Ziynet Odası 
 Odam Olsun 
 Türklider Odaları 
 Sizin Odalarınız 
 Sohbet Odası 
 TV Odası 
 E-Kitap Odası 
 BŞenver 
 Gazete Odası 
 iPad 
 Hakkımızda 
 Şifremi Unuttum 

 

Prof.Dr.Asaf Savaş AKAT Gözüyle 



Tüm Yazıları
       ShareThis

 

Reel faiz ve maliye politikası
22.05.2011
Okunma Sayısı : 8721
Oy Sayısı : 3
Değerlendirme : 5
Popülarite : 2,39
Verdiğiniz Puan :
 

 


Reel faiz ve maliye politikası
Asaf Savaş Akat -


Reel faizle ilgili analize başladık ama bir türlü sonunu getiremedik. Araya dış açık, Yunanistan ve istihdam gibi güncel konular girdi.

Daha fazla soğumadan bitirmeye kararverdim.

2001 krizi sonrasında reel faizlerin fevkalade yüksek seyretmesi benim de aralarında olduğum bir kesim tarafından çok eleştirildi.

Özellikle TL'nin değer kazanması ve dış açıkla bağlantısı vurgulandı.

Ayrıntıların bilindiğini varsayıyorum.

2008 krizi önemli bir dönüşümü tetikledi.

Nominal ve reel TL faizler daha önce tahayyül bile edilemeyecek düzeylere geriledi.

Bu kez düşük faizin sürdürülebilirliği konusu öne çıktı. Bu arada Başbakan da "sıfır reel faiz" talebi ile tartışmaya katıldı.

İlk iki yazıda reel faiz, enflasyon ve büyüme ilişkisine baktım. Sayılar ezberlere uymadı.

Yüksek faizle hızlı büyüme, düşük faizle düşük enflasyonun mümkün olduğu görüldü.
 
"Uzun dönemde hepimiz öleceğiz"


Maliye politikası konjonktürün en kritik belirleyicilerinden biridir.

Bir
dizi önemli ezberin de kaynağıdır.

Örneğin bütçe dengesi ile enflasyon ve faiz arasında adeta otomatik bir ilişki kurulur.

Bütçe açığı artınca enflasyon ve faizin de yükseleceği düşünülür.

Bu tür gözlemler uzun dönemde doğrudur.

Vergi yerine borçla karşılanan kamu harcamaları eninde sonunda kamu borcunu patlatır.

Yüksek faiz ödenemez hale gelince banknot matbaası çalıştırılır.

Yunanistan'a bakmak yeterlidir.

Ancak, bu mekanizmanın işlemesi için yıllar, hatta on yıllar gerekebilir.

Keynes'in ünlü "uzun dönemde hepimiz öleceğiz" sözünün gerisinde bu gerçek vardır. Kısa dönemde süreç çok farklı çalışır. Bu ilişki geçerliliğini kaybeder.

Türkiye'ye uygulamak için 2003 sonrası dönemde bütçe açığı ve reel faiz ilişkisini kullandım. Neden 2003'le başlıyoruz?

Çünkü Hazine'nin reel faiz hesabı öncesine gitmiyor. Sadece resmi verileri kullanmaya çalışıyorum.

Aşağıdaki grafikte çubuklar (sağ eksen) bütçe açığının milli gelire oranını gösteriyor. Grafiğin daha rahat okunması için işaretini artı yaptım. Borçlanma gereği şeklinde de okunabilir. Çizgi ise piyasaya satılan TL tahvillerinin reel faizidir.

Maliye politikası açıklamıyor


Grafik çok öğreticidir. Yararlı gözlemlere imkân sağlıyor.

En çarpıcısı ile başlayalım. 2004 ve 2009'da bütçe açığının milli gelire oranı aynı: yüzde 5'in biraz üstünde.

Halbuki reel faiz 2004'te yüzde 17 iken 2009'da yüzde 1.6'ya iniyor.

Devam edelim. 2005-2008 arasında bütçe açığının milli gelire oranı yüzde 2'nin altında.

Ama reel faiz aynı oranda düşmüyor.

Yüzde 8-12 aralığında takılıyor.

Öte yandan 2009 ve 2010'da bütçe açığı tırmanırken reel faiz çöküyor.

Tek tutarlı gibi duran gözlem 2003'tür. Orada bile yüzde 9 açığın neden yüzde 26 reel faize yol açtığı sorusu cevapsızdır.

Bu arada bütçe açığı yerine kamu borcunu koyunca resmin değişmediğini söyleyelim.

Neticede, özellikle 2004-2008 döneminde yüksek reel faizi maliye politikası ile açıklamak mümkün durmuyor.

.
.



