|
|
|
|
Tüm Yazıları
 ShareThis
|
Anadilim: Varolma Koşulum, Benliğim.
08.02.2006
Sibel Güntöre |
|
|
| Okunma Sayısı : |
1290 |
|
|
| Oy Sayısı : |
5 |
|
|
| Değerlendirme : |
3,6 |
|
|
| Popülarite : |
2,52 |
|
|
| Verdiğiniz Puan : |
|
|
|
|
|
|
İçim acıyor uzunca bir süredir. Dilimiz örseleniyor, yozlaşıyor, bozuluyor, neredeyse yok sayıp yerine yabancı sözcüklerden derlediğimiz bir başka dil koyacağız.
Bir ulus, bir kültür yaşamak ve canlı kalmak için diline muhtaçtır. Diline özen göstermeyen, korumayan ve edebiyatı, felsefesi ile bir varlık ortaya koyamayan bir ulus istediği kadar bilmem ne kadar yüz ölçüm toprağı olsun ya da çok kalabalık bir nüfusa sahip olsun, neye yarar? Başka güçlü kültürlerin esiri olduktan sonra neye yarar?
Son zamanlarda cep telefonları ve bilgisayar aracılığıyla bulaşan bir başka dili konuşmak neredeyse zorunlu oldu, birbirini anlamak için. Özellikle de gençler arasında hayli yaygın olan bir tutum. İçimi acıtan da bu durum aslında. Cep telefonlarında mesajları yazarken sesli harfleri kullanmayarak zaman ve para tasarrufu yaparken, anlık ileti yazma ile karşılıklı konuşma uygulamasında da benzer bir tutum içindeki gençler (ve bazı yetişkinler de) imla kurallarını da hiçe sayarak, sembolik yeni bir dil ile anlaşmaya çalışmaktalar. Düz metin yazmaları gerektiğinde ise sıkıntı duymayacaklar mıdır? Okullardaki Türkçe ve edebiyat derslerinde kullandıkları 'zorlama'(!) dili benimsemekte zorlanıyorlar. Hele hele kendi harflerimizi bırakıp başka alfabelerden gelen harfleri de kullanmıyorlar mı işte o zaman çileden çıkmamak olanaksız. "Valla" yazacakken "walla" yazmanın anlamı nedir? Bir bilen varsa açıklasın? Bunu sadece gençlerin değil, neredeyse orta yaşa gelmiş bazı öğretmenlerin de yazarken (bilgisayarda anlık ileti sistemi içinde)kullandıklarına tanık olmak iç acıtıyor. Örnek olması beklenen ve sorumluluğu olan bir öğretmenin bile konuşurken kullandığı uyduruk dil iyice yerleşmekte günlük dile. "yazdıklarını save ettin mi?" ne demek? "CV ni copy-paste yap ve send et" ne demek? Bu dil nasıl bir dil? Dil mi ki?
Gittikçe yaygınlaşan İngilizce kökenli sözcükleri Türkçe’nin içine yerleştirme sevdası, modası, korkarım çok ciddi sorunlar yaşamamıza neden olacak yakın bir zamanda.
Esnaf bile dükkan tabelasını yazdırırken bu tarz kullanımları yeğliyor, güzel "ş"ya da "ç" harfimiz varken kendince uydurduğu iki harfi yan yana getirerek dikkat çekmeye , müşteri çekmeye uğraşıyorsa vay halimize! Bizim dilimiz başka bir dilin desteğine muhtaç mı ki? Neler oluyor bize? Benliğimiz ve kültürümüze nasıl haksızlık ettiğimizin farkında değil miyiz? Kendimizi dilimiz aracılığıyla küçümsediğimiz ve yok saydığımızın ayırdında değil miyiz?
Üniversiteye gelmiş gençlerin sınav kağıtlarını okumak sorun oluyorsa, kendini ifade etmekten aciz bir kimse nasıl bir gelişmişlik içinde olabilir? Yorum gücü, değerlendireme gücü, anladığını anlatabilme becerisi ya da bir konu üzerinde fikir yürütme beceresi kazanmamış bir gençliğe gelecek nasıl emanet edilecektir?
Dilini yitiren benliğini yitirir. Dilini yitiren tüm varsıllığını, kimliğini yitirir.
Özen ister dil. Korumak, kollanmak, kullanmak, varsıllaştırmak için daha çok düşünce üretmek kendi dilin içinde, kendi dilinin olanakları içinde gelişmek, sözcük hazinenin gelişmesi düşünme olanağınla koşut, unutulan bu! Düşünmeyen, kalıplar içine sıkışmaya alışmış, ezbere dayalı, sadece matematik ve test sorularına odaklı bir eğitim sisteminin içinden geçen genç, hele bir de kitap okumaya alışmamışsa, sevememişse, boş iş gibi algılamaya yönelmişse, sadece dizi filmlerin mahkumuysa, sadece görsellik üzerine kurulu bir gelişme(!) düzeneği içinde yer bulmuşsa kendine, ne olacaktır bu gidişin sonu? Kendi dili içinde konuşmayan, düşünmeyen, düşündüğünü ifade edemeyen bir insan topluluğu bu dünya üzerinde ne kadar nasıl güçlü durabilir? Varlığını koruyabilir?
