|
|
|
Tüm Yazıları
 ShareThis
|
D-Aktüel Bir Söyleşi DİDEM DEMİRKENT
07.01.2011 |
|
|
| Okunma Sayısı : |
6868 |
|
|
| Oy Sayısı : |
7 |
|
|
| Değerlendirme : |
4,86 |
|
|
| Popülarite : |
4,1 |
|
|
| Verdiğiniz Puan : |
|
|
|
|
|
|
D-Aktüel Bir Söyleşi DİDEM DEMİRKENT
.
.
Forbes dergisi için sayın Denet Tezel benimle bir söyleşi yaptı. Paylaşıyorum...
.
.
D-Aktüel Bir Söyleşi DİDEM DEMİRKENT
Kitapevi-kafe kültürünün yaygınlaştığı bir dönemde Türkiye"de ilk kitapevi zincirini kuran Dünya Grubu"ndan karşı hamle geldi. Dünya Gazetesi"ni yayınlayan grup yavaş ama sağlam adımlarla bağımsızlığını koruma derdinde. Ama işi hiç de kolay değil.
İstanbul"un kalburüstü güzergahı Bağdat Caddesi"nin en hareketli bölgesi Şaşkınbakkal ve Erenköy arası. İnsan trafiğinin çok yüksek olduğu bölgede Türkiye"nin en güçlü mağazalarıyla beraber Divan, Starbucks, Mid-Point, Gloria Jean"s ve Kırıntı gibi itibarlı mekanlar arasında her gün binlerce insan sosyalleşiyor. Türkiye"nin kişi başına geliri en yüksek ve en eğitimli ilçesi Kadıköy"ün kalbi durumundaki güzergahta yeni bir perakendeci dikkat çekiyor: D-Aktüel.
D-Aktüel, öncülüğüyle tanınan Dünya Şirketler Grubu"nun kitabevi rekabetinde geciken hamlesi. Türkiye"nin en eskiekonomi gazetesi Dünya"yı yayınlayan Dünya Grubu"nun yatırımı olan D-Aktüel aslında yeni bir girişim değil, bir tür yenilenme. Zira D-Aktüel 1984"den itibaren, özellikle de "90"lar boyunca tüketicilerin yakından tanıdığı Türkiye"nin ilk zincir kitapevi Dünya Kitapevlerinin yeni yüzü. 15 yıl önce 35 mağazaya ulaşan zincir, yeni binyıla doğru kan kaybetti. 2007 sonuna gelindiğinde sadece üç noktada mütevazı birer satış noktası olarak hizmet verir oldu. Bir anlamda D-Aktüel"le Dünya Kitapevleri derin uykudan uyanıyor.
"Kitapevleri benim ilk gözağrım. Ancak kitabevine yeni yatırım yapma riskini alamadım yıllarca" diyor Didem Demirkent. Dünya Grubu"nun patronu ve Dünya Gazetesi imtiyaz sahibi Demirkent, merhum duayen gazeteci Nezih Demirkent"in kızı.
Nezih Demirkent, Hürriyet gazetesinde uzun süre genel yayın yönetmenliği ve genel müdürlük yapmıştı. Ardından 1981"de Dünya Gazetesi"nin sahibi oldu ve Türkiye"yi günlük ekonomi gazeteciliğiyle tanıştırdı.
Ayrıca dergi ve kitap ithalatına yöneldi. 1984"te Tercüman Grubu"ndan Hachette kitapevlerini devralarak Dünya Kitabevlerini kurdu ve Türkiye"nin en yaygın kitabevi zincirine dönüştürdü. 2001"de vefatının ardından beş şirketten oluşan Dünya Grubu"nun kaptan köşküne Didem Demirkent oturdu. O da Türkiye"nin inişli çıkışlı konjonktüründe sorumluluğunu üstlendiği baba yadigarı gemisini karaya oturtmamak veya bayrak değiştirmeden özgürce yolalmak için mücadele ediyor.
