|
|
|
|
Rifat Hisarcıklıoğlu Gözüyle
|
|
|
|
|
Tüm Yazıları
 ShareThis
|
Küresel Mali Krize Karşı Alınması Gereken Önlemler
17.02.2009 |
|
|
| Okunma Sayısı : |
9234 |
|
|
| Oy Sayısı : |
4 |
|
|
| Değerlendirme : |
5 |
|
|
| Popülarite : |
3,01 |
|
|
| Verdiğiniz Puan : |
|
|
|
|
|
|
Küresel Mali Krize Karşı Alınması Gereken Önlemler
Rıfat Hisarcıklıoğlu
.
.
2008 yılı hem dünya hem de Türkiye açısından dönüm yılı oldu. ABD mali piyasalarında 2007 yılı ortasında başlayan mali kriz derinleşti ve 1 yıl içinde Avrupa'ya ulaştı. Arkasından daha da kısa bir sürede tüm dünyaya yayıldı. Küresel ekonomik sistemin önemli bir parçası haline gelen Türkiye de doğal olarak bu krizden etkilenmeye başladı.
Esasında ülkemizdeki büyüme temposu 2007'nin başından itibaren hız kesmeye başlamıştı. TOBB olarak 2001 krizinden sonra başlatılmış olan reform adımlarındaki yavaşlamanın ekonomiyi olumsuz etkileyeceğini o zaman komuoyuna aktarmaya başlamıştık. Ne yazık ki önceki önceki 4 yılda elde edilen makro ekonomik göstergelerdeki olumlu havanın kendiliğinden devam edeceği varsayılmış olacak ki, bu süreçlerde bir rehavet ve sonrasında atalet yaşanmaya başlandı.
Reform süreci neredeyse durdu. Bir de bunların üstüne siyasetin ekonominin önüne geçmesi , çifte seçim süreci ve sonrasında kapatma davası da eklenince, ekonominin gerekleri arka planda kaldı. Tüketici ve reel sektör güveni erezyona uğradı.
2002-2006 arasında yıllık büyüme ortalaması yüzde 7,2 iken , 2007'de yüzde 4,5'e, 2008'in ilk 6 ayında yüzde 3'e , 2008'in üçüncü çeyreğinde ise binde 5'e geriledi. İmalat sanayi büyüme endeksi ise 2008 Kasım ayında yüzde 15 gerileyerek dördüncü ay üst üste küçüldü. Böylece endeks 2006 yılı ortalamasına geriledi. Bir anlamda sanayimiz dört ayda 2 yıl geriye gitti.
Bir istatistiki mucize olmazsa 2008'in son çeyreğinde, 7 yıl aradan sonra ilk defa ciddi bir küçülme yaşanacak ve 2008 yıllık büyümesi yüzde 1,5 civarına gerileyecek. Bu küçülmenin 2009'un ilk çeyreğinde de muhtemelen ikinci çeyreğinde de devam etmesi bekleniyor. Eğe ileriye dönük bekleyişleri yeniden olumluya çevirecek bir program çerçevesi oluşturulamazsa, 2008'den sonra 2009 da kayıp bir yıl olacak.
Reform Süreci Hızlandırılmalı
2007'nin başından itibaren bekleme moduna geçen reform sürecinin getirdiği sıkıntılar şimdi küresel mali krizin yol açtığı yeni problemlerle birleşmiş durumda. Son 2 yıl heba edilmeseydi şimdi daha geniş bir hareket alanımız olabilirdi.
Bu fırsat kaçmıştır.
Şimdi karamsarlığa kapılmadan ama geçmişte yapılan hatalar da unutulmadan alacağımız kararlarla bu ortamdan olabildiğince az yara alarak kurtulmalıyız. Bunun yolu da demokrasimizi ve ekonomimizi güçlendirecek, bütünlüğü olan ciddi bir program açıklanması ve böylece kamu oyundaki bekleyişlerin olumlu yönde etkilenmesiyle mümkün olur.