Yabancı dilleri öğrenmek gereklidir. Küçülen dünya içinde daha da çok gereklidir. Her dil kendi özelliği içinde öğrenilmeli ve gerektiğinde en yetkin biçiminde kullanılmalıdır. Ama anadiline özen göstermek ve sahip çıkmak başka bir sorumluluktur. Başka bir bilinçtir. Bu varolma koşuludur. Yabancı dile, dillere hakim olan bir kişinin kendi ana diline yabancılaşması ve küçümsemesi affedilecek bir tutum değildir.
Bir Alman ya da Fransız ana dili kadar iyi derecede İngilizce bilmesine karşın, zorunlu kalmadıkça kendi dili dışında bir dili kullanmadığı uzun yıllardır dile gelen bir bilgidir. Diline sahip çıkma ve İngilizce’nin boyunduruğuna girmeye direnme aslında kendi ulusuna ve kültürüne duyduğu saygı ve sahiplenmenin bir sonucudur. Dilleri öğrenmek gereklidir. Bundan kaçınmamak gerekir ama kendi ülkende kendi dilini kullanmaktan kaçınmak ise bambaşka bir durumdur, iç acıtan ve içinde sorun taşıyan bir durum.
Kendimizi ifade etmekte, birbirimizi anlamakta kullandığımız ortak dilimizin zenginleşmesi için kullanılması, hakkıyla öğretilmesi ve öğrenilmesi, yazarlarımızın yapıtlarının daha çok okunması, kendi dilimiz içinde felsefenin daha çok kımıldanması, üretmesi / kitap – dergi yayınları ve sohbet ortamlarıyla /, kültür yaşamımızın tüm öğeleri ile daha yakın iletişime geçmek için özendirme ve üzerinde önemle durmak, gençlere örnek olmak ve doğru yönlendirmek bir görevdir diyerek, unutulmamalıdır ki, kültür ile dil arasında sıkı hem de çok sıkı bir bağ vardır.
"Dilin güçlü etkisi kültür varlığının her yanında kendini duyurur: Toplum,din, edebiyat, tarih, bilim, eğitim gibi kültürün her yöresi en iç öğelerine dek zorunlulukla dilin damgasını taşır. Yönü amacı, kapsamı başarısı ne olursa olsun, insanın yürüdüğü görünür – görünmez tüm yollar dilden geçer. Çepeçevre insan varoluşunun anakoşuludur dil.
(...) İnsan konuşan bir varlık olduğu için, her çağda güncel konu dil."(Nermi Uygur, Dilin Gücü, Sunuş, 1984 ))
"Dil ile kültür arasındaki bağlantıyı araştırmak isterken, yeryüzündeki birçok dilleri ve milletleri inceleyerek dil felsefesini kuran ve dil ile kültür bağlantısını bakımından çok önemli sonuçlara varan HUMBOLT (...) milletlerin karakterlerini ve kültürlerini dillerinde araştırmak gerektiğine inanmıştır.Ona göre dil bir milletin kültür seviyesini gösteren en iyi araçtır.Ancak kendi diline dayanan, kendi dilinde ilerlemeler yapan bir millet gerçek bir kültürün de yaratıcısı olabilir."(Bedia Akarsu, Humboldt 'da Dil- Kültür Bağlantısı, önsöz,1955 )
SİBEL ÖZTÜRK GÜNTÖRE
7 ocak 2005 / Istanbul.
