Ziynet Odası 
 Odam Olsun 
 Türklider Odaları 
 Sizin Odalarınız 
 Sohbet Odası 
 TV Odası 
 E-Kitap Odası 
 BŞenver 
 Gazete Odası 
 iPad 
 Hakkımızda 
 Şifremi Unuttum 

 

Prof.Dr.Asaf Savaş AKAT Gözüyle 



Tüm Yazıları
       ShareThis

 

Reel faiz ve para politikası
22.05.2011
Okunma Sayısı : 7232
Oy Sayısı : 1
Değerlendirme : 5
Popülarite : 0
Verdiğiniz Puan :
 

 


Reel faiz ve para politikası
Asaf Savaş Akat -


Önce durum tesbiti yapalım. Küresel kriz öncesinde TL reel faizleri fevkalade yüksek seyretti.

Bakmadım ama bu dönemde çok sayıda dünya rekoru kırıldığına eminim.

Özellikle döviz bozdurup TL'ye yatıranlar fahiş getiriler elde ettiler. Ayrı bir yazı konusudur.

Beğen dönemde çok sayıda dünya rekoru kırıldığına eminim.

Özellikle döviz bozdurup TL'ye yatıranlar fahiş getiriler elde ettiler.

Bir anlama küresel kriz Türkiye'nin işine yaradı.

Faizlerin normalleşmesine olanak tanıdı.

2008 sonbaharında, Lehman Biraderler batarken, Merkez Bankası'nın gecelik borçlanma faizi yüzde 16.5'du. İki yıl içinde yüzde 1.5'a indi.

Doğal olarak, mali piyasalar yeni ortama uyum sağlamakta zorlandı.

Düşük faizin sürdürülebilirliği sorgulandı.

Derken Başbakan Erdoğan devreye girdi. Sıfır reel faiz istediğini açıkça ilan etti.

Tartışmaya ben de katıldım. 2003 sonrası için iki grafik yayınladım. İlkinde enflasyon, büyüme ve faiz arasında anlamlı bir ilişki olmadığı görüldü.

Diğeri ise bütçe açıklarının yüksek reel faizi açıklamadığını gösterdi.

Böylece para politikasına geldik.

Gecelik reel faiz


Serilerden birine önceki grafiklerden aşinayız.

Piyasaya satılan TL tahvillerinin reel faizi Hazine tarafından her ay hesaplanıyor.

Yıllık ortalamasını alıyoruz. 2003'de yüzde 26 olmuştu.

2010'da yüzde 1.6'ya geriledi.

Para politikası için hangi faizi kullanacağız?

2010 sonundan itibaren Merkez Bankasının bir haftalık repo fonlama faizine "gösterge" deniyor.

Öncesinde ise hem piyasa hem Merkez Bankası için gösterge gecelik borçlanma faizi idi.

Karşılaştırmanın tutarlılığı da gecelik faizi gerektiriyor.

Yerleşik yada yabancı yatırımcıyı düşünelim.

Önünde iki alternatif var.

1) Üç ay vadeli TL tahvili alabilir.

2) Yada Merkez Bankası'na bir gecelik borç verebilir.

Tercihi risk beklentisi etkileyecektir.

Reel faizi TÜFE'yi kullanarak ben hesapladım.

Çok hassas değildir; zaten olması da gerekmiyor.

Neticede bir yıl boyunca Merkez Bankası'nda tutulan paranın fiilen elde ettiği reel faizi gösteriyor.

2003'de gecelik reel faiz yüzde 22 olmuştu. 2004 ve 2005'de de çift haneli çıktı. 2006'da yüzde 6'ya geriledi. Ama 2007'de tekrar yüzde 9'a tırmandı. 2008-09 döneminde yüzde 7'de kaldı.

Nihayet 2010'de aniden eksiye (yüzde 1) döndü.

Anlamlı bir ilişki


Hatırlatalım. Tahvil faizi mali piyasada arz-talep koşullarına göre oluşuyor.

Halbuki gecelik faizi doğrudan Merkez Bankası yönetimi saptıyor.

Ama iki faiz fevkalade ilginç şekilde mükemmel uyum içinde davranıyor.

Aradaki fark hep bir iki puan düzeyinde kalıyor.

Üç ihtimal var.

Bir: Merkez Bankası gecelik faizi piyasa faizine göre saptıyor. Yani para politikasını mali piyasalar belirliyor.

İki: piyasa faizi gecelik faize göre oluşuyor. Yani yüksek reel faiz para politikasının sonucudur.

Üç: benzerlik bir raslantıdan (!) ibarettir.

.
.
.