Bu kriz en az 1,5 yıl dünya çapında etkili olacaktır. O halde önceliğimiz, büyümedeki kan kaybını en aza indirmektir. Çünkü ekonomideki daralma, ülkemizin üretim kapasitesinin küçülmesi demektir.
Ülkemizin üretim kapasitesinin küçülmesi ise, küresel ekonomi yeniden canlandığında, yarışa daha geriden başlamak demektir. Bize gereken, yapısal bir tedbirler çerçevesi üzerinde düşünmektir.
Alınacak Önlemler İşbirliği İçerisinde Uygulanmalı
Şirketlerimizin ve bankalarımızın dış piyaslardan kopmamasının sağlanması büyün önem taşımaktadır. Akılda tutulması gereken nokta, olağanüstü dönemlerin olağanüstü önlemler gerektiğidir.
Her bakanlığımızın tek tek krize karşı önlemler düşünmesi ve uygulaması yeterli değildir. Tüm bu adımların, daha büyük bir planın parçası şeklinde ve koordineli olarak atılmasına ihtiyaç vardır.
I- Yurtdışından bankalarımıza ve şirketlerimize sağlanan fon akımlarının devamlılığının sağlanması ile Türkiye'nin döviz rezervlerini güçlendirmesi, bu dönemde hayati önemdedir. IMF ile yeni bir anlaşma imzalanması halinde, döviz likiditesi ile ilgili sorunlar kısmen çözülmüş olacaktır. Yabancı para cinsinden mevduatlar karşılığında bankaların Merkez Bankası'nda bulundurdukları zorunlu karşılık oranları düşürülmeye devam edilmelidir. Merkez Bankası'nda tutulan yurtdışında çalışanların döviz mevduat hesapları ve karşısındaki döviz rezervleri bir kamu bankasına devredilmek süretiyle bankacılık kesimine aktarılmalıdır. Ayrıca Körfez ülkeleri gibi servet biriktiren ülkelerden fon akımlarını artıracak yeni kanalların yaratılması yararlı olacaktır.
II- Piyasaların çalışabilmesi için şirketlerin ve tüketicilerin yurtiçi kredilere erişiminin devamlılığı sağlanmalıdır. Bu doğrultuda ve mali disiplini bozmamak şartıyla, kamu bütçesinden kaynak ayrılabilir. Burada amaç bankaların artan risk algılamasını azaltarak, yurtiçi kredi hacminin daralasını engellemektir. Şirketlerimizin bankalara olan borçlarının yeniden yapılandırılmasını da içeren bir düzenleme çerçevesi hazırlanmalıdır. Yurtiçinde kredi garanti sisteminin kapsamı da genişletilmeli ve Merkez Bankası reeskont sistemi yeniden işletilmelidir.
III- Bu kriz bir zaman sonra mutlaka sona erecektir. O halde yeniden şekillenecek küresel rekabet ortamına uyum sağlayacak, küresel rekabet gücü olan şirketlerin ve sektörlerin gelişmesine öncelik veren, yeni bir sanayileşme stratejisine ihtiyaç vardır. Ucuz finansman dönemi bittiğine göre, şirketlerimizin sürdürülebilir verimlilik artışı sağlayacak yeniden yapılanma projelerine yönelmeleri , iktisat politikalarının da buna destek verecek biçimde yenilenmesi gerekiyor.
IV- İşsiz kalanlara yönelik işsizlik sigortası desteğinin kapsamı genişletilmelidir. Öte yandan orta önemli bir yapısal sorun olan mesleki eğitime çözüm sürecini başlatmak üzere bilgisayar ve yabancı dil eğitimi seviyesi artırılmalıdır. Bu amaçla, İşsizlik Sigortası Fonu kaynakları eğitim desteğinde kullanılmalıdır. İşsizlik Sigortası Fonu'nun amaçlarından biri de işsizlerin eğitimi olmasına rağmen, ancak 3 bin kişi bu eğitim imkanından faydalanabilmiştir. Güney Kore'nin kriz döneminde işgücünü yeniden biçimlendirerek nasıl rekabet gücünü artırdığı incelenmelidir.