Kötü         Çok İyi  Oyla  
  Geri  |  Arkadaşıma Gönder  |  Yazıcı Dostu
 
Tüm yazıları
ShareThis

    Hayat Verenler : Microsoft    HP Türkiye    PBS Bilişim    SAY Ajans    SFS - MAN    Superonline       

Türk Liderler:

Abbas Güçlü, Adil Karaağaç, Ali Ağaoğlu, <Ali Kibar, Adnan Nas, Adnan Polat, Adnan Şenses, Ahmet Başar, Ahmet Esen, Alber Bilen ,Ahmet Cemal Kura, Ali Abalıoğlu, Ali Naci Karacan, Ali Sabancı, Ali Koç, Ali Saydam, Ali Talip Özdemir, Ali Üstay, Arman Manukyan, Arzuhan Yalçındağ, Asaf Güneri, Atila Şenol, Attila Özdemiroğlu, Avni Çelik, Ayduk Koray, Aydın Ayaydın, Aydın Boysan, Ayhan Bermek, AyşeKulin, Ayten Gökçer, Başaran Ulusoy, BedrettinDalan, Bedri Baykam, Berhan Şimşek, BetülMardin, Bülend Özaydınlı, Bülent Akarcalı, Bülent Eczacıbaşı, Bülent Şenver, CağvitÇağlar, Can Ataklı, Can Dikmen, Can Has, Can Kıraç, Canan Edipoğlu, Celalettin Vardarsuyu, Cengiz Kaptanoğlu, Cevdetİnci, Çoşkun Ural, Cüneyt Asan, Cünety Ülsever, Çağlayan Arkan, Çetin Gezgincan, DenizAdanalı, Deniz Kurtsan, Didem Demirkent, Dilek Sabancı, Dr. Oktay Duran, Ege Cansel, Em. Org. Çevik Bir, Emre Berkin, Engin Akçakoca, Enver Ören, Erdal Aksoy, Erdoğan Demirören, ErhanKurdoğlu, Erkan Mumcu, Erkut Yücaoğlu, Ergun Özakat, Ergun Özen, Erol Üçer, Ersin Arıoğlu, Ersin Faralyalı, Ersin Özince, Ethem Sancak, Fatih Altaylı, Fatih Terim, Ferit Şahenk, Ferruh Tanay,Feyhan Kalpaklıoğlu, Feyyaz Berker, Fuat Miras, Fuat Süren, Füsun Önal, Göksel Kortay, Güler Sabancı, Güngör Kaymak, Hakan Ateş, Halit Soydan, Halit Kıvanç, Haluk Okutur, Haluk Şahin, Hamdi Akın, Hasan Güleşçi, HayrettinKaraca, Hazım Kantarcı, Hilmi Özkök, Hüsamettin Kavi, Hüseyin Kıvrıkoğlu, Hüsnü Özyeğin, Işın Çelebi, İbrahim Arıkan, İbrahim Betil, İbrahim Bodur, İbrahim Cevahir, İbrahim Kefeli, İdris Yamantürk, İhsan Kalkavan, İshak Alaton, İsmet Acar, İzzet Garih, İzzet Günay, İzzet Özilhan, JakKamhi, Kazım Taşkent, Kemal Köprülü, Kemal Şahin, Leyla Alaton Günyeli, LeylaUmar, Lucien Arkas, Mahfi Eğilmez, MehmetAli Birand, Mehmet Ali Yalçındağ, Mehmet Başer, Mehmet Günyeli, Mehmet Huntürk, Mehmet Keçeciler, Mehmet Kutman, Mehmet Şuhubi, Melih Aşık, Meltem Kurtsan, Mesut Erez, Metin Kalkavan, Metin Kaşo, Muharrem Kayhan, Muhtar Kent, Murat Akdoğan, Murat Dedeman, MuratVargı, Mustafa Koç, Mustafa Özyürek, Mustafa Sarıgül, Mustafa Süzer, Mümtaz Soysal, Nafi Güral, Nail Keçili, Nasuh Mahruki, Nebil Özgentürk, Neşe Erberk, Nevval Sevindi, Nezih Demirkent, Nihat Boytüzün, Nihat Gökyiğit, Nihat Sırdar, Niyazi Önen, Nur Ger, Nurettin Çarmıklı, Nuri Çolakoğlu, Nüzhet Kandemir, Oğuz Gürsel, Oktay Duran, Oktay Ekşi, Oktay Varlıer, Osman Birsel, Osman Şevket Çarmıklı, Ozan Diren, Özen Göksel, ÖzdemirErdoğan, Özhan Erem, Pervin Kaşo, R.BülentTarhan, Raffi Portakal, Rahmi Koç, Rauf Denktaş, Refik Baydur, Rıfat Hisarcıklıoğlu, SakıpSabancı, Samsa Karamehmet, Savaş Ünal, SedatAloğlu, Sefa Sirmen, Selçuk Alagöz, SelçukYaşar, Selim Seval, Semih Saygıner, SerdarBilgili, Sevan Bıçakçı, Sevgi Gönül, Sezen Cumhur Önal, SinanAygün, Suna Kıraç, Süha Derbent, Süleyman Demirel, ŞadanKalkavan, Şadi Gücüm, Şahin Tulga, Şakir Eczacıbaşı, Şarık Tara, Şerif Kaynar, ŞevketSabancı, Tan Sağtürk, Taner Ayhan, Tanıl Küçük, Tanju Argun, Tansu Yeğen, TavacıRecep Usta, Tayfun Okter, Tevfik Altınok, Tezcan Yaramancı, Tinaz Titiz, Tuna Beklevic, Tuncay Özilhan, Türkan Saylan, Uğur Dündar, Uluç Gürkan, Umur Talu, Ümit Tokçan, Üzeyir Garih, Vehbi Koç, Vitali Hakko, Vural Öger, Yaşar Aşçıoğlu, Yaşar Nuri Öztürk, Yılmaz Ulusoy, Yusuf Köse, Zafer Çağlayan, Zeynel AbidinErdem

Tecrübeleriniz ve birikimleriniz toprak olmasın @ Copyright 2004 turklider.org