |
|
|
|
|
|
|
Dış açıktan dış fazlaya
Prof.Dr.Asaf Savaş Akat
Kriz dönemlerinde mali piyasaların "manik depresif" kişiliği belirginleşir. Piyasa aniden paniğe kapılır. Felaket senaryoları yazılır. Borsa çöker, kur fırlar. İki gün sonra moraller düzelir. Ortalığı iyimserlik kaplar. Borsa fırlar, kur çöker.
"Yüksek volatilite" bu sürecin teknik adıdır. Gelişmiş ülkelerde borsanın, Türkiye'de döviz kurunun son iki haftadaki dalgaları örnektir. Böyle durumlarda akıntıya karşı yüzme riskini alanlar büyük paralar kazanır.
Çarşamba günü TÜİK Şubat'ta imalat sanayiinde kapasite kullanım oranının değişmediğini açıkladı. Sanayi üretiminin az çok Ocak düzeyinde seyretmesi ihtimali artıyor. Neyse, en azından ek düşüş yok demektir.
Pazartesi günü Hazine, Şubat nakit dengesini yayınladı. Bütçe performansının sağlıklı bir göstergesidir. Şubat'ta faiz öncesinde 3.5 milyar TL açık var. Bütçe açığına denk gelen nakit açığı iki ayda 14 milyar TL'yi bulmuş. 2008'de yıllık nakit açığı 16 milyar TL idi.
Ocakta dış fazla
Çarşamba günü, döviz kurunda heyecanlı anlar yaşanırken, Merkez Bankası Ocak ödemeler dengesini açıkladı. İhracat ve ithalat sayılarından dış ticaret açığının küçüldüğünü öğrenmiştik. Ama bir soruyu merak ediyorduk: Acaba cari işlemler dengesi fazla verir mi?
Verdi: 291 milyon dolar. Sayı küçük ama sembolik anlamı büyüktür. 2000'den bu yana sadece Ocak 2002'de cari işlemler dengesinde aylık fazla çıkmıştı. O da sadece 5 milyon dolardı. Tüm diğer Ocak aylarında açık vardı.
Örneğin 2008'de dış açık 4.1 milyar dolardı. Buradan dış dengede bir önceki yılın aynı ayına kıyasta düzelme 4.5 milyar dolar ediyor. Dış ticaret açığındaki gerileme de aynı miktardır: 4.5 milyar dolar. Yani düzelme tümü ile ithalattaki düşüşten kaynaklanıyor.
Yıllık dış açık zirveye Ağustos 2008'de 49 milyar dolarla tırmanmıştı. Eylül'de 48 milyar dolardı. Ocak'ta ise 37 milyar dolara geriledi. Dış açıkta dört ayda gerçekleşen düzelme 11 milyar dolar oldu.
Ayrıntılara göz attım. Altın kalemi bir süredir çekiyor. Olumlu eğilim Ocak'ta sürüyor. Yıllık açık 900 milyon dolara geriledi. 2007 sonunda 4.5 milyar dolar civarında dolaşıyordu. Ocak'ta aylık 900 milyon dolar fazla var.
Türkiye borç ödüyor
Son ayların diğer ilginç gelişmesi "net hata noksan" kaleminde yaşanıyor. Yıllık bazda, Temmuz 2008'de 8 milyar dolar eksi bakiye veriyordu. Yani o miktarda kökeni bilinmeyen döviz çıkışı olmuştu. Ocak'ta 8 milyar dolar artı bakiyeye dönüştü.
Ocak'ta 1.7 milyar dolar "net hata noksan" fazlası var. Cari işlemler dengesi ile toplayınca 2 milyar dolar ediyor. Doğrudan sermaye ve hisse senedi yatırımı olarak gelen 500 milyon doları ve Merkez Bankası rezervlerindeki 300 milyon dolar düşüşü ekleyerek 2.8 milyar dolar döviz fazlası buluyoruz.
Ne demek? Ekonomideki küçülme sayesinde Ocak'ta dış borç ödemede kullanılacak 2.8 milyar dolar kaynak oluşmuş. Bunun 400 milyon doları ile kamu, 1.8 milyar doları ile özel kesim dış borç ödemiş. Geri kalan 600 milyon dolar bankaların döviz rezervlerini güçlendirmiş
.
.
Tüm Yazıları
.