V- Hepsinden önemlisi de, yeni adımlar atılırken , geçmişte büyük bedeller ödeyerek sağladığımız mali disiplin çerçevesi zarar görmemelidir. Kamu harcamalarının, bütçe açığını ve sonuçta faizleri artırmayacak şekilde önceliklendirilmesine, böylelikle, kamu harcamalarının veriminin ve etkisinin artırılmasına ihtiyaç vardır. Kurallı bir maliye politikası ve çok yıllık bütçe persfektifi uygulanmalı, mali saydamlık zedelenmemelidir.
Belirsizliği Dağıtacak Yol Haritasına İhtiyacımız Var
Bir musibet bin nasihatin yerine geçmiş, büyüyen kriz, yeniden ekonomiye odaklanılmasını sağlamıştır. Ama bu yetmez. Talih, hazır olana güler. İşte bu yüzden de Türk iş alemi olarak, mali disiplini korumanın ve yapısal reformlara devam edilmesinin gerekli olduğunu savunuyoruz.
Bugün karşımızda yeni bir dünya, yeni bir rekabet haritası şekillenirken, büyümenin dinamosu olan sanayicilerimiz, ihracatçılarımız, üreticilerimiz, müteşebbislerimiz, çeşitli sıkıntılar yaşamaktadırlar.
Dolayısıyla belirsizliği dağıtacak ve dinanizmimizi, enerjimizi doğru yerlere kanalize edecek bir stratejiye , yol haritasına ve vizyona ihtiyacımız her zamankinden daha fazla hale gelmiştir.
Vizyonu hayata aktaracak , bir oyun planına dönüştürerek hepimize yol gösterecek olan, hükümetimizin bugünden belirleyeceği kurallar ve kurumsal adımlardır.
Yaklaşık 6,5 yıldır süren büyümeye yeniden ivme kazandırmak ve büyümenin bereketini artırarak tüm toplum kesimlerinin bundan faydalanabilmesini sağlamak için yeni bir büyüme stratejisine ihtiyacımız var.
Toplumsal refahı yükseltmenin , ihracattaki artışa devam etmenin ve sanayimiz ile ihracatımızı da, ithalata bağımlı olmaktan kurtarmanın yolu, yapısal reformları tamamlayarak, ülkemizdeki iş ve yatırım ortamını iyileştirmekten ve girdi maliyetlerini dünya standartlarına çekmekten geçmektedir.
.
.
Rıfat Hisarcıklıoğlu
.
.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Tüm yazıları |
|
ShareThis
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Türk Liderler:
Abbas Güçlü, Adil Karaağaç, Ali Ağaoğlu, <Ali Kibar, Adnan Nas, Adnan Polat, Adnan Şenses, Ahmet Başar, Ahmet Esen, Alber Bilen ,Ahmet Cemal Kura, Ali Abalıoğlu, Ali Naci Karacan, Ali Sabancı, Ali Koç, Ali Saydam, Ali Talip Özdemir, Ali Üstay, Arman Manukyan, Arzuhan Yalçındağ, Asaf Güneri, Atila Şenol, Attila Özdemiroğlu, Avni Çelik, Ayduk Koray, Aydın Ayaydın, Aydın Boysan, Ayhan Bermek, AyşeKulin, Ayten Gökçer, Başaran Ulusoy, BedrettinDalan, Bedri Baykam, Berhan Şimşek, BetülMardin, Bülend Özaydınlı, Bülent Akarcalı, Bülent Eczacıbaşı, Bülent Şenver, CağvitÇağlar, Can Ataklı, Can Dikmen, Can Has, Can Kıraç, Canan Edipoğlu, Celalettin Vardarsuyu, Cengiz