Derin ve fırtınalı sularda yol almaktan hiç hoşlanmayan ikinci kuşak Demirkent, bir yandan da Dünya"da üçüncü kuşağı yetiştirmek için kolları sıvamış; kızı Feyzan Top"la makam odasını paylaşıyor. Grubun yarınlarını güvence altına almaya çalışıyor.
Türkiye"nin tek kadın medya patronu Didem Demirkent, gruptaki ilk görevini 1986 yılında almış. O yıl Kadıköy"de bulunan bir Dünya Kitabevi"nin kasasının sorumluluğunu üstlenmiş. Bu görev bizzat Nezih Demirkent tarafından belirlenmiş.
Üç yıl içinde de kitabevlerini yöneten ve yabancı dildeki eğitim ve edebiyat kitapları ithal eden grup şirketi Dünya Aktüel A.Ş."nin başına geçmiş. Bir anlamda kitap perakendeciliği Demirkent"in en iyi bildiği bir iş.
D-Aktüel çokince fizibilite çalışmalarından çok tesadüflerle hayat bulmuş. Dünya Aktüel A.Ş."nin genel müdürü Kenan Oğuz"un boşalan bir mağazayı gözüne kestirmesiyle ve patronunu biraz da zorlamasıyla başlamış herşey. 2,5 milyon YTL"lik bir yatırımla modern ve birinci sınıf bir kitapevine dönüşen D-Aktüel rakiplerinden daha cüretkar olduğu kesin. Zira mağaza kafe-restoran savaşlarının bir numaralı cephesi Bağdat Caddesi"nin tam göbeğinde. Yeni formatın en önemli özelliği mağazanın ortasında olan kafe ve kahve barı.
Uygun havalarda dışarıda da oturulacak ahşap masalar var. "Bu mağaza için seçtiğimiz lokasyonla rakiplerimizden daha fazla risk almış olduk. Ama buraya çok güveniyorum!" diyor 50 yaşındaki Demirkent.
2002"den sonra hızla artan kahve tüketimi ve büyüyen kafe pazarına ayak uyduran kitabevleri, kültür ürünleri perakendeciliğine ek olarak mağaza içinde kafe hizmeti de sunmaya başladı. 1994"de Akmerkez"de açılan Remzi Kitabevi içinde Türkiye"de ilk kitapevi kafesi bulunuyordu.
Bugün itibarıyla dokuzu İstanbul"da bulunan 13 adet Remzi Kitapevi hizmet veriyor. Bunların dördünde kafe var. İstiklal Caddesi"nin muteber kitabevlerinden "Ada" geçtiğimiz yıl yaptığı düzenlemeyle mağazasının yarısını kafe-restorana dönüştürdü.
Ada yetkilisi Elçin Erden, "Yaklaşık 1 milyon YTL"lik bir yatırım yaptık. Ciromuz yüzde 80 arttı" diyor. Ciro artışının kitap satışlarından değil kafede sundukları hizmetlerden kaynaklandığını belirtiyor. Kitap satışları düşmüş.
Genç yönetici başlarda tepki aldıklarını ama bu formatın kısa sürede tuttuğunu söylüyor ve gelecekle ilgili net konuşuyor: "Kafe-kitapevi formatının önü açık."
Dünya Grubu adına en büyük ironi yine İstiklal Caddesi merkezli. Zira yaklaşık 30 yıldır Tünel"de faaliyet gösteren ilk Dünya Kitapevi (1984"e kadar Hachette adıyla hizmet veriyordu) iki yıl önce Amerikan Starbucks"a terk edildi. Ardından iki ay önce Bağdat Caddesi"nde D-Aktüel olarak geri döndü. Üstelik Türkiye"nin ilk Starbucks"ına 50 metre mesafede.