.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Tüm yazıları |
|
ShareThis
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Türk Liderler:
Abbas Güçlü, Adil Karaağaç, Ali Ağaoğlu, <Ali Kibar, Adnan Nas, Adnan Polat, Adnan Şenses, Ahmet Başar, Ahmet Esen, Alber Bilen ,Ahmet Cemal Kura, Ali Abalıoğlu, Ali Naci Karacan, Ali Sabancı, Ali Koç, Ali Saydam, Ali Talip Özdemir, Ali Üstay, Arman Manukyan, Arzuhan Yalçındağ, Asaf Güneri, Atila Şenol, Attila Özdemiroğlu, Avni Çelik, Ayduk Koray, Aydın Ayaydın, Aydın Boysan, Ayhan Bermek, AyşeKulin, Ayten Gökçer, Başaran Ulusoy, BedrettinDalan, Bedri Baykam, Berhan Şimşek, BetülMardin, Bülend Özaydınlı, Bülent Akarcalı, Bülent Eczacıbaşı, Bülent Şenver, CağvitÇağlar, Can Ataklı, Can Dikmen, Can Has, Can Kıraç, Canan Edipoğlu, Celalettin Vardarsuyu, Cengiz Kaptanoğlu, Cevdetİnci, Çoşkun Ural, Cüneyt Asan, Cünety Ülsever, Çağlayan Arkan, Çetin Gezgincan, DenizAdanalı, Deniz Kurtsan, Didem Demirkent, Dilek Sabancı, Dr. Oktay Duran, Ege Cansel, Em. Org. Çevik Bir, Emre Berkin, Engin Akçakoca, Enver Ören, Erdal Aksoy, Erdoğan Demirören, ErhanKurdoğlu, Erkan Mumcu, Erkut Yücaoğlu, Ergun Özakat, Ergun Özen, Erol Üçer, Ersin Arıoğlu, Ersin Faralyalı, Ersin Özince, Ethem Sancak, Fatih Altaylı, Fatih Terim, Ferit Şahenk, Ferruh Tanay,Feyhan Kalpaklıoğlu, Feyyaz Berker, Fuat Miras, Fuat Süren, Füsun Önal, Göksel Kortay, Güler Sabancı, Güngör Kaymak, Hakan Ateş, Halit Soydan, Halit Kıvanç, Haluk Okutur, Haluk Şahin, Hamdi Akın, Hasan Güleşçi, HayrettinKaraca, Hazım Kantarcı, Hilmi Özkök, Hüsamettin Kavi, Hüseyin Kıvrıkoğlu, Hüsnü Özyeğin, Işın Çelebi, İbrahim Arıkan, İbrahim Betil, İbrahim Bodur, İbrahim Cevahir, İbrahim Kefeli, İdris Yamantürk, İhsan Kalkavan, İshak Alaton, İsmet Acar, İzzet Garih, İzzet Günay, İzzet Özilhan, JakKamhi, Kazım Taşkent, Kemal Köprülü, Kemal Şahin, Leyla Alaton Günyeli, LeylaUmar, Lucien Arkas, Mahfi Eğilmez, MehmetAli Birand, Mehmet Ali Yalçındağ, Mehmet Başer, Mehmet Günyeli, Mehmet Huntürk, Mehmet Keçeciler, Mehmet Kutman, Mehmet Şuhubi, Melih Aşık, Meltem Kurtsan, Mesut Erez, Metin Kalkavan, Metin Kaşo, Muharrem Kayhan, Muhtar Kent, Murat Akdoğan, Murat Dedeman, MuratVargı, Mustafa Koç, Mustafa Özyürek, Mustafa Sarıgül, Mustafa Süzer, Mümtaz Soysal, Nafi Güral, Nail Keçili, Nasuh Mahruki, Nebil Özgentürk, Neşe Erberk, Nevval Sevindi, Nezih Demirkent, Nihat Boytüzün, Nihat Gökyiğit, Nihat Sırdar, Niyazi Önen, Nur Ger, Nurettin Çarmıklı, Nuri Çolakoğlu, Nüzhet Kandemir, Oğuz Gürsel, Oktay Duran, Oktay Ekşi, Oktay Varlıer, Osman Birsel, Osman Şevket Çarmıklı, Ozan Diren, Özen Göksel, ÖzdemirErdoğan, Özhan Erem, Pervin Kaşo, R.BülentTarhan, Raffi Portakal, Rahmi Koç, Rauf Denktaş, Refik Baydur, Rıfat Hisarcıklıoğlu, SakıpSabancı, Samsa Karamehmet, Savaş Ünal, SedatAloğlu, Sefa Sirmen, Selçuk Alagöz, SelçukYaşar, Selim Seval, Semih Saygıner, SerdarBilgili, Sevan Bıçakçı, Sevgi Gönül, Sezen Cumhur Önal, SinanAygün, Suna Kıraç, Süha Derbent, Süleyman Demirel, ŞadanKalkavan, Şadi Gücüm, Şahin Tulga, Şakir Eczacıbaşı, Şarık Tara, Şerif Kaynar, ŞevketSabancı, Tan Sağtürk, Taner Ayhan, Tanıl Küçük, Tanju Argun, Tansu Yeğen, TavacıRecep Usta, Tayfun Okter, Tevfik Altınok, Tezcan Yaramancı, Tinaz Titiz, Tuna Beklevic, Tuncay Özilhan, Türkan Saylan, Uğur Dündar, Uluç Gürkan, Umur Talu, Ümit Tokçan, Üzeyir Garih, Vehbi Koç, Vitali Hakko, Vural Öger, Yaşar Aşçıoğlu, Yaşar Nuri Öztürk, Yılmaz Ulusoy, Yusuf Köse, Zafer Çağlayan, Zeynel AbidinErdem
|
|
|