Kaptanoğlu, Cevdetİnci, Çoşkun Ural, Cüneyt Asan, Cünety Ülsever, Çağlayan Arkan, Çetin Gezgincan, DenizAdanalı, Deniz Kurtsan, Didem Demirkent, Dilek Sabancı, Dr. Oktay Duran, Ege Cansel, Em. Org. Çevik Bir, Emre Berkin, Engin Akçakoca, Enver Ören, Erdal Aksoy, Erdoğan Demirören, ErhanKurdoğlu, Erkan Mumcu, Erkut Yücaoğlu, Ergun Özakat, Ergun Özen, Erol Üçer, Ersin Arıoğlu, Ersin Faralyalı, Ersin Özince, Ethem Sancak, Fatih Altaylı, Fatih Terim, Ferit Şahenk, Ferruh Tanay,Feyhan Kalpaklıoğlu, Feyyaz Berker, Fuat Miras, Fuat Süren, Füsun Önal, Göksel Kortay, Güler Sabancı, Güngör Kaymak, Hakan Ateş, Halit Soydan, Halit Kıvanç, Haluk Okutur, Haluk Şahin, Hamdi Akın, Hasan Güleşçi, HayrettinKaraca, Hazım Kantarcı, Hilmi Özkök, Hüsamettin Kavi, Hüseyin Kıvrıkoğlu, Hüsnü Özyeğin, Işın Çelebi, İbrahim Arıkan, İbrahim Betil, İbrahim Bodur, İbrahim Cevahir, İbrahim Kefeli, İdris Yamantürk, İhsan Kalkavan, İshak Alaton, İsmet Acar, İzzet Garih, İzzet Günay, İzzet Özilhan, JakKamhi, Kazım Taşkent, Kemal Köprülü, Kemal Şahin, Leyla Alaton Günyeli, LeylaUmar, Lucien Arkas, Mahfi Eğilmez, MehmetAli Birand, Mehmet Ali Yalçındağ, Mehmet Başer, Mehmet Günyeli, Mehmet Huntürk, Mehmet Keçeciler, Mehmet Kutman, Mehmet Şuhubi, Melih Aşık, Meltem Kurtsan, Mesut Erez, Metin Kalkavan, Metin Kaşo, Muharrem Kayhan, Muhtar Kent, Murat Akdoğan, Murat Dedeman, MuratVargı, Mustafa Koç, Mustafa Özyürek, Mustafa Sarıgül, Mustafa Süzer, Mümtaz Soysal, Nafi Güral, Nail Keçili, Nasuh Mahruki, Nebil Özgentürk, Neşe Erberk, Nevval Sevindi, Nezih Demirkent, Nihat Boytüzün, Nihat Gökyiğit, Nihat Sırdar, Niyazi Önen, Nur Ger, Nurettin Çarmıklı, Nuri Çolakoğlu, Nüzhet Kandemir, Oğuz Gürsel, Oktay Duran, Oktay Ekşi, Oktay Varlıer, Osman Birsel, Osman Şevket Çarmıklı, Ozan Diren, Özen Göksel, ÖzdemirErdoğan, Özhan Erem, Pervin Kaşo, R.BülentTarhan, Raffi Portakal, Rahmi Koç, Rauf Denktaş, Refik Baydur, Rıfat Hisarcıklıoğlu, SakıpSabancı, Samsa Karamehmet, Savaş Ünal, SedatAloğlu, Sefa Sirmen, Selçuk Alagöz, SelçukYaşar, Selim Seval, Semih Saygıner, SerdarBilgili, Sevan Bıçakçı, Sevgi Gönül, Sezen Cumhur Önal, SinanAygün, Suna Kıraç, Süha Derbent, Süleyman Demirel, ŞadanKalkavan, Şadi Gücüm, Şahin Tulga, Şakir Eczacıbaşı, Şarık Tara, Şerif Kaynar, ŞevketSabancı, Tan Sağtürk, Taner Ayhan, Tanıl Küçük, Tanju Argun, Tansu Yeğen, TavacıRecep Usta, Tayfun Okter, Tevfik Altınok, Tezcan Yaramancı, Tinaz Titiz, Tuna Beklevic, Tuncay Özilhan, Türkan Saylan, Uğur Dündar, Uluç Gürkan, Umur Talu, Ümit Tokçan, Üzeyir Garih, Vehbi Koç, Vitali Hakko, Vural Öger, Yaşar Aşçıoğlu, Yaşar Nuri Öztürk, Yılmaz Ulusoy, Yusuf Köse, Zafer Çağlayan, Zeynel AbidinErdem
|
|
|