Demirkent, D-Aktüel konusunda hiç agresif değil. Riskten kaçan mizacı burada çok net ortaya çıkıyor. Yatırımını iki buçuk yılda karşılayacağını öngördüğü ilk mağazanın ikincisini 2010"da Nişantaşı"nda açmayı planlıyor. "Bu bana yeter" diyor fazlasıyla mütevazı bir bakış açısıyla. Ardından günümüz medya patronlarından duymaya hiç alışık olmadığımız bir ifade kullanıyor: "Benden asla uzun vadeli ve hırslı bir plan duyamazsanız."
Türkiye"de gazete patronluğu 1980"lere kadar aile mesleği olarak yürütülüyordu. Nadir Ailesi Cumhuriyet"i, Simavi Ailesi Hürriyet"i, Bilgin Ailesi de Sabah"ı kurmuştu. Ancak özellikle 1990"lardan itibaren gazetecilik ve medya sektörü holdinglerin portföyünde pek çok yatırım arasında yer almaya başladı.
Bugün Doğan Grubu"na bağlı Doğan Yayın Holding bünyesindeki yedi gazete günde toplam 1,7 milyon adet satıyor ve pazarın yüzde 33"ünü oluşturuyor. Bir taraftan Çalık Holding, TMSF"ye 1,1 milyar dolar ödeyerek Sabah Grubu"nun yeni sahibi oldu. Enerji sektörünün güçlü ismi Ciner"se odağında Kanal 1"in olduğu ve en az iki günlük gazete çıkarma planıyla yepyeni bir medya grubu kuruyor.
Medya devlerinin arasında Dünya Grubu, Didem Demirkent önderliğinde geleneksel aile gazeteciliğini devam ettirme iddiasında. Ancak rakamlar Demirkent"i zorluyor. 2007"de 3,3 milyar YTL"ye ulaşan reklam harcamalarının 1,1 milyar YTL gazete ve dergilere aktı. 2005-2007 arasında Türkiye"de basılı medya pazarı yüzde 25 büyüdü.
Aynı dönemde Dünya Grubu"nun reklam gelirleriyse ancak yüzde 2,2 büyüyebildi. Grup, 25 milyon dolarlık reklam geliriyle basılı medya pazarından yüzde 2,3 pay aldı. Toplam cirosuysa yüzde 8 artarak 33,2 milyon YTL"ye ulaştı.
"Tek ve Bağımsız" sloganıyla yol alan Dünya Grubu"nun bir numaralı ismi iddialı olduğu kadar risk almamakta da kararlı gözüküyor. "Bizde içerik var ama sermaye yok" diyen Demirkent, babası gibi girişimci olmadığının altını çiziyor.
Hiçbir koşulda kendisini ve sahibi olduğu grubu tehlikeye atacak bir borçlanmaya girmeyeceğini ısrarla vurgulayan Demirkent, bu yüzden Dünya Grubu"nun potansiyelinin altında kaldığının itiraf edecek kadar da dürüst. "Sebebi benim" dese de sırtını yasladığı önemli gerekçesi var:
Bağımsızlık. Demirkent"in en büyük gururu bu. "Mevcut ortamda bağımsız kalabilmek dünyanın en zor şeyi. Ama biz bunu başarıyoruz" diyen medya patronuna göre kendisini başarılı hissetme parametresi cebine giren para değil kendisinin ve "Dünya ailesi" diye tanımladığı çalışanlarının toplam huzuru. Biraz slogan kokan bu açıklamanın ne kadar gerçek olduğunu ölçmek zor.
Ama ilginç bir ipucu var elimizde: Grup şirketlerinin genel müdürleri Dünya bünyesinde çekirdekten yetişen ve en az 10 yıldır görev yapan yöneticiler. Bu durum Türk medyası için hiç de olağan değil.
Grupta üst düzey yöneticilik yapan ve yaklaşık sekiz yıldır Demirkent"e çalışan bir yetkili, "Dünya çalışanları grupla duygusal bir bağ geliştiriyor. Bu daha çok bağımsız duruştan besleniyor" diyor.