Kötü         Çok İyi  Oyla  
  Geri  |  Arkadaşıma Gönder  |  Yazıcı Dostu
 
Tüm yazıları
ShareThis

    Hayat Verenler : Microsoft    HP Türkiye    PBS Bilişim    SAY Ajans    SFS - MAN    Superonline       

Türk Liderler:

Abbas Güçlü, Adil Karaağaç, Ali Ağaoğlu, <Ali Kibar, Adnan Nas, Adnan Polat, Adnan Şenses, Ahmet Başar, Ahmet Esen, Alber Bilen ,Ahmet Cemal Kura, Ali Abalıoğlu, Ali Naci Karacan, Ali Sabancı, Ali Koç, Ali Saydam, Ali Talip Özdemir, Ali Üstay, Arman Manukyan, Arzuhan Yalçındağ, Asaf Güneri, Atila Şenol, Attila Özdemiroğlu, Avni Çelik, Ayduk Koray, Aydın Ayaydın, Aydın Boysan, Ayhan Bermek, AyşeKulin, Ayten Gökçer, Başaran Ulusoy, BedrettinDalan, Bedri Baykam, Berhan Şimşek, BetülMardin, Bülend Özaydınlı, Bülent Akarcalı, Bülent Eczacıbaşı, Bülent Şenver, CağvitÇağlar, Can Ataklı, Can Dikmen, Can Has, Can Kıraç, Canan Edipoğlu, Celalettin Vardarsuyu, Cengiz Kaptanoğlu, Cevdetİnci, Çoşkun Ural, Cüneyt Asan, Cünety Ülsever, Çağlayan Arkan, Çetin Gezgincan, DenizAdanalı, Deniz Kurtsan, Didem Demirkent, Dilek Sabancı, Dr. Oktay Duran, Ege Cansel, Em. Org. Çevik Bir, Emre Berkin, Engin Akçakoca, Enver Ören, Erdal Aksoy, Erdoğan Demirören, ErhanKurdoğlu, Erkan Mumcu, Erkut Yücaoğlu, Ergun Özakat, Ergun Özen, Erol Üçer, Ersin Arıoğlu, Ersin Faralyalı, Ersin Özince, Ethem Sancak, Fatih Altaylı, Fatih Terim, Ferit Şahenk, Ferruh Tanay,Feyhan Kalpaklıoğlu, Feyyaz Berker, Fuat Miras, Fuat Süren, Füsun Önal, Göksel Kortay, Güler Sabancı, Güngör Kaymak, Hakan Ateş, Halit Soydan, Halit Kıvanç, Haluk Okutur, Haluk Şahin, Hamdi Akın, Hasan Güleşçi, HayrettinKaraca, Hazım Kantarcı, Hilmi Özkök, Hüsamettin Kavi, Hüseyin Kıvrıkoğlu, Hüsnü Özyeğin, Işın Çelebi, İbrahim Arıkan, İbrahim Betil, İbrahim Bodur, İbrahim Cevahir, İbrahim Kefeli, İdris Yamantürk, İhsan Kalkavan, İshak Alaton, İsmet Acar, İzzet Garih, İzzet Günay, İzzet Özilhan, JakKamhi, Kazım Taşkent, Kemal Köprülü, Kemal Şahin, Leyla Alaton Günyeli, LeylaUmar, Lucien Arkas, Mahfi Eğilmez, MehmetAli Birand, Mehmet Ali Yalçındağ, Mehmet Başer, Mehmet Günyeli, Mehmet Huntürk, Mehmet Keçeciler, Mehmet Kutman, Mehmet Şuhubi, Melih Aşık, Meltem Kurtsan, Mesut Erez, Metin Kalkavan, Metin Kaşo, Muharrem Kayhan, Muhtar Kent, Murat Akdoğan, Murat Dedeman, MuratVargı, Mustafa Koç, Mustafa Özyürek, Mustafa Sarıgül, Mustafa Süzer, Mümtaz Soysal, Nafi Güral, Nail Keçili, Nasuh Mahruki, Nebil Özgentürk, Neşe Erberk, Nevval Sevindi, Nezih Demirkent, Nihat Boytüzün, Nihat Gökyiğit, Nihat Sırdar, Niyazi Önen, Nur Ger, Nurettin Çarmıklı, Nuri Çolakoğlu, Nüzhet Kandemir, Oğuz Gürsel, Oktay Duran, Oktay Ekşi, Oktay Varlıer, Osman Birsel, Osman Şevket Çarmıklı, Ozan Diren, Özen Göksel, ÖzdemirErdoğan, Özhan Erem, Pervin Kaşo, R.BülentTarhan, Raffi Portakal, Rahmi Koç, Rauf Denktaş, Refik Baydur, Rıfat Hisarcıklıoğlu, SakıpSabancı, Samsa Karamehmet, Savaş Ünal, SedatAloğlu, Sefa Sirmen, Selçuk Alagöz, SelçukYaşar, Selim Seval, Semih Saygıner, SerdarBilgili, Sevan Bıçakçı, Sevgi Gönül, Sezen Cumhur Önal, SinanAygün, Suna Kıraç, Süha Derbent, Süleyman Demirel, ŞadanKalkavan, Şadi Gücüm, Şahin Tulga, Şakir Eczacıbaşı, Şarık Tara, Şerif Kaynar, ŞevketSabancı, Tan Sağtürk, Taner Ayhan, Tanıl Küçük, Tanju Argun, Tansu Yeğen, TavacıRecep Usta, Tayfun Okter, Tevfik Altınok, Tezcan Yaramancı, Tinaz Titiz, Tuna Beklevic, Tuncay Özilhan, Türkan Saylan, Uğur Dündar, Uluç Gürkan, Umur Talu, Ümit Tokçan, Üzeyir Garih, Vehbi Koç, Vitali Hakko, Vural Öger, Yaşar Aşçıoğlu, Yaşar Nuri Öztürk, Yılmaz Ulusoy, Yusuf Köse, Zafer Çağlayan, Zeynel AbidinErdem

Tecrübeleriniz ve birikimleriniz toprak olmasın @ Copyright 2004 turklider.org