not:yeniadana gazetesinde (bugün) yayımlanmıştır. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tüm yazıları
ShareThis
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Türk Liderler:
Abbas Güçlü, Adil Karaağaç, Ali Ağaoğlu, <Ali Kibar, Adnan Nas, Adnan Polat, Adnan Şenses, Ahmet Başar, Ahmet Esen, Alber Bilen ,Ahmet Cemal Kura, Ali Abalıoğlu, Ali Naci Karacan, Ali Sabancı, Ali Koç, Ali Saydam, Ali Talip Özdemir, Ali Üstay, Arman Manukyan, Arzuhan Yalçındağ, Asaf Güneri, Atila Şenol, Attila Özdemiroğlu, Avni Çelik, Ayduk Koray, Aydın Ayaydın, Aydın Boysan, Ayhan Bermek, AyşeKulin, Ayten Gökçer, Başaran Ulusoy, BedrettinDalan, Bedri Baykam, Berhan Şimşek, BetülMardin, Bülend Özaydınlı, Bülent Akarcalı, Bülent Eczacıbaşı, Bülent Şenver, CağvitÇağlar, Can Ataklı, Can Dikmen, Can Has, Can Kıraç, Canan Edipoğlu, Celalettin Vardarsuyu, Cengiz Kaptanoğlu, Cevdetİnci, Çoşkun Ural, Cüneyt Asan, Cünety Ülsever, Çağlayan Arkan, Çetin Gezgincan, DenizAdanalı, Deniz Kurtsan, Didem Demirkent, Dilek Sabancı, Dr. Oktay Duran, Ege Cansel, Em. Org. Çevik Bir, Emre Berkin, Engin Akçakoca, Enver Ören, Erdal Aksoy, Erdoğan Demirören, ErhanKurdoğlu, Erkan Mumcu, Erkut Yücaoğlu, Ergun Özakat, Ergun Özen, Erol Üçer, Ersin Arıoğlu, Ersin Faralyalı, Ersin Özince, Ethem Sancak, Fatih Altaylı, Fatih Terim, Ferit Şahenk, Ferruh Tanay,Feyhan Kalpaklıoğlu, Feyyaz Berker, Fuat Miras, Fuat Süren, Füsun Önal, Göksel Kortay, Güler Sabancı, Güngör Kaymak, Hakan Ateş, Halit Soydan, Halit Kıvanç, Haluk Okutur, Haluk Şahin, Hamdi Akın, Hasan Güleşçi, HayrettinKaraca, Hazım Kantarcı, Hilmi Özkök, Hüsamettin Kavi, Hüseyin Kıvrıkoğlu, Hüsnü Özyeğin, Işın Çelebi, İbrahim Arıkan, İbrahim Betil, İbrahim Bodur, İbrahim Cevahir, İbrahim Kefeli, İdris Yamantürk, İhsan Kalkavan, İshak Alaton, İsmet Acar, İzzet Garih, İzzet Günay, İzzet Özilhan, JakKamhi, Kazım Taşkent, Kemal Köprülü, Kemal Şahin, Leyla Alaton Günyeli, LeylaUmar, Lucien Arkas, Mahfi Eğilmez, MehmetAli Birand, Mehmet Ali Yalçındağ, Mehmet Başer, Mehmet Günyeli, Mehmet Huntürk, Mehmet Keçeciler, Mehmet Kutman, Mehmet Şuhubi, Melih Aşık, Meltem Kurtsan, Mesut Erez, Metin Kalkavan, Metin Kaşo, Muharrem Kayhan, Muhtar Kent, Murat Akdoğan, Murat Dedeman, MuratVargı, Mustafa Koç, Mustafa Özyürek, Mustafa Sarıgül, Mustafa Süzer, Mümtaz Soysal, Nafi Güral, Nail Keçili, Nasuh Mahruki, Nebil Özgentürk, Neşe Erberk, Nevval Sevindi, Nezih Demirkent, Nihat Boytüzün, Nihat Gökyiğit, Nihat Sırdar, Niyazi Önen, Nur Ger, Nurettin Çarmıklı, Nuri Çolakoğlu, Nüzhet Kandemir, Oğuz Gürsel, Oktay Duran, Oktay Ekşi, Oktay Varlıer, Osman Birsel, Osman Şevket Çarmıklı, Ozan Diren, Özen Göksel, ÖzdemirErdoğan, Özhan Erem, Pervin Kaşo, R.BülentTarhan, Raffi Portakal, Rahmi Koç, Rauf Denktaş, Refik Baydur, Rıfat Hisarcıklıoğlu, SakıpSabancı, Samsa Karamehmet, Savaş Ünal, SedatAloğlu, Sefa Sirmen, Selçuk Alagöz, SelçukYaşar, Selim Seval, Semih Saygıner, SerdarBilgili, Sevan Bıçakçı, Sevgi Gönül, Sezen Cumhur Önal, SinanAygün, Suna Kıraç, Süha Derbent, Süleyman Demirel, ŞadanKalkavan, Şadi Gücüm, Şahin Tulga, Şakir Eczacıbaşı, Şarık Tara, Şerif Kaynar, ŞevketSabancı, Tan Sağtürk, Taner Ayhan, Tanıl Küçük, Tanju Argun, Tansu Yeğen, TavacıRecep Usta, Tayfun Okter, Tevfik Altınok, Tezcan Yaramancı, Tinaz Titiz, Tuna Beklevic, Tuncay Özilhan, Türkan Saylan, Uğur Dündar, Uluç Gürkan, Umur Talu, Ümit Tokçan, Üzeyir Garih, Vehbi Koç, Vitali Hakko, Vural Öger, Yaşar Aşçıoğlu, Yaşar Nuri Öztürk, Yılmaz Ulusoy, Yusuf Köse, Zafer Çağlayan, Zeynel AbidinErdem
|
|
|