Aldıkları ücretin piyasa rakamları seviyesinde olduğunu söyleyen yetkili Dünya"nın gerçek başarısının koruyabildiği bağımsızlığı olduğunu savunarak Demirkent"i gıyabında doğruluyor. Ama bazı ifadelerinden Dünya Grubu"nun daha ileri gidebilecek bir altyapı taşıdığını ancak bunun tam olarak değerlendiremediği düşündüğü anlaşılıyor.
Genç yönetici bu durumun Demirkent"le bağlantısına ilişkin yorum yapmamayı tercih ediyor.
Dünya Gazetesi yayın hayatına 1 Mart 1952 günlük siyasi gazete olarak başladı. 1979"da Hürriyet'e devredildi. Nezih Demirkent 1981"de gazeteyi aldıktan sonra bir ekonomi gazetesine dönüştürdü. ,
İngiliz Financial Times"dan ilham alan Dünya Gazetesi günde 50 bin adet satıyor. Bunun yaklaşık yüzde 70"i abonelerden kalanı da bayi satışlarından oluşuyor.
Doğan Yayın Holding"in bünyesinde yayınlanan ve Dünya ile bire bir rekabet eden Referans"ın günlük tirajının 13 bin olduğu dikkate alındığında Dünya"nın gücü biraz daha iyi anlaşılıyor. Ayrıca grup PC World ve BYTE gibi bilişim dergileri dışında beş dergi daha yayınlıyor. Dergilerin aylık satışları toplam 190 bin seviyesinde.
Nezih Demirkent"in kurduğu güçlü altyapı ve bilgi birikimi Dünya"nın en büyük kozları.
2001 krizi öncesi binin üzerinde çalışanı olan grupta bugün 850 personel bulunuyor. Bunun 150"si yazıişleri ekibinden oluşuyor.
Güçlü bir örgütlenmesi olan Dünya"nın Anadolu"da 60 noktada yazıişleri ve reklam temsilciliği bulunuyor. Gazetede son dönemde bazı değişiklikler gözlerden kaçmıyor.
Daha önce siyah-beyaz yayınlanan gazetede artık renkli fotoğraflar dikkat çekiyor. Diğer taraftan gazetenin İnternet sitesi de güçlendiriliyor.
1994"de medya şirketlerinin Cağaloğlu"ndan kaçmaya başladığı yıllarda İstanbul Bağcılar"da inşa edilen modern bir plazaya taşınan grup şimdilerde Kavacık"ta faaliyet gösteriyor.
Yaklaşık 50 milyon dolar değer biçilen 12 katlı Dünya Plaza"nın kiracısı ise Albayraklara ait medya grubu Yeni Şafak.
Medyada el değiştirmelerin hızlandığı bugünlerde böylesi bir medya grubu yatırımcıların menzilinde.
Nitekim medyaya yeni yatırım yapmak isteyen yerli sermaye gruplarından teklif aldığını söylüyor Demirkent. Ama bu tekliflere itibar etmediğini de hemen belirtiyor. "Dünya Grubu satılık değil" dese de Demirkent"in direncinin er ya da geç kırılacağı hissediliyor.
Tamamını elinden çıkartmayacağını bu yüzden ancak ortaklığa açık olduğunu belirtiyor.
"Daha fazla büyüyebiliriz. Bunun için de paraya ihtiyacımız var. Bu yüzden ortaklık yapmaya sıcak bakıyorum" diyen Demirkent"in bazı koşulları var. Bunların başında ortak olacak yatırımcının medya sevdalısı olması geliyor. Öyle lafta değil, gerçek anlamda: "Gelen kişinin bu sektöre ve mesleğe en az benim kadar değer verdiğini görmem lazım. Alıp satacaklarla ortak olmam."
Haziran ayı için Demirkent"in ajandasında dört yılda bir Almanya"da yapılan Drupa matbaa teknolojileri fuarı var.
Demirkent"in aklı ve gönlü geçtiğimiz yıldan itibaren Financial Times ve İngiliz Guardian gibi prestijli gazetelerin kullanmaya başladığı "Berliner" formatta. Tabloid"den büyük, geleneksel gazete formatından küçük boyutlarda olan "Berliner"e yatırım yapmayı planlıklarını ve kararını Drupa"da vereceğini belirten gazete patroniçesi yatırım tutarına ilişkin herhangi bir bilgi paylaşmamayı tercih ediyor. Ancak bu yatırım, riski hiç sevmeyen Demirkent"in uykularını kaçıracak gibi.
Baskı makineleri üreticisi Alman MAN Roland"ın Türkiye yetkilileri istenilen teknik özelliklere ve aksesuar konfigürasyonuna göre bir Berliner format ofsetin yatırımın 5 ila 15 milyon euro arasında değişebileceğini söylüyor.
Medya savaşları ve hızla değişen pazar koşulları arasında Dünya Grubu fazlasıyla tutucu kalıyor. Bu durumda ne kadar ayakta kalabileceği veya bağımsızlığını koruyabileceği de tartışmaya açık.
Ama Demirkent korkmuyor. Aksine elindeki değeri çok iyi biliyor. "Dünya gazetesi en kötü ikinci olur. Bu yüzden gelecekten hiç korkmuyorum!" derken kemikleşmiş okur kitlesine çok güvendiği anlaşılıyor. Ancak bir noktadan sonra da beklenmedik şekilde gardı düşüyor. "İyi bir para bastıran olursa hemen satarım" diyor.
Yüzündeki gülümsemeyse liberal dünyada herşeyin bir fiyatı olduğu gerçeğini anımsatıyor. Üstelik Demirkent"in "B planı" şimdiden hazır: "Satarsam, Nişantaşı"nda planladığım kitapçıyı hemen açar ve sadece onun başına geçerim."
Rakamlarla Dünya Grubu
5 Şirket Sayısı
1 Gazete Sayısı
7 Dergi Sayısı
33,2 milyon YTL Cirosu*
25 milyon YTL Reklam geliri*
854 Personel Sayısı*
50 bin adet Gazete Net Satışı
* 2007 rakamlarıdır. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Tüm yazıları |
|
ShareThis
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Türk Liderler:
Abbas Güçlü, Adil Karaağaç, Ali Ağaoğlu, <Ali Kibar, Adnan Nas, Adnan Polat, Adnan Şenses, Ahmet Başar, Ahmet Esen, Alber Bilen ,Ahmet Cemal Kura, Ali Abalıoğlu, Ali Naci Karacan, Ali Sabancı, Ali Koç, Ali Saydam, Ali Talip Özdemir, Ali Üstay, Arman Manukyan, Arzuhan Yalçındağ, Asaf Güneri, Atila Şenol, Attila Özdemiroğlu, Avni Çelik, Ayduk Koray, Aydın Ayaydın, Aydın Boysan, Ayhan Bermek, AyşeKulin, Ayten Gökçer, Başaran Ulusoy, BedrettinDalan, Bedri Baykam, Berhan Şimşek, BetülMardin, Bülend Özaydınlı, Bülent Akarcalı, Bülent Eczacıbaşı, Bülent Şenver, CağvitÇağlar, Can Ataklı, Can Dikmen, Can Has, Can Kıraç, Canan Edipoğlu, Celalettin Vardarsuyu, Cengiz Kaptanoğlu, Cevdetİnci, Çoşkun Ural, Cüneyt Asan, Cünety Ülsever, Çağlayan Arkan, Çetin Gezgincan, DenizAdanalı, Deniz Kurtsan, Didem Demirkent, Dilek Sabancı, Dr. Oktay Duran, Ege Cansel, Em. Org. Çevik Bir, Emre Berkin, Engin Akçakoca, Enver Ören, Erdal Aksoy, Erdoğan Demirören, ErhanKurdoğlu, Erkan Mumcu, Erkut Yücaoğlu, Ergun Özakat, Ergun Özen, Erol Üçer, Ersin Arıoğlu, Ersin Faralyalı, Ersin Özince, Ethem Sancak, Fatih Altaylı, Fatih Terim, Ferit Şahenk, Ferruh Tanay,Feyhan Kalpaklıoğlu, Feyyaz Berker, Fuat Miras, Fuat Süren, Füsun Önal, Göksel Kortay, Güler Sabancı, Güngör Kaymak, Hakan Ateş, Halit Soydan, Halit Kıvanç, Haluk Okutur, Haluk Şahin, Hamdi Akın, Hasan Güleşçi, HayrettinKaraca, Hazım Kantarcı, Hilmi Özkök, Hüsamettin Kavi, Hüseyin Kıvrıkoğlu, Hüsnü Özyeğin, Işın Çelebi, İbrahim Arıkan, İbrahim Betil, İbrahim Bodur, İbrahim Cevahir, İbrahim Kefeli, İdris Yamantürk, İhsan Kalkavan, İshak Alaton, İsmet Acar, İzzet Garih, İzzet Günay, İzzet Özilhan, JakKamhi, Kazım Taşkent, Kemal Köprülü, Kemal Şahin, Leyla Alaton Günyeli, LeylaUmar, Lucien Arkas, Mahfi Eğilmez, MehmetAli Birand, Mehmet Ali Yalçındağ, Mehmet Başer, Mehmet Günyeli, Mehmet Huntürk, Mehmet Keçeciler, Mehmet Kutman, Mehmet Şuhubi, Melih Aşık, Meltem Kurtsan, Mesut Erez, Metin Kalkavan, Metin Kaşo, Muharrem Kayhan, Muhtar Kent, Murat Akdoğan, Murat Dedeman, MuratVargı, Mustafa Koç, Mustafa Özyürek, Mustafa Sarıgül, Mustafa Süzer, Mümtaz Soysal, Nafi Güral, Nail Keçili, Nasuh Mahruki, Nebil Özgentürk, Neşe Erberk, Nevval Sevindi, Nezih Demirkent, Nihat Boytüzün, Nihat Gökyiğit, Nihat Sırdar, Niyazi Önen, Nur Ger, Nurettin Çarmıklı, Nuri Çolakoğlu, Nüzhet Kandemir, Oğuz Gürsel, Oktay Duran, Oktay Ekşi, Oktay Varlıer, Osman Birsel, Osman Şevket Çarmıklı, Ozan Diren, Özen Göksel, ÖzdemirErdoğan, Özhan Erem, Pervin Kaşo, R.BülentTarhan, Raffi Portakal, Rahmi Koç, Rauf Denktaş, Refik Baydur, Rıfat Hisarcıklıoğlu, SakıpSabancı, Samsa Karamehmet, Savaş Ünal, SedatAloğlu, Sefa Sirmen, Selçuk Alagöz, SelçukYaşar, Selim Seval, Semih Saygıner, SerdarBilgili, Sevan Bıçakçı, Sevgi Gönül, Sezen Cumhur Önal, SinanAygün, Suna Kıraç, Süha Derbent, Süleyman Demirel, ŞadanKalkavan, Şadi Gücüm, Şahin Tulga, Şakir Eczacıbaşı, Şarık Tara, Şerif Kaynar, ŞevketSabancı, Tan Sağtürk, Taner Ayhan, Tanıl Küçük, Tanju Argun, Tansu Yeğen, TavacıRecep Usta, Tayfun Okter, Tevfik Altınok, Tezcan Yaramancı, Tinaz Titiz, Tuna Beklevic, Tuncay Özilhan, Türkan Saylan, Uğur Dündar, Uluç Gürkan, Umur Talu, Ümit Tokçan, Üzeyir Garih, Vehbi Koç, Vitali Hakko, Vural Öger, Yaşar Aşçıoğlu, Yaşar Nuri Öztürk, Yılmaz Ulusoy, Yusuf Köse, Zafer Çağlayan, Zeynel AbidinErdem
